Bezpieczna praca wózkiem widłowym - o tym trzeba pamiętać!

Wózki jezdniowe podnośnikowe z mechanicznym napędem podnoszenia (potocznie nazywane widłowymi) to pojazdy wolnobieżne z napędem elektrycznym lub spalinowym, wykorzystywane do transportu wewnętrznego w gospodarstwach sadowniczych, warzywnych, w pieczarkarniach, a także w gospodarstwach zajmujących się sprzedażą nawozów mineralnych i pasz. Służą do podnoszenia ładunków na wysokość od kilku do kilkunastu metrów oraz do przemieszczania ich na niewielkie odległości. Najczęściej stosowanym elementem osprzętu wózka są widły (stąd nazwa wózek widłowy).

Zależnie jednak od potrzeb transportowych w ich miejsce może być montowana platforma, wysięgnik z hakiem, kleszcze boczne lub chwytak obrotowy. Podlegają one dozorowi technicznemu i w związku z tym muszą być poddawane corocznym badaniom technicznym, które przeprowadzane są przez inspektora Urzędu Dozoru Technicznego. Okresową konserwację mogą wykonywać tylko uprawnione osoby mające aktualne zaświadczenie ukończenia szkolenia. Operator – kierowca wózka jezdniowego – musi mieć ukończone 18 lat i posiadać odpowiednie zaświadczenie.

Prace wózkiem widłowym powodują zagrożenia dla obsługującego maszynę i osób postronnych. Może nastąpić wywrócenie wózka, upadek ładunku podczas podnoszenia, potrącenie lub przygniecenie ludzi. Najczęściej do wypadków dochodzi przez pośpiech, niezachowanie należytej dokładności przy załadunku i rozładunku, a także z powodu złego stanu technicznego wózka. Inne przyczyny to: niedostateczna widoczność, gwałtowne manewry i nadmierna prędkość. Do nieszczęśliwych zdarzeń może doprowadzić przekroczenie dopuszczalnego udźwigu i wysokości podnoszenia.

Bezpieczna praca z wózkami widłowymi to przede wszystkim przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa pracy i zaleceń instrukcji obsługi.

Operator powinien założyć odzież roboczą (dopasowaną i przylegającą do ciała, odpowiednią do panujących warunków mikroklimatu), pełne buty z podeszwą antypoślizgową i podnoskiem chroniącym palce stóp. Jeżeli podczas pracy występuje zagrożenie urazem głowy, pracownik musi używać hełmu ochronnego. Dobrze, aby miał rękawice, okulary i ochronniki słuchu.

Codziennie, przed rozpoczęciem pracy, obsługujący maszynę powinien sprawdzić ogólny stan techniczny, a w tym elementy: ogumienia, masztu i osprzętu, układu hydraulicznego, kierowniczego, elektrycznego i podnoszenia. Nieodzowne jest też sprawdzenie hamulców, panelu sterowniczego, oświetlenia i sygnalizacji dźwiękowej.

Obszar pracy należy wyznaczyć i oznakować kolorową taśmą, a w czasie zmroku oświetlić. Szerokość dróg transportowych powinna być o 60 cm większa niż szerokość naładowanego wózka, a wszystkie trasy przejazdowe muszą być równe i utwardzone. Manewrując sprzętem, należy poruszać się wyłącznie po wyznaczonych trasach.

Ładunek na widłach wózka powinien być umieszczony centralnie, na środku obu wideł, z zachowaniem proporcji ciężaru i zabezpieczony przed przemieszczeniem się lub upadkiem. Materiały sypkie trzeba przewozić w skrzyniach lub w pojemnikach. Balony szklane z płynami mogą być transportowane tylko w pozycji stojącej w specjalnych koszach wiklinowych lub stalowych z wyściółką elastyczną. Należy unikać załadunku na pochyłym terenie. Jedna z najważniejszych zasad bezpieczeństwa mówi, że ładunek trzeba przewozić przy maszcie nachylonym w kierunku operatora i widłach uniesionych 30 centymetrów powyżej podłoża. Zaleca się, aby z pochyłości zjeżdżać tyłem, a pod górę jechać przodem. Operator nie powinien wychylać się poza obrys wózka.

Każdorazowo operacje ładunkiem trzeba poprzedzać sygnałem dźwiękowym. Przestrzegać, aby w czasie podnoszenia lub opuszczania ładunku nie było w pobliżu osób postronnych. Nie wolno przechylać masztu, gdy ładunek podniesiony jest do góry. Hamowanie i ruszanie wózkiem oraz unoszenie i opuszczanie ładunku trzeba wykonywać płynnie i ostrożnie.

Podnoszenie osób na wózku jest dopuszczalne, gdy jest on do tego przystosowany przez producenta. Czynność ta może się odbywać tylko w pomoście roboczym (koszu).

W czasie przerwy w pracy sprzęt należy parkować w wyznaczonym miejscu, powinno się wyjąć kluczyki ze stacyjki, opuścić widły na podłoże i zaciągnąć hamulec ręczny. Nie wolno pozostawiać wózka w miejscach tarasujących drogi transportowe i przejścia lub utrudniających dostęp, np. do wyjść ewakuacyjnych.