KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • ODR Bratoszewice
  • Narodowy Instytut Wolności
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie

WYSZUKIWARKA

Wiosenne zalecenia oborowe

Opublikowano 16.04.2021 r.
Hipokalcemia – chorobę tę najprościej możemy określić jako znaczny spadek poziomu wapnia we krwi. Najczęściej jest ona wynikiem błędów w żywieniu mineralnym, zwłaszcza w okresie zasuszenia i na początku laktacji. 

W praktyce zootechnicznej, jest jedną z najkosztowniejszych chorób metabolicznych krów mlecznych i dotyka w największym stopniu krowy wysokowy dajne. Choroba ta obniża odporność, pogarsza wskaźniki płodności, zwiększa ryzyko przemieszczania i skrętu trawieńca, opóźnia inwolucje macicy oraz obniża kurczliwość zwieraczy strzykowych. W formie ostrej wywołuje porażenia poporodowe. Zagrożenie hipokalcemią występuje najczęściej w pierwszej dobie po wycieleniu. Wypas krów na pastwiskach skutkuje zwiększeniem pH krwi, w kierunku zasadowym, co niekorzystnie pływa na przyswajalność wapnia w ciele i zwiększa ryzyko występowanie gorączki mlecznej. Z kolei skarmianie sianem i ograniczenie dostępu do paszy zielonej, wywołuje kwasicę, która sprzyja mobilizacji wapnia z kości. Bardziej narażone na ubytek wapna z kości są krowy otłuszczone. Najniższy poziom wapnia jest notowany w pierwszej dobie po porodzie. Hipokalcemia w znacznym stopniu obniża odporność krów oraz umożliwia wnikanie patogenów do organizmów. Obniżenie poziomu wapnia we krwi ogranicza 
ilość pobrania suchej masy przez krowy. 

Charakterystyczne objawy tej choroby to:

  • drżenie mięśni i zanik przeżuwania,
  • chwiejny chód, • senność, ociężałość oraz utrata apetytu,
  • krowy kładą się na boku i wyginają szyję w kształcie przypominającym literę S,
  • u krów następuje wstrzymanie produkcji mleka i oddawanie kału i moczu "pod siebie".

W praktyce oborowej sprawdzonymi najskuteczniejszym sposobem walki z hipokalcemią, jest używanie siarczanu magnezu. Wchłanianie magnezu maleje wraz ze wzrostem pH żwacza oraz zawartością potasu w dawce. Jeżeli poziom siarczanu magnezu jest zbyt niski, należy wprowadzić sole anionowe (gorzkie), w składzie których oprócz siarczanu magnezu jest chlorekwapnia. Wówczas równowaga anionowo-kationowa jest prawidłowa. 

Jak zapobiegać zapaleniu wymienia – mastitis

Wymię jest najbardziej narażone na zakażenie patogenami i wystąpieniu zapalenia zaraz po doju, ponieważ przewód strzykowy jest otwarty, a wewnątrz wymienia panuje nieznaczne podciśnienie. Jednym z najważniejszych elementów profilaktyki jest dezynfekcja poudojowa strzyków, która powinna być wykonana natychmiast po zdjęciu kubków udojowych. 

O skuteczności zabiegu decyduje czas kontaktu skóry strzyka na działanie środka. Środek dezynfekcyjny powinien działać  przez okres od 15-30 sekund lub do czasu zamknięcia się kanału strzykowego. W ten sposób uniemożliwiamy wnikanie bakterii  przez kanał strzykowy do wymienia. Ilość użytego środka dezynfekcyjnego, który bezpośrednio pozostaje w kanale strzykowym  wynosi zaledwie 0,10-0,15 mI. Przed kolejnym dojem wymię musimy dokładnie umyć i osuszyć. W ten sposób usuwamy ze  skóry strzyka nieczystości oraz resztki środka dezynfekującego. Nie wolno zapomnieć też, aby pierwsze 3 strugi mleka zdoić na przeddajacz eliminując tym samym obecność środka dezynfekcyjnego, który pozostał w kanale strzykowym.W praktyce oborowej możemy stwierdzić że u krów z klinicznymi postaciami mastitis, występue większy stopień zrogowacenia końca strzyków, niż u krów zdrowych. Ma to miejsce szczególnie wtedy, gdy stany zapalne występują pomiędzy drugim a piątym miesiącem laktacji.

Praktyczna metoda ograniczenia rozprzestrzeniania gronkowca

Gronkowiec złocisty to najczęściej występujący przedstawiciel bakterii zakaźnych, który przenosi się z krowy na krowę podczas doju. Odpowiada on za wzrost ilości komórek somatycznych czy opisane ppowyżej zapalenie wymion o umiarkowanej intensywności. Infekcje gronkowcowe, jeżeli nie zostaną wyleczone od razu, to mogą trwać wiele lat, pogarszając znacząco jakość produkowanego mleka. Aby zapobiec rozprzestrzenianiu się bakterii w stadzie, należy zadbać o odporność krów, higienę doju, czystość sprzętu udojowego. Gronkowce mają zdolność przytwierdzania się do skóry dłoni dojarzy, dlatego też zakładanie do doju lateksowych rękawiczek jest bardzo prostym sposobem na ograniczenie rorprzestrzeniania się zakaźnych bakterii między krowami. Po skończonym doju rękawiczki jednorazowe należy wyrzucić, gdyż ponowne ich użycie sprawia, że zwiększają ryzyko zakażenia wymion. Popularną i skuteczną praktyką ograniczania rozprzestrzeniania się gronkowca w stadzie jest izolowanie chorych krów. W tradycyjnych „uwięziówkach” takie działanie nie stanowi większego problemu, gdyż krowyzakażone bakteriami zakaźnymi ustawiane są zwykle na końcu obory i dojone jako ostatnie. W oborach  wolnostanowiskowych trzeba wydzielić odrębną grupę krów z takimi zapaleniami.

 
Rafał Przybyła 
Artykuł opracowany we współpracy ze specjalistami ze Śląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Częstochowie 
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj

Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO