Choinka z Niemiec, kolędy ze starożytnego Rzymu, czyli słów kilka o zwyczajach bożonarodzeniowych

Choinka przywędrowała z...

Choć zwyczaj ubierania choinki przywędrował do Polski z Niemiec na przełomie XVIII i XiX wieku, to etnografowie pierwsze podobne zwyczaje przypisują... starożytnym Rzymianom, Egipcjanom i Celtom, którzy świętując przesilenie zimowe zanosili swoim bogom liście palmowe lub dekorowali drzewa liśćmi laurowymi w najkrótszym dniu w roku. 

W czasach bliższych współczesności pierwsze informacje o ozdabianiu drzewek iglastych na Boże Narodzenie pochodzą z XV wieku – wtedy to takie zwyczaje w Alzacji były potępiane przez kościół jako pogańskie. Pierwsze choinki w Polsce pojawiły się na ziemiach zaboru pruskiego, ale szybko zwyczaj przyjął się w całym kraju.

Jeszcze kilkadziesiąt lat temu choinkę można było ubrać dopiero w dzień Wigilii, gdy wszystkie potrawy były już przygotowane – mówi Krystyna Maciejewska, rolniczka ekologiczna i miłośniczka tradycji ludowych z Małopolski. – Dziś drzewka przystraja się znacznie wcześniej.

Na polskiej wsi tradycyjną ozdobą bożonarodzeniową była podłaźniczka - przyozdobiona gałązka iglasta wieszana pod sufitem. Gdy gałąź uschła zakopywano ją w polu lub rozdrabniano i dodawano do karmy dla zwierząt, aby zapewniła urodzaj i pomyślność.

W naszym regionie choinki na wsiach pojawiły się dopiero w okresie międzywojennym – dodaje pani Krystyna. – Pobliscy górale z kolei wieszali choinkę do góry nogami i taką przyozdabiali smakołykami i papierowymi łańcuchami.

Hej kolęda, kolęda...

Słowo ,,kolęda'' także pochodzi z czasów starożytnego Rzymu. Rzymianie bowiem, pierwszy dzień każdego miesiąca nazywali calendae. Tym comiesięcznym ,,świętom'' towarzyszył zwyczaj odwiedzania się i wspólnego śpiewania pieśni. Później słowem ,,kolęda'' nazywano... daninę pobieraną przez duchowieństwo od patafian na Boże Narodzenie. Do dziś ten zwyczaj przetrwał w wizytach duszpasterskich w domach, kiedy to ,,ksiądz chodzi po kolędzie''.

Dzisiejsza kolęda - pieśń bożonarodzeniowa powstała dopiero w połowie XVI wieku. Kolęda ,,Gdy się Chrystus rodzi'', uznana jest za najstarszą polską kolędę i pochodzi z przełomu XVI i XVII wieku. Wcześniejsze kolędy były tłumaczeniami pieśni niemieckich lub czeskich. Dziś kolędy śpiewa wielu popularnych wykonawców, a dzięki nowoczesnym aranżacjom zyskują wielu młodych sympatyków. A którą kolędę nasi Czytelnicy lubią najbardziej?

Redakcja KalendarzRolnikow.pl     Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj