KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Narodowy Instytut Wolności
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • ODR Bratoszewice
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego

WYSZUKIWARKA

Rzodkiew oleista w płodozmianie

Opublikowano 09.03.2021 r.
Rzodkiew oleista (Raphanus sativus var. oleiferus L.), zwana chińską, jest rośliną jarą, użytkowaną jako roślina oleista, zielony nawóz, pasza i międzyplon. Jest jednoroczna, jak i dwuletnia, owadopylna i miododajna. Dobrze dostosowana do naszych warunków klimatycznych. Wschodząca rzodkiew odporna jest na wiosenne przymrozki dochodzące do -4° C. Jeśli chodzi o stanowisko w płodozmianie nie ma szczególnych wymagań.

Nie powinno się jej uprawiać w zmianowaniu z rzepakiem lub innymi kapustowatymi, ponieważ są one żywicielami wielu tych samych patogenów. Nie poleca się również jej siać na nasiona po oborniku czy też roślinach bobowatych, ponieważ zasobne
w azot stanowisko, zwłaszcza przy częstych opadach, powoduje przedłużanie wegetacji i ich odmładzanie.

Rzodkiew jest bardzo dobrym przedplonem dla większości upraw, ponieważ głęboko się korzeni i dobrze spulchnia glebę. Polecana jest głównie dla warzyw, buraków cukrowych czy ziemniaków. Może być również uprawiana jako roślina fitosanitarna, ograniczająca liczebność populacji mątwika burakowego w glebie. Wówczas najczęściej sieje się ją na mulcz, czyli pozostawia
aż do wiosny.

Na nasiona najlepiej siać ją na stanowisku przed zbożami ze względu na fakt, iż podczas zbioru dochodzi do znacznych strat nasion, które z kolei są źródłem zachwaszczania w uprawach następczych, a samosiewy rzodkwi najłatwiej zwalczyć w zbożach. W początkowej fazie szybko rośnie i obrasta międzyrzędzia, w związku z czym może być siana zarówno w wąskiej, jak i szerokiej rozstawie rzędów, różnicy w wielkości plonu w zasadzie nie widać (zwykle przyjmuje się rozstawę rzędów 25-35 cm). Roślina ta dobrze zacienia glebę, co zmniejsza ryzyko zachwaszczenia uprawy.

Rzodkiew oleista ma bardzo podobne wymagania glebowe do rzepaku jarego, czyli najlepsze efekty produkcyjne otrzymamy wybierając dobre stanowisko. Można ją również wysiać na nieco słabszych glebach, lekkich i przepuszczalnych, ale w tym drugim przypadku musimy się liczyć ze znaczną obniżką plonowania. Siew rzodkwi oleistej na piaszczystych glebach ma jednak pewne zalety, związane jest to z jej dojrzewaniem. Na słabszych stanowiskach szybciej i równiej dojrzewa, w związku z czym daje mniej zielonych odrostów, które często potrafią utrudnić zbiór.

Ma dobrze rozwinięty i głęboko penetrujący glebę system korzeniowy o dużej sile ssącej, w związku z czym nie ma wysokich wymagań wodnych. Najwięcej jej potrzebuje podczas tworzenia pąków kwiatowych i dojrzewania łuszczyn. Susze w tym okresie powodują spadek plonu i obniżenie jego jakości – zawartość tłuszczu. Nasiona najlepiej i najszybciej kiełkują przy ponad 20 st. C, a wzrastają i rozwijają się przy 6-15° C.

Rzodkiew oleistą na nasiona wysiewamy jak najwcześniej (w marcu, początek kwietnia), czyli na początku siewu zbóż jarych, bo każde opóźnienie terminu wpływa niekorzystnie na plon. Głębokość siewu wynosi ok. 2 cm. Ilość wysiewu w zależność od wielkości nasion i ich wartości wynosi 9-18 kg/ha.

Przed wysiewem nie wolno zbyt głęboko spulchniać gleby, ponieważ rzodkiew nie lubi głębokiego siewu. Nie lubi także być intensywnie nawożona, bo przenawożona nierównomiernie dojrzewa. Najlepszym rozwiązaniem jest tylko nawożenie przedsiewne. W zależności od zasobności gleby można stosować fosfor – 30-50 kg P2O5/ha i potas około 60-100 K2O/ha, azot oszczędnie – maksymalnie 60 kg N/ha. Natomiast na słabych stanowiskach warto dokarmiać ją dolistnie.

Roślina ta doskonale nadaje się do uprawy jako międzyplon ścierniskowy. Może być wysiewana zarówno w siewie czystym, jak i w mieszankach. Doskonale można ją łączyć z gorczycą białą, facelią błękitną, wyką siewną czy z dowolnym zbożem jarym. W przypadku uprawy w poplonie rzodkiew należy wysiać w wąskie rzędy na głębokość 2-4 cm w terminie jak najszybszym po zbiorze przedplonu. Optymalna obsada roślin wynosi 80-120 nasion/m2 i uzyskuje się ją dając 25-30 kg nasion na hektar. Na międzyplon rzodkiew może być uprawiana praktycznie na każdej glebie. Roślina ta jako poplon ma bardzo wiele zalet. Wykształca długi korzeń palowy, sięgający nawet do 1,5 m. Ze względu na dużą masę korzeniową głęboko spulchnia i napowietrza glebę, a po przyoraniu wprowadza do stanowiska sporo materii organicznej. Również bardzo dobrze wykorzystuje składniki pokarmowe oraz wodę, chroni glebę przed erozją, wymywaniem azotu i innych pierwiastków. Może być wykorzystywana jako roślina pastewna z przeznaczeniem na paszę, zwłaszcza w gospodarstwach hodujących bydło.

Najlepszą odmianą pastewną do użytkowania na zielonkę jest Siletta Nova. Duże znaczenie ma także jej uprawa na przyoranie (jako zielony nawóz), jak również do przygotowania mulczu np. pod buraki. Jako roślina fitosanitarna jeszcze lepiej niż gorczyca biała ogranicza populację mątwika burakowego. Np. odmiany Adagio, Colonel, Pegletta i Romesa mają właściwości ograniczania liczebności jego populacji (o ok. 50%), przy czym zdecydowanie silniej ogranicza tę populację uprawa rzodkwi w plonie głównym.

Jedynym problemem w uprawie rzodkwi jest brak zarejestrowanych środków ochrony. W przypadku uprawy tej rośliny na nasiona można sięgnąć po preparaty zarejestrowane w rzepaku jarym, głównie te przeznaczone do stosowania przedsiewnego lub część plantatorów stosuje przedsiewnie glifosad.

Zalety uprawy rzodkwi oleistej powinny zachęcić rolników do jej uprawy, zwłaszcza w gospodarstwach z dużym udziałem gleb lekkich w strukturze użytków rolnych i tych, którzy prowadzą produkcję bydła i mają niewielką powierzchnię trwałych użytków zielonych.

 

Zofia Sokołowska

ŁODR w Bratoszewicach

Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj

Tematy pokrewne:
Seradela w płodozmianieSeradela w płodozmianie

Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO