Miętowe pola - o uprawie mięty pieprzowej

Uprawa tej rośliny na tym właśnie terenie ma długą historię sięgającą lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku. Wtedy to właśnie w sąsiadującej z Bielawami wsi Mroga powstał oddział „Herbapolu”, który oprócz skupu ziół zajmował się również ekstrakcją olejku
mentolowego z mięty. Dla zapewnienia dostaw surowca rozpropagowano wśród okolicznych mieszkańców uprawę angielskiej odmiany mięty pieprzowej Mitcham.

Powstała ona jako naturalna krzyżówka kilku gatunków rosnących dziko w Anglii, głównie mięty zielonej i nadwodnej. Należy przypuszczać, że nie całkiem przypadkowo wybrano tereny leżące w Łowickiem. Mięta wymaga tzw. gleb sapowatych (lekkich, wilgotnych i próchnicznych), których w gminie Bielawy jest sporo. W latach transformacji zakład został rozwiązany, a na jego ternie powstał inny niezwiązany z rolnictwem. Mięta, jeśli chodzi o uprawę, jest wymagająca.

Jest rośliną wieloletnią, ale praktycznie na tym samym polu uprawiana jest dwa lub najdłużej trzy lata. Do zakładania plantacji używa się tylko sadzonek. Do sadzenia najczęściej wykorzystuje się wykopane z innej plantacji rozłogi podziemne albo nadziemne wytwarzane przez miętę w okresie wegetacji. Korzenie (rozłogi) całkowicie wykopuje się z plantacji likwidowanej
lub częściowo z plantacji, która dobrze przezimowała.

Do wykopania korzeni z plantacji likwidowanej używa się różnych sposobów, między innymi, zwykłej kopaczki do ziemniaków. Zebrane korzenie należy jak najszybciej wysadzić, aby nie obumarły. Rozkłada się je w wykonane wcześniej bruzdy zrobione obsypnikiem lub specjalnym znacznikiem na głębokość 8-10 cm, w rozstawie ok. 40 cm. Następnie bruzdy są zasypywane. Sadzenie z korzeni wykonywane jest wczesną wiosną, gdy warunki pogodowe i wilgotność gleby na to pozwolą.

Drugim sposobem zakładania plantacji jest użycie sadzonek zielnych pozyskanych z wcześniej założonego matecznika lub z plantacji produkcyjnej. Zrywa się młode pędy nadziemne długości 12-15 cm. Układa się w skrzynkach pionowo i wysadza na przygotowanym wcześniej polu jak najszybciej w rozstawie rzędów 40 cm i w rzędzie 10-12 cm. W celu odnowienia plantacji dwuletniej i starszej praktykowane jest również przez rolników, płytkie przeoranie lub użycie glebogryzarki, by przemieszać z glebą pocięte przez maszynę korzenie.

Mięta wymaga gleb o uregulowanym odczynie. Znaczniej słabiej plonuje na zakwaszonych, dlatego warto przed założeniem plantacji zrobić podstawowe ich badanie. Przy średnich zawartościach składników pokarmowych w glebie mięta wymaga 60- 80 kg P2O5/ha i 120-140 kg K2O/ha przed wysadzeniem lub wczesną wiosną na plantacjach starszych. Nawożenie azotem to 100-120 kg/ha najlepiej rozłożone na trzy dawki.

Pierwsza przed wysadzeniem lub przy ruszaniu wegetacji na plantacjach starszych, druga, gdy rośliny wytworzą wyraźne rzędy, a trzecia po zbiorze pierwszego pokosu. Nie należy nadużywać azotu, aby rośliny nie stawały się zbyt podatne na groźną chorobę – rdzę mięty.

Podczas wzrostu roślin ważne jest utrzymanie plantacji wolnej od chwastów. Pielenia dokonuje się zwykle ręcznie lub częściowo mechanicznie. Stosowanie herbicydów jest bardzo ograniczone i najlepiej, by było wcześniej skonsultowane z odbiorcą. Niektórzy bowiem dokonują badań na pozostałości środków ochrony roślin.

Pierwszy zbiór dokonywany jest, gdy mięta wytwarza kwiatostany. Jest to czas, kiedy rośliny nie gubią jeszcze liści, najbardziej pożądanego surowca. W rejonie Bielaw rośliny ścina się najczęściej kosiarką rotacyjną odpowiednio ustawioną na wysokość cięcia 5-7 cm, tak aby nie uszkodzić nisko położonych pędów, z których wyrośnie kolejny pokos. Na drugi dzień po skoszeniu rośliny układane są na kozłach od dołu do góry tworząc jakby pokrycie dachowe. W ten sposób mięta dosycha i nie traci swoich
walorów. Po dosuszeniu zwożona jest do magazynu. Często kozły z podsuszoną miętą okrywane są folią w celu ochrony przed deszczem, pleśnieniem i utratą olejku mentolowego. Fachowo zaleca się suszenie mięty w suszarni, co szczególnie czynione jest przy niesprzyjających warunkach atmosferycznych, dużych plantacjach i przy opóźnionym drugim pokosie. Dla pozyskania liści mięty z ziela rolnicy dokonują młócenia kombajnem zbożowym po odpowiednim jego uregulowaniu. Pozyskany w ten sposób omłot pakowany jest w papierowe worki i jest głównym towarem handlowym. Drugi zbiór odbywa się we wrześniu.

Liczbę pokosów poprzez nawadnianie można zwiększyć do trzech. Surowiec oceniany jest pod wie- loma aspektami: dosuszenia, porażenia chorobami i barwy. Warunkiem opłacalności uprawy mięty są dobre umowy z odbiorcami. Szacunkowy plon suchego omłotu z dwóch pokosów to ok. 2,5-3 t z hektara i jest bardzo uzależniony od warunków atmosferycznych.