Pszenica jara - kalkulacje rolnicze

Przedstawiona analiza powierzchni upraw, zbiorów, kształtowania się cen i prognoz cen w 2021 roku dotyczy pszenicy ozimej i jarej razem, ponieważ ze względu na dostępne informacje nie da się wyodrębnić osobno pszenicę jarą.
Według danych wynikowych GUS możemy stwierdzić, że zbiory głównych ziemiopłodów rolnych w 2020 r. przedstawiają się optymistycznie, szczególnie był to bardzo dobry rok dla zbóż. Zbiory zbóż ogółem oszacowano na 33,5 mln t, tj. o około 16% więcej od zbiorów z poprzedniego roku. Powierzchnia uprawy zbóż ogółem w 2020 r. wyniosła około 7,9 mln ha, w tym powierzchnia zasiewów zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi – około 7,2 mln ha, w tym pszenicy 2,5 mln ha.
Według szacunków GUS plony zbóż w kraju w 2020 r. ogółem wyniosły około 42,5 dt/ha, tj. o 5,8 dt/ha (o 16%) więcej w porównaniu z 2019 r., a plony zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi wyniosły 40,3 dt/ha, tj. w stosunku do poprzedniego roku więcej o 5,1 dt/ha (o 14%). Natomiast plony zbóż jarych łącznie z jarymi mieszankami zbożowymi oszacowano na 34,3 dt/ha, tj. o 5,6 dt/ha (o 20%) więcej od plonów ubiegłorocznych.
Na podstawie analiz KOWR w Polsce podaż zbóż w skupie w listopadzie 2020 r. uległa dalszemu sezonowemu obniżeniu. Producenci dostarczyli do skupu 588 tys. ton zbóż podstawowych z mieszankami, tj. o 19% mniej niż w poprzednim miesiącu, ale o 11,5% więcej niż przed rokiem. W strukturze skupu dominowała pszenica, która stanowiła 73% (427 tys. ton), żyto – 10% (59 tys. ton) i jęczmień – 6% (34 tys. ton).
Na ceny skupu zbóż według GUS w listopadzie 2020 r. miały wpływ następujące czynniki: sezonowe zmniejszenie dostaw zbóż do skupu w kraju, znaczący eksport. Czynniki te wywierały znaczącą presję na wzrost cen. Cena pszenicy w skupie według GUS wyniosła 823 zł/t i była o 8% wyższa niż miesiąc wcześniej.
Na rynku krajowym w grudniu 2020 r. odnotowano niewielkie zmiany cen zbóż podstawowych. Według danych Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW w dniach 14–20 grudnia 2020 r. za pszenicę konsumpcyjną płacono średnio 848 zł/t, tj. o 1% więcej niż w poprzednim tygodniu. Jednocześnie cena pszenicy była o 2% wyższa niż miesiąc wcześniej i o 19% wyższa niż przed rokiem.
Zdaniem ekspertów IERiGŻ na koniec sezonu skupowego, czyli w II kwartale 2021 r. cena pszenicy może kształtować się średnio na poziomie 790–840 zł/t (pszenicy paszowej 750–800 zł/t, pszenicy konsumpcyjnej – 810–860 zł/t).
Swoją prognozę eksperci Instytutu, oparli na kilku przesłankach. Według nich, w sezonie 2020/21 na światowych rynkach zbóż wzrosły nadwyżki produkcji nad przewidywanym zużyciem w bilansie pszenicy, a w bilansie zbóż paszowych zmalały niedobory. W warunkach rekordowych zbiorów i nieco niższego stanu zapasów, całkowita podaż zwiększyła się więc o 2,1% do 2,79 mld ton. Przy wzroście zużycia o 1,7% do 2,21 mld ton i obrotów handlu zagranicznego o 3,1% do 402 mln ton, spowoduje to zwiększenie zapasów końcowych o 3,2% do 652 mln ton, co będzie dotyczyło pszenicy, a zapasy zbóż paszowych pozostaną zbliżone do ubiegłorocznych.
Pomimo stosunkowo wysokich zbiorów polscy rolnicy nie mają jednak problemów ze zbytem zbóż i uzyskaniem dość dobrej ceny za sprzedane tegoroczne zboża. Szczególnie dużym zainteresowaniem na rynku cieszy się pszenica konsumpcyjna, której ceny wciąż się pną w górę.
Zamieszczona obok tabela zawiera kalkulację uprawy 1 ha pszenicy jarej według cen brutto ziarna i środków do produkcji ze stycznia 2021 r. opracowaną na podstawie wydawnictwa „Kalkulacje Rolnicze”. Założenia metodyczne do „Kalkulacji Rolniczych” znajdziecie Państwo na stronie KPODR.
Tabela 1. Kalkulacja uprawy 1 ha pszenicy jarej
Lp. |
Poziom intensywności |
Niski |
Średni |
Wysoki |
Wyszczególnienie |
||||
A |
Wartość produkcji |
3 535 |
4 395 |
5 685 |
|
Ziarno pszenicy jarej (86 zł/dt) |
2 580 |
3 440 |
4 730 |
JPO1) |
955 |
955 |
955 |
|
1. |
Materiał siewny |
360 |
360 |
360 |
2. |
Nawozy mineralne |
552 |
805 |
1 108 |
3. |
Środki ochrony roślin |
67 |
174 |
323 |
4. |
Inne koszty (sznurek) |
36 |
54 |
72 |
B |
Koszty bezpośrednie (1+2+3) |
1 015 |
1 393 |
1 863 |
C |
Nadwyżka bezpośrednia (A-B) |
2 520 |
3 002 |
3 822 |
4. |
Usługi2) |
456 |
552 |
624 |
5. |
Praca maszyn własnych |
741 |
778 |
842 |
6. |
Pozostałe koszty3) |
769 |
786 |
810 |
D |
Koszty pośrednie (4+5+6) |
1 966 |
2 116 |
2 276 |
E |
Koszty całkowite (B+D) |
2 981 |
3 509 |
4 139 |
F |
Koszt jednostkowy (zł/dt) |
99,4 |
87,7 |
75,2 |
G |
554 |
886 |
1 546 |
Źródło: Opracowanie własne na podstawie „Kalkulacji Rolniczych” KPODR w Minikowie
1) jednolita płatność obszarowa, płatność za zielenienie, płatność dodatkowa,
2) zbiór, prasowanie słomy,
3) koszty utrzymania budynków, podatki i ubezpieczenia, pozostałe koszty.
Waldemar Poświata KPODR w Minikowie Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj
|