Rolniczy Handel Detaliczny - jak rozpocząć i prowadzić działalność?

Rejestracja

Rejestracja takiej działalności nie jest skomplikowana i polega na złożeniu odpowiedniego wniosku bez konieczności jego zatwierdzania. W zależności od tego, jaki rodzaj żywności będziemy produkowali wniosek składamy u Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego lub Powiatowego Lekarza Weterynarii. Jeżeli planujemy rozpoczęcie produkcji i sprzedaży żywności pochodzenia niezwierzęcego, to wniosek składamy na 14 dni przed planowanym rozpoczęciem takiej działalności do Powiatowego Inspektora Sanitarnego. Natomiast jeżeli planujemy rozpoczęcie produkcji żywności pochodzenia zwierzęcego lub żywności zawierającej jednocześnie środki spożywcze pochodzenia zwierzęcego wówczas 30 dni przed rozpoczęciem takiej działalności wniosek składamy do Powiatowego Lekarza Weterynarii. Wnioski takie nie wymagają zatwierdzenia, więc po upływie odpowiednio 14 lub 30 dni możemy rozpocząć produkcję żywności.

Przetwórstwo i sprzedaż

W ramach rolniczego handlu detalicznego możliwe jest przetwórstwo i sprzedaż żywności konsumentom końcowym oraz (od 1 stycznia 2019 roku) do zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego, takich jak: sklepy, restauracje, stołówki itp. 

Obszar sprzedaży w ramach rolniczego handlu detalicznego jest ograniczony i obejmuje województwo, w którym prowadzimy produkcję żywności w ramach takiego handlu oraz powiaty lub miasta stanowiące siedzibę wojewody lub sejmiku województwa, sąsiadujące z tym województwem.

Kolejnym warunkiem rolniczego handlu detalicznego jest to, że żywność musi pochodzić w całości lub części z własnej uprawy, hodowli lub chowu, a sprzedaż nie może przekroczyć limitów wskazanych w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 grudnia 2016 r.  w sprawie maksymalnej ilości żywności zbywanej w ramach rolniczego handlu detalicznego oraz zakresu i sposobu jej dokumentowania. Jeżeli rolnik sprzedający żywność w ramach rolniczego handlu detalicznego chce korzystać z preferencji podatkowych ustalony został również limit przychodów z takiej sprzedaży do kwoty 40 000 zł.

Nadzór i bezpieczeństwo

W zakresie bezpieczeństwa żywności produkowanej w ramach rolniczego handlu detalicznego priorytetowym wymogiem jest zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego żywności.

W przepisach prawnych określono inspekcje sprawujące nadzór nad bezpieczeństwem żywności produkowanej w ramach rolniczego handlu detalicznego i są to:
- Inspekcja Weterynaryjna dla produktów pochodzenia zwierzęcego i żywności zawierającej jednocześnie środki spożywcze pochodzenia niezwierzęcego i produkty pochodzenia zwierzęcego,
- Państwowej Inspekcji Sanitarnej dla żywności pochodzenia niezwierzęcego.
Ponadto nadzór nad jakością handlową żywności znajdującej się w rolniczym handlu detalicznym powierzono Inspekcji Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.

Oznakowanie miejsca sprzedaży

Prowadząc sprzedaż żywności wyprodukowanej w ramach rolniczego handlu detalicznego jesteśmy zobowiązani do odpowiedniego oznakowania takiego miejsca. Oznakowanie to powinno być czytelne i widoczne dla konsumenta oraz powinno zawierać:
- napis „rolniczy handel detaliczny”, 
- imię i nazwisko lub nazwę i siedzibę podmiotu prowadzącego rolniczy handel detaliczny,
- adres miejsca prowadzenia produkcji zbywanej żywności,
- weterynaryjny numer identyfikacyjny podmiotu prowadzącego rolniczy handel detaliczny (jeżeli sprzedawana jest żywność pochodzenia zwierzęcego i żywność złożona).

Oznakowanie żywności

Żywność sprzedawana w ramach rolniczego handlu detalicznego musi być również odpowiednio oznakowana w celu umożliwienia jej identyfikacji. Do najważniejszych przepisów określających zasady znakowania żywności należą:
- rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004;
- rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych;
- rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu znakowania niektórych grup i rodzajów artykułów rolno-spożywczych kodem identyfikacyjnym partii produkcyjnej.
Podstawowe informacje, jakie powinny znaleźć się na opakowaniu produktu to:
- nazwa żywności,
- wykaz składników, ze szczególnym wyróżnieniem składników powodujących alergię lub nietolerancję,
- ilość netto żywności,
- data trwałości.

W przypadku sprzedaży produktów bez opakowań jednostkowych i pakowanych na życzenie konsumenta w miejscu sprzedaży powinna znaleźć się np. wywieszka zawierająca następujące dane dostępne dla konsumenta:
- nazwa żywności,
- imię i nazwisko producenta (rolnika),
- wykaz składników, z zaznaczeniem składników powodujących alergię lub nietolerancję,
- w przypadku pieczywa – dodatkowo masa jednostkowa oraz informacja „pieczywo produkowane z ciasta mrożonego” albo „pieczywo produkowane z ciasta głęboko mrożonego” – gdy został zastosowany taki proces technologiczny.
Dokumentacja

Sprzedając żywność w ramach rolniczego handlu detalicznego należy prowadzić odpowiednią dokumentację umożliwiającą określenie ilości żywności zbywanej rocznie w ramach takiego handlu, odrębnie za każdy rok kalendarzowy.

Dokumentacja taka musi zawierać następujące informacje:
- numer kolejnego wpisu,
- datę zbycia żywności,
- ilość i rodzaj zbywanej żywności.