Święto Trzech Króli - ani trzech, ani króli?

Trzech Króli

W IV wieku nadano im imiona: Kasper, Melchior i Baltazar. Legenda armeńska twierdziła, że Melchior był Persem, Baltazar pochodził z Indii, a Kasper z Arabii. Księga skarbów opowiada, że kiedy Mędrcy ujrzeli gwiazdę, zabrali ukryte przez Adama i Ewę w znanej im grocie złoto, kadzidło i mirrę, które można było wydobyć dopiero po pojawieniu się tej gwiazdy, aby ofiarować zapowiedzianemu Zbawcy. W Betlejem we śnie pierwszego dnia widzieli Jezusa jako dziecię, drugiego - jako dorosłego człowieka zasiadającego na królewskim tronie, a trzeciego dnia - w chwale swego zmartwychwstania.  Inna legenda mówiła, że na początku wędrówki było ich dwunastu, a do Betlejem doszło tylko trzech. 

W VI wieku arcybiskup Cezary z Arles spopularyzował tezę, że „magowie" byli w rzeczywistości królami. Twierdził, że w kulturach dalekiego wschodu mędrcy zazwyczaj pochodzili z rodzin kapłańskich i królewskich. Wielce prawdopodobne, że byli więc oni co najmniej książętami. Od IX wieku nazywano ich królami i widziano w nich przedstawicieli trzech ludzkich ras: Melchior była Afrykańczykiem, Baltazar - Azjatą, Kasper - Europejczykiem. 

Pokłon magów-mędrców, których do Jezusa przywiodła nowa gwiazda, wskazuje, że cały wszechświat został poruszony narodzeniem Chrystusa. Mędrcy „upadli przed Nim na twarz i oddali Mu pokłon". Padano na twarz tylko przed władcami albo w świątyni przed bóstwami. 

Zabalsamowane ciała magów odnaleziono w IV wieku i przewieziono do Mediolanu, gdzie zostały umieszczone w miejscowej katedrze. W 1164 r., po zdobyciu Mediolanu przez Fryderyka Barbarossę, relikwiarz wywieziono do Kolonii. Marco Polo, trzynastowieczny wenecki podróżnik po Dalekim Wschodzie, relacjonuje, że widział ich grób w Persji. Inny podróżnik z XIV wieku potwierdził tę informację. Wieści te nie podważyły jednak kultu dotychczasowych relikwii. A Papież Innocenty IV nadał znaczne odpusty przybywającym coraz liczniej do grobu Trzech Króli w Kolonii. I dziś, odwiedzając katedrę kolońską, możemy pomodlić się przy ich wspaniałym relikwiarzu. W 1903 r. część relikwii została zwrócona do Mediolanu. 

Już w XIII wieku inicjały imion Mędrców, przedzielone krzyżykami, zaczęto wypisywać kredą na drzwiach lub rzeźbić na stropowej belce głównej izby. Obrazki z modlitwą o opiekę Trzech Króli zabierano ze sobą w dalszą podróż. 

Symbolika przypisywana magom jest ogromna. Wiek mędrców też jest ważny. Odnosi się do trzech etapów życia ludzi: młodości, dojrzałości i starości. Dary, które przynieśli Jezusowi, są także symboliczne. Złoto to symbol władzy królewskiej przynależnej Chrystusowi na ziemi. Miał je wręczyć Melchior, najstarszy z magów, który według tradycji kojarzony jest z Europą. Najmłodszy Kacper przyniósł mirrę będącą symbolem człowieczeństwa i męczeńskiej śmierci Jezusa. Tradycja podaje, że przybył z Afryki, dlatego w ikonografii przedstawiany jest jako osoba czarnoskóra. Baltazar - człowiek w średnim wieku - miał przybyć z Azji, być może Indii, i ofiarował dzieciątku kadzidło - symbol boskości.

Błędne jest przypuszczenie, że mędrcy przybyli w dzień narodzin Jezusa. Według św. Mateusza, królowie przybyli do domu, w którym znajdowała się Maryja z dzieciątkiem. Na pewno nie przyszli do stajenki, w której urodził się Jezus. Było to po ofiarowaniu Go w świątyni. Według relacji Ewangelisty, że Herod kazał wymordować dzieci do dwóch lat, wynika, iż Magowie przybyli do Betlejem, kiedy Chrystus miał co najmniej kilka miesięcy, a może nawet ponad rok.  Według innych legend Magowie powrócili do swojej krainy, a kiedy jeden z Apostołów głosił tam Ewangelię, mieli przyjąć chrzest. Legenda głosi, że nawet zostali wyświęceni na biskupów i ponieśli śmierć męczeńską.