Pozarolnicza działalność gospodarcza - formy opodatkowania

Pozarolnicza działalność gospodarcza

Już w momencie rejestrowania firmy trzeba podjąć jedną z najważniejszych decyzji, jaką jest wybór formy opodatkowania, czyli sposobu, w jaki będzie wyliczany podatek dochodowy. Pisemną deklarację składa się do urzędu skarbowego właściwego dla miejsca zamieszkania przedsiębiorcy. Należy tu wziąć pod uwagę profi l działalności, a więc rodzaj produkcji lub świadczonych usług, spodziewane przychody i koszty prowadzonej działalności czy też możliwości skorzystania z ulg. Zgodnie z przepisami prawa podatkowego, przedsiębiorca może płacić:

• według zasad ogólnych
•  liniowo
• ryczałtowo od zaewidencjonowanych przychodów
• kartą podatkową.

Pozarolnicza działalność gospodarcza - opodatkowanie

Każda z form opodatkowania ma zalety i wady, stąd niezbędne jest skorzystanie z pomocy doradcy (najlepiej dobrego biura rachunkowego), który zaproponuje najbardziej korzystną dla danego typu działalności gospodarczej formę, tym bardziej że nie każdą z nich można przyjąć dla każdego przedsięwzięcia.

Najpopularniejsze wśród przedsiębiorców jest opodatkowanie na zasadach ogólnych. Bez znaczenia w tym przypadku jest profi l prowadzonej działalności. Podatek wyliczany jest procentowo od dochodu (dochód = przychód – koszty) według stawek:
18% w przypadku dochodów do wysokości 85.528 zł i 32% od nadwyżki dochodu powyżej 85.528 zł.

W 2022 roku kwota dochodu dotycząca stawki 18% ma być podwyższona do 120 tys. zł. Przedsiębiorca rozliczający się w ten sposób musi prowadzić księgę przychodów i rozchodów lub w wypadku przekroczenia 2 mln euro przychodów netto – księgi rachunkowe. Obowiązkowo, do 20. dnia każdego miesiąca, powinien odprowadzić samodzielnie wyliczone zaliczki
na poczet podatku dochodowego. Może też rozliczać się kwartalnie.

Ponieważ podatek w tej formie płaci się od dochodu wynikającego z różnicy między przychodami z działalności a jej kosztami, łatwo wnioskować, że szczególnie jest ona opłacalna w przypadku, gdy przedsiębiorca dużo inwestuje. W zasadzie każda inwestycja materialna jest kosztem i jednocześnie powiększa wartość firmy. Kosztami są, między innymi, wszystkie te służące
działalności, wynikające z zatrudnienia pracowników czy też amortyzacja środków trwałych. Plusem zasad ogólnych jest to, że przedsiębiorca może rozliczać się wspólnie z małżonkiem i korzystać z ulg podatkowych.

Nie płaci podatku do wymiaru kwoty wolnej od podatku, która obecnie wynosi 8 tys. zł, a od 2022 roku będzie to 30 tys. zł. Przedsiębiorca składa do urzędu skarbowego roczne zeznanie podatkowe na druku PIT-36. Innymi zasadami rządzi się ryczałt od zaewidencjonowanych przychodów. Podatek liczony jest jako procent z osiągniętych przychodów niezależnie od kosztów prowadzenia działalności gospodarczej.

Nie każdy przedsiębiorca może rozliczać się z fiskusem ryczałtowo, w związku z tym najpierw trzeba sprawdzić, w jakim dziale planowany typ działalności gospodarczej fi guruje w wykazie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług i jaka procentowa stawka jest jej przypisana. Obecnie określono 8 stawek ryczałtu, tj.: 17%, 15%, 12,5%, 10%, 8,5%, 5,5%, 3% i 2%.

Najwyższą stawkę płacą przedsiębiorcy wykonujący wolne zawody, jak np.: architekci czy lekarze, a najniższą 2%, np.: przedsiębiorcy wytwarzający na małą skalę wędliny, sery czy też produkty roślinne. Wykluczeni z ryczałtu są, m.in.: prowadzący apteki czy handlujący częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych. Limit przychodów uprawniających do ryczałtu wynosi 2 mln euro. Po jego przekroczeniu przedsiębiorca zobowiązany jest do przyjęcia formy podatku wg zasad ogólnych.

Ryczałt korzystny jest dla tych, u których koszty prowadzenia działalności nie odgrywają większej roli lub zastosowanie niskiej stawki podatku zryczałtowanego jest korzystniejsze od zdecydowanie wyższej stosowanej przy rozliczaniu wg zasad ogólnych.

Wszystko wymaga szczegółowej analizy. Jego wadą jest ograniczona możliwości odliczeń podatkowych, niektórych
ulg czy wspólnego rozliczania się z małżonkiem. Nie ma też kwoty wolnej od podatku. Ryczałtowiec prowadzi ewidencję przychodów. Rozlicza się z fi skusem co miesiąc oraz zbiorczo za cały rok na druku PIT-28.

Pozostałe dwa rodzaje opodatkowania, tj.: kartą podatkową lub liniowo są mniej popularne i rzadziej wykorzystywane przez przedsiębiorców. Karta podatkowa jest prostą formą, zgodnie z którą wymiar podatku ustala naczelnik urzędu skarbowego na podstawie branży działalności, liczby zatrudnionych w przedsiębiorstwie i liczby mieszkańców miejscowości, w której działa
firma. Nie mają tutaj znaczenia ani osiągane przychody, ani dochód przedsiębiorcy. Tylko wybrane branże są uprawnione do karty podatkowej. Wymieniono je w stosownym obwieszczeniu ministra fi nansów. Działalnościami uprawnionymi są, np.: stolarstwo, fryzjerstwo, kosmetyka czy fotografia.

Natomiast podatek liniowy jest płacony od osiąganego dochodu zawsze jedną stawką w wymiarze 19%. Przy tej formie opodatkowania nie ma zastosowania kwota wolna od podatku. W przeciwieństwie do zasad ogólnych, w których podatek nie jest pobierany do kwoty dochodu w miesiącu bądź kwartale do wysokości 3.089 zł, liniowo opodatkowana stawką 19% jest każda złotówka dochodu. W tej formie dochody z działalności gospodarczej nie mogą łączyć się z tymi z innych źródeł. Nie można rozliczyć się wspólnie z małżonkiem. Opodatkowanie liniowe jest korzystne, m.in. dla samotnych przedsiębiorców osiągających wysokie dochody z działalności gospodarczej.

Wybór formy opodatkowania zależy od wielu czynników. Przedsiębiorca musi się nie tylko kierować rachunkiem ekonomicznym w taki sposób, aby płacić jak najmniejsze podatki, lecz także rodzajem wykonywanej działalności gospodarczej. Wymaga to konsultacji ze specjalistami pracującymi w biurach rachunkowych lub prowadzącymi doradztwo podatkowe. Prawo podatkowe w Polsce jest bardzo skomplikowane i ulega ciągłym modyfi kacjom.

Informacje zawarte w tym artykule jedynie dotykają tematu. Samodzielnie można się dokształcić, korzystając ze stron internetowych, takich jak: Poradnik Przedsiebiorcy.pl, MamBiznes.pl, Biznes.gov.pl.