Które pasze dla bydła są najlepsze i dlaczego?

O jakości pasz świadczy ich skład oraz sposób magazynowania (brak przemarznięcia, zawilgoceń, pleśni, zanieczyszczeń). Pasze dla bydła dzieli się przy tym na: objętościowe suche, objętościowe soczyste (duża zawartość wody do 95%), treściwe, specjalistyczne (mieszanki, premiksy), dodatki mineralno-witaminowe.

Klasyfikacja pasz dla bydła – objętościowe soczyste:

    • zielonki – bardzo ważne w żywieniu przeżuwaczy, pozyskiwane z koszenia pastwisk i upraw polowych (poplony). O ich wartości odżywczej decyduje skład roślinny. Są to trawy, zioła i rośliny motylkowe (lucerna, koniczyny). Najbardziej cenione są bogate w białka koniczyny i zioła (np. babka lancetowata, krwawnik pospolity, mniszek lekarski, zioła poprawiają smak zielonki, perystaltykę jelit, działanie narządów wewnętrznych itp.). Niepożądane są chwasty w zielonkach;
    • kiszonki – np. z kukurydzy, traw i zbóż (motylkowate i zielonka z pszenicy trudno się kiszą); wyrabiane w procesie fermentacji roślin z wytworzeniem kwasu mlekowego, który konserwuje taką paszę;
    • okopowe – np. marchew, buraki, ziemniaki; cenione z powodu sporej zawartości łatwostrawnych węglowodanów (ich sucha masa ma wysoką wartość energetyczną);
    • produkty uboczne przemysłu spożywczego – np. wysłodki buraczane, melasa, pulpa ziemniaczana.

Klasyfikacja pasz dla bydła – objętościowe suche:

    • siano – to wysuszone zielonki; wartość odżywcza siana zależy od składu zielonki, z jakiej go zrobiono; siano jest najważniejsze w żywieniu zimą, gdy brak świeżych roślin i traw na pastwisku; u bydła jest niezbędne do stymulacji i utrzymania prawidłowego trawienia;
    • słoma – reszta po korzeniu zbóż, ma mało składników pokarmowych i niską wartość energetyczną dla bydła, jest za to ważna dla stymulacji przebiegu trawienia (pobudza przeżuwanie i perystaltykę jelit).

Klasyfikacja pasz dla bydła – treściwe:

    • ziarna zbóż – bogate źródło węglowodanów, są tu też otręby, jako produkt uboczny obróbki zbóż, jeszcze bogatszy w białko;
    • nasiona roślin strączkowych – dobre źródło białka, fosforu i potasu, jednak trzeba je ostrożnie skarmiać, bo jednorazowe spożycie ich dużych ilości może powodować pieniste wzdęcie żwacza;
    • śruty poekstrakcyjne – bogaty w białko produkt śrutowania zbóż i nasion strączkowych (np. śruta rzepakowa, sojowa), wartość odżywcza po tym procesie zostaje niezmieniona.

Klasyfikacja pasz dla bydła – Mieszanki przemysłowe, premiksy

To produkty mające mocno skoncentrowane składniki odżywcze. Przeznacza się je dla konkretnych grup zwierząt. Służą jako uzupełniacz diety w białko i/lub energię, witaminy i minerały.

Dobór pasz w żywieniu bydła. W żywieniu bydła pasze dobiera się pod kątem potrzeb żywieniowych pojedynczych zwierząt lub ich grup produkcyjnych, co zależy od: rasy, kierunku produkcji, wieku, masy ciała, czy wydajności. Prawidłowe dostosowanie żywienia do aktualnych potrzeb jest kluczowe w zapobieganiu chorobom metabolicznym. Główne grupy żywieniowe u bydła stanowią:
    • krowy mleczne – węglowodany łatwostrawne (skrobia) i strukturalne (włókno) są tu głównym źródłem energii, a ich proporcje stymulują przemiany energetyczne w żwaczu. U krów mlecznych pasze dobiera się zależnie od stadium laktacji. W okresie okołoporodowym spada apetyty i poziom energii, co może wywołać groźną ketozę. Im krowa ma większą wydajność mleczną, tym bardziej trzeba skoncentrować jej dawkę pokarmową (jednocześnie spada udział włókna). Energię zwiększy dodatek np. glikolu propylenowego. W fazie zasuszenia krowy powinno się karmić jedynie paszami objętościowymi. Dopiero od 3 tyg. przed oczekiwanym porodem zaczyna się wprowadzać pasze treściwe;
    • krowy ras mięsnych – dają mało mleka i mają inne zapotrzebowanie żywieniowe, niż krowy mleczne. Latem ich jedyną paszą może być tylko pastwisko, a zimą kiszonka i siano. Pasze treściwe można im podawać tylko w czasie największego zapotrzebowania, by nie zwiększać kosztów produkcji. Ewentualne niedobory niwelują mieszanki mineralno-witaminowe;
    • bydło opasowe – pasze dobiera się zależnie od intensywności opasu i wedle zasady, że „im starszy osobnik, tym jego dieta powinna dostarczać więcej energii”. Intensywny opas wymaga głównie dobrej jakości pasz objętościowych soczystych (kiszonka z kukurydzy) skarmianych do woli, małej ilości siana łąkowego i uzupełniającej mieszanki pasz treściwych. W dłuższym opasie półintensywnym daje się pasze objętościowe robione w gospodarstwie, pastwiskową zielonkę i małą dawkę pasz treściwych;
    • cielęta – rodzą się bez ochrony przeciw czynnikom zakaźnym, więc wymagają podawania na początku pierwszego mleka matki siary (1-1,5 l), zawierającej przeciwciała odpornościowe. Największa zdolność ich przyswajania jest w pierwszej dobie życia. Siara zapewnia też białka, tłuszcz, witaminy i minerały, zawierając mniej laktozy niż zwykłe mleko, co hamuje biegunki. Siarę najlepiej skarmiać do 4 doby po urodzeniu, a potem mlekozastępczy starter. Siano podaje się od 5 dnia po urodzeniu, a ok. 7 tyg. życia stopniowo zmniejsza się ilość preparatu mlekozastępczego.

Bibliografia:

    1. Charakterystyka pasz – podział, rodzaje, wartość żywieniowa i charakterystyka pasz, Technik weterynarii – materiały dydaktyczne AP Edukacja, https://twl13.wordpress.com/2013/09/06/charakterystyka-pasz-rozszerzone/ (31.05.2018 r.)
    2. Dymnicka M., Sokół J. L. (red.), Podstawy żywienia zwierząt, Wyd. SGGW, Warszawa 2001 r.
    3. Najlepsze pasze dla bydła mlecznego i mięsnego. Sprawdź, którą wybrać! Rynek-Rolny.pl, http://www.rynek-rolny.pl/artykul/najlepsze-pasze-dla-bydla-mlecznego-i-miesnego-sprawdz-ktora-wybrac.html (31.05.2018 r.)

Redakcja KalendarzRolnikow.pl     Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj