Choroby wywołane przez bakterie Salmonella u bydła

Salmonella u bydła – przyczyny i źródła

Źródłem infekcji salmonellozowych (Salmonella Dublin) zazwyczaj jest brak należytej higieny i kał zainfekowanych już wcześniej krów, szczególnie nowowprowadzanych do stada. Często trudno jednak powiedzieć, które krowy są zakażone i zarażają omawianą bakterią, ponieważ często infekcje Salmonelli u bydła są bezobjawowe i subklinicznie, a dotknięte krowy mogą wtedy zarażać dużo innych osobników poprzez swoje odchody. Innymi źródłami tej infekcji mogą też być gryzonie, ptaki (w tym szczególnie ptaki wodne), muchy i inne owady lubiące żerować na odchodach, zaniedbane koty i psy, dzikie lisy czy jenoty, a także sami ludzie, choć rzadko. Epidemie Salmonelli zwykle trwają w stadzie kilka miesięcy. Przedłużające się jednak niekiedy problemy mogą być wynikiem wielu czynników, w tym np. utrzymywania się zarazka gdzieś w jakimś rezerwuarze w środowisku (np. nosicielstwo innych osobników w stadzie lub zainfekowanych dzikich zwierząt w okolicy oraz ich odchodów, wydzielin i padliny). Zauważono również, że Salmonelloza u bydła występuje zwykle sezonowo, a większość przypadków ujawnia się jesienią, szczególnie w okolicach października. Salmonella w Polsce podlega obowiązkowi rejestracji, jako groźna choroba zakaźna.

Salmonella u bydła – czynniki ryzyka:

    • Infekcja częściej występuje u cieląt oraz w stadach bydła mlecznych, niż mieszanych i typowo mięsnych;
    • częściej w sezonie porodowym, w dużych stadach i w miesiącach letnich;
    • bardziej zagrożone jest bydło kupowane z nieznanych, niepewnych, niesprawdzonych źródeł;
    • infekcję wnoszą do stada osobniki nowe ale chore (rozbudowa stada) i świeżo ocielone krowy;
    • cielęta zarażają się w trakcie porodu;
    • wspomniane dzikie ptaki i ssaki, mające dostęp do pastwisk, wybiegów, obór, siana i kiszonek, urządzeń do przechowywania pasz itp.;
    • stosowanie systemów płukania wodą;
    • stosowanie środków przeciwdrobnoustrojowych;
    • karmienie zwierząt produktami piwowarskimi, zwierzęcymi źródłami białka (np. mączki kostne), roślinnymi lub innymi źródłami tłuszczu (szczególnie krów w okresie laktacji);
    • zamakanie pasz i legowisk zwierząt oraz wszechobecna wilgoć.

Salmonella u bydła – objawy

Salmonella u bydła zwykle przebiega bezobjawowo, ale może tez wywoływać: spadek produkcji mleka, gorączkę, letarg, krwawą i wodnistą biegunkę z wyciekiem śluzu, martwe płody i poronienia ciężarnych krów (czasem nawet u krów bez innych objawów tej choroby). U ok. 75% dotkniętych nią zwierząt pada, jeśli nie są leczone. Postać łagodna bezobjawowa zmienia się wtedy w łagodniejszą postać objawową, a potem w coraz cięższą infekcję bez oczywistej przyczyny. U zarażonych od matek cieląt, Salmonella występuje zwykle w wieku od 2 do 6 tygodni. Często obserwuje się również starsze zakażone nią cielęta. Wśród zainfekowanych młodych upadki są niestety częstsze.

Salmonella u bydła – leczenie

Leczenie Salmonelli u bydła polega na podawaniu antybiotyków i terapii wspomagającej, szczególnie w postaci płynów doustnych lub dożylnych. Zwiększa to przeżywalność u cieląt i osobników dorosłych. Salmonella Dublin, w przeciwieństwie do innych salmonelli, jest zwykle wrażliwa na większość antybiotyków. Jednak nadal ważne jest, aby sprawdzić, które antybiotyki są skuteczne na nasze zwierzęta (tak szybko, jak to możliwe po postawieniu diagnozy). Problemem u krów dorosłych jest też to, że niektóre leczone zwierzęta mogą się stać nosicielami choroby. Wydzielają wtedy Salmonellę w kale i to przez dłuższy czas, same nie wykazując objawów. Leczenie salmonellozy musi być zgłaszane (obowiązek rejestracji) i przebiegać pod kontrolą weterynaryjną.

Salmonella u bydła – zapobieganie

W zainfekowanych stadach wszystkie zarażone zwierzęta muszą być oddzielone i odizolowane od reszty. Należy dbać o należytą higienę i czystość w pomieszczeniach dla zwierząt, wybiegach, pastwiskach, dojarniach i w całym obejściu. Izolacja osobników chorych musi być całkowicie skuteczna. Trzeba też regularnie monitorować możliwość obecności zarazka w stadzie, ze szczególną uwagą na krowy ciężarne i ocielone oraz cielęta. Mleko od chorych krów, lub tych, które miały kontakt z takimi krowami, nie może być podawane cielętom i ludziom! Mleko jest bardzo dobrym źródłem bakterii Salmonelli. Cielęta warto co jakiś czas dokładnie myć środkami do dezynfekcji zwierząt, jeśli mamy osobniki zainfekowane (szczególnie wśród cieląt). Dezynfekować trzeba też zagrody dla cieląt i dorosłych krów.

Bibliografia:
    1. Drs. Sheila M. McGuirk and Simon Peek, Salmonellosis in Cattle: A Review, Preconvention Seminar 7: Dairy Herd Problem Investigation Strategies AMERICAN ASSOCIATION OF BOVINE PRACTITIONERS 36th Annual Conference, September 15-17, 2003 - Columbus OH, University of Wisconsin, School of Veterinary Medicine, 2015 Linden Drive, Madison, WI 53706, https://www.vetmed.wisc.edu/dms/fapm/fapmtools/7health/Salmorev.pdf (dostęp: 23.01.2018 r.)
    2. Gruenberg W., Overview of Salmonellosis, MSD Veterinary Manual, http://www.msdvetmanual.com/digestive-system/salmonellosis/overview-of-salmonellosis (dostęp: 23.01.2018 r.)
    3. Peek S., Salmonellosis in adult dairy cattle (Proceedings), Veterinary Calendar, http://veterinarycalendar.dvm360.com/salmonellosis-adult-dairy-cattle-proceedings (dostęp: 23.01.2018 r.)
    4. Salmonella Dublin Infection, The Cattle Site, http://www.thecattlesite.com/diseaseinfo/235/salmonella-dublin-infection/ (dostęp: 23.01.2018 r.)

Redakcja KalendarzRolnikow.pl     Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj