_llal.jpg)
Jak przeprowadzić kalibrację rozsiewacza zawieszanego?
Opublikowano 28.03.2019 r.
Na krajowym rynku maszyn rolniczych od wielu lat pojawiają się coraz to nowi producenci rozsiewaczy do nawozów. Dzięki temu oferta tych maszyn jest coraz szersza. Począwszy od najmniejszych rozsiewaczy zawieszanych tzw. lejków, przeznaczonych dla małych kilkuhektarowych gospodarstw, a kończąc na dużych przyczepianych, przeznaczonych dla gospodarstw wielkoobszarowych.
Niezależnie jednak od tego, jaki mamy rozsiewacz, przed przystąpieniem do pracy powinniśmy dokonać regulacji parametrów, od których zależy dawka rozsiewanego nawozu. Parametry te można wstępnie wyregulować na podstawie tabeli wysiewu dołączonej do rozsiewacza. Z tabeli można ustalić zależność między ilością nawozu wysiewanego na jednostkę powierzchni, jaką jest 1 ha a takimi parametrami, jak minimalna prędkość jazdy rozsiewacza, szerokość rozrzutu oraz wielkość szczeliny zasypowej.
Bardzo ważnym elementem dla rozsiewaczy zawieszanych jest ich ustawienie na odpowiedniej wysokości względem powierzchni pola oraz wypoziomowanie poprzeczne i wzdłużne.
O
czywiście, tabela wysiewu jest tylko pomocniczym elementem. Dokładną ilość wysypywanego nawozu należy sprawdzić w tzw. próbie kręconej rozsiewacza.
Po dokonaniu ustawienia szczeliny zasypowej oraz wyboru prędkości jazdy i szerokości rozrzutu (wg tabeli ) należy sprawdzić czy faktycznie nasz ciągnik z tą prędkością będzie się poruszał. Zazwyczaj szerokość rozrzutu podawana jest dla takiej prędkości obrotowej tarczy, którą uzyskuje się przy 540 obr./min WOM (wału odbioru mocy – przyp. autora). Dlatego należy sprawdzić, jaką prędkość na poszczególnych biegach będzie uzyskiwał ciągnik dla obrotów silnika, przy których WOM będzie miał 540 obr./min.
Często na obrotomierzu mamy zaznaczone obroty silnika dla ww. obrotów WOM. Jeśli ciągnik wyposażony jest w prędkościomierz, ustalenie prędkości jazdy jest proste. Jeśli jednak go nie ma, należy na płaskim terenie wyznaczyć 100-metrowy odcinek i przejechać go ze stałymi obrotami silnika (najlepiej z takimi, dla których WOM ma 540 obr./min), na różnych biegach. Wyznaczoną długość odcinka dzielimy przez czas przejazdu i otrzymujemy prędkość jazdy w m/s, następnie mnożymy ten wynik przez współczynnik 3,6 i otrzymujemy prędkość jazdy w km/h.
Jeśli któraś ze zmierzonych prędkości pokrywa się z tą z tabeli, możemy wstępnie uznać, że dla danej prędkości, przyjętej szerokości rozrzutu oraz wielkości szczeliny zasypowej uzyskamy wskazaną w tabeli dawkę nawozu na hektar.
Dokładnego sprawdzenia czy przy ustalonych parametrach rozsiewacza uzyskamy żądaną dawkę nawozu na 1 ha, możemy dokonać przeprowadzając tzw. próbę kręconą rozsiewacza. Generalnie polega ona na sprawdzeniu, czy ilość nawozu wysypująca się w określonym czasie pokrywa się z ilością wyliczoną z odpowiedniego wzoru przy założonych ustawieniach rozsiewacza. Przed przystąpieniem do próby należy obliczyć, jaka ilość nawozu powinna się wysypać w określonym czasie. Obliczeń dokonujemy z następującego wzoru:
Sr x V x D
In = --------------------- [kg/min], gdzie:
600
In – ilość nawozu, jaka wysypie się w ciągu 1 min [kg]
Sr – szerokość rozrzutu nawozu [m]
V – ustalona prędkość jazdy [km/h]
D – dawka nawozu na hektar [kg/ha]
Powyższy wzór dotyczy jednej tarczy. Jeśli rozsiewacz ma dwie tarcze rozsiewające, otrzymany ze wzoru wynik należy podzielić przez dwa. Po obliczeniach przystępujemy do wykonania próby. Oczywiście, dla rozsiewaczy dwutarczowych próbę można wykonać dla jednej tarczy.
Do niektórych rozsiewaczy, dla ułatwienia, producenci dołączają specjalny lejek, montowany między tarczę rozsiewającą a dno zbiornika, przez który nawóz sypał się będzie do naczynia. Jeśli nie ma takiej możliwości, pod tarczę należy podłożyć jakąś plandekę. Do skrzyni nawozowej wsypujemy kilkadziesiąt kilogramów nawozu. Następnie otwieramy szczelinę zasypową na 1 minutę. Wysypany nawóz ważymy, a otrzymany wynik porównujemy z tym otrzymanym z obliczeń. Jeśli ilość nawozu zważona pokryje się z ilością otrzymaną z obliczeń, oznaczać będzie, że wielkość szczeliny zasypowej oraz prędkość jazdy i szerokość rozrzutu dobrane są prawidłowo dla określonej dawki nawozu. Jeśli jednak ilości te różnią się od siebie, należy dokonać korekty ustawienia szczeliny zasypowej i próbę wykonać ponownie. Czynności te wykonujemy aż do uzyskania żądanej ilości.
Niektórzy producenci nie dołączają jednak do swoich rozsiewaczy tabel wysiewu. Co najwyżej w instrukcji obsługi podana jest szerokość pracy rozsiewacza. W takim przypadku powinniśmy przeprowadzić kalibrację maszyny, czyli sprawdzić, jakie dawki nawozu będą wysiewane przez rozsiewacz dla założonych prędkości, konkretnej szerokości rozrzutu i poszczególnych ustawień szczeliny zasypowej. Prędkości jazdy ustalamy w sposób opisany powyżej. Szerokość pracy sprawdzamy przez próbny wysiew na czystym polu. Należy zmierzyć szerokość równomiernego rozrzutu nawozu. Pomiarów wykonujemy kilka i wyciągamy średni wynik. Następnie dla poszczególnych ustawień szczeliny zasypowej dokonujemy pomiarów wysypywanego nawozu (tak jak wcześniej opisano dla jednej tarczy). Każdy otrzymany wynik wagowy podstawiamy do wzoru i obliczamy dawkę wysiewanego nawozu na 1 ha.
In x 600
D = ----------------- x n [ kg/ha]
V x Sr
In – ilość nawozu, jaka wysypie się w ciągu 1 min [kg]
Sr – szerokość rozrzutu nawozu [m]
V – ustalona prędkość jazdy [km/h]
D – dawka nawozu na hektar [kg/ha]
n – liczba tarcz w rozsiewaczu [szt.]
W niektórych rozsiewaczach dźwignia regulacyjna szczeliny zasypowej ma skokowo zmieniane położenie, co w znacznym stopniu ogranicza możliwości regulacyjne dawki nawozu. Mimo jednak tych uproszczeń konstrukcyjnych tanie rozsiewacze lejkowe cieszą się niemałą popularnością wśród rolników mających niewielkie gospodarstwa.
|
Karol Dratkiewicz
Łódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach
Jeden z 16 Ośrodków Doradztwa Rolniczego w kraju. Łódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach realizuje na obszarach wiejskich województwa łódzkiego zadania z zakresu doradztwa rolniczego. Podstawowym zadaniem Ośrodka jest doradztwo rolnicze, obejmujące działania w zakresie rolnictwa, rozwoju wsi, rynków rolnych oraz wiejskiego gospodarstwa domowego, mającego na celu poprawę poziomu dochodów rolniczych oraz podnoszenie konkurencyjności rynkowej gospodarstw rolnych, wspieranie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, a także podnoszenie poziomu kwalifikacji zawodowych rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich.
|
