KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • ODR Bratoszewice
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • Narodowy Instytut Wolności

WYSZUKIWARKA

Choroby wirusowe kur - objawy i profilaktyka

Opublikowano 13.06.2021 r.
Choroby wirusowe kur są równie groźne, jak omawiane w ostatnim artykule choroby bakteryjne. Zobacz, jak je rozpoznać i leczyć.

Grypa ptaków – niezwykle zakaźna i zaraźliwa choroba drobiu, która może powodować nawet 100% śmiertelności stada. Wywołują ją niektóre szczepy podtypów H5 i H7 wirusa grypy typu A. Zakażone osobniki wydalają cząsteczki patogenu w dużych ilościach, przede wszystkim z kałem, wydzieliną z oczu, wydzieliną z dróg oddechowych oraz wydychanym powietrzem. Na złapanie tej zarazy podatne są prawie wszystkie gatunki zarówno domowych (drób), jak i dzikich wolno żyjących ptaków. Do najbardziej wrażliwych zaliczamy: kury, indyki, przepiórki, perliczki, bażanty i kuropatwy. Zakażenie następuje głównie drogą oddechową i pokarmową. Najbardziej prawdopodobną przyczyną zainfekowania drobiu domowego jest bezpośredni lub pośredni kontakt z wędrującymi dzikimi ptakami, zwykle ptactwem wodnym. Rozprzestrzenianie może następować również poprzez skażoną paszę, wodę, nawóz, ściółkę, sprzęt i środki transportu.

Bardzo ważną rolę w przenoszeniu jej odgrywa człowiek, który poprzez zanieczyszczone ubranie, obuwie i produkty może przyczynić się do zwiększenia zasięgu choroby. Wirusy wywołujące ptasią grypę są bardzo wrażliwe na wysoką temperaturę, dlatego niemożliwe jest zakażenie ludzi w drodze konsumpcji mięsa i produktów drobiowych poddanych obróbce termicznej.

Przebieg i objawy kliniczne są zróżnicowane. Zależą od: zjadliwości wirusa, gatunku i wieku, towarzyszących zakażeń oraz stresogennych wpływów środowiska. W przypadku nisko zjadliwej grypy wahają się od niezauważalnych do umiarkowanych objawów oddechowych. W przypadku wysoce zjadliwej objawy to: depresja, silne łzawienie, kichanie, duszność, obrzęk zatok podoczodołowych, sinica grzebienia i dzwonków, obrzęk głowy, nastroszenie piór, biegunka, przejawy nerwowe, gwałtowny spadek lub zatrzymanie produkcji jaj, skorupy miękkie, a ostatnie jaja zwykle bez skorup. W ostrych przypadkach padnięcia są nagłe, bez widocznych objawów lub w ciągu 24-48 godzin od wystąpienia pierwszych, śmiertelność sięga nawet 100%. W przebiegu choroby może dojść do wzrostu zjadliwości w wyniku mutacji i przejść z nisko w wysoce zjadliwą.

Rzekomy pomór drobiu (ND) – chorobę wywołuje paramyksowirus serotypu 1. Szczególnie narażone są: kury, indyki, perliczki, kaczki, gęsi, przepiórki, gołębie, bażanty, kuropatwy i bezgrzebieniowce. ND podobnie jak grypa ptaków jest chorobą podlegającą obowiązkowi zwalczania. W Polsce nie występuje.

Źródło transmisji stanowią chore i padłe ptaki, a wtórne – zanieczyszczona woda, ściółka, pasza, sprzęt i kurz – pośrednio również człowiek. Zakażenie drobiu odbywa się przez układ oddechowy i pokarmowy, może nastąpić w każdym wieku, a skutkiem jest wysoka śmiertelność, spadek nieśności i konsekwencje prawne ograniczające obrót drobiem i jego produktami. Wirusy ND są oporne na temperaturę – przeżywają w 37 st. C do kilku dni, w 4 st. C 2 lata i dłużej, w zamrożonych tuszkach do 6 miesięcy. Są oporne na gnicie, wysuszenie i słońce. W zainfekowanym kurniku przeżywają ok. 8 miesięcy. Do zwalczania używa się preparatów na bazie podchlorynu sodu i formaldehydu. Okres inkubacji wynosi 2-15 dni (najczęściej 6). Przy wystąpieniu ostrej formy – w ciągu 2-3 dni choruje cały kurnik i ginie nawet 100% ptaków. Widoczne objawy to osowiałość, senność, duszność, ale głównie zaburzenia nerwowe (drżenie, niedowład nóg i skrzydeł), u niosek następuje gwałtowny spadek nieśności i zmiany na skorupach jaj. Występuje zielona biegunka. W profilaktyce oprócz regularnych szczepień bardzo istotna jest izolacja drobiu hodowlanego od potencjalnych źródeł i wektorów zakażenia.

Zakaźne zapalenie oskrzeli (IB) – wysoce zjadliwa choroba kur występującą w każdym wieku, wywoływana przez Coronavirus. Stwierdza się ją wyłącznie u kur i bażantów. Wirusy IB są stabilne w niskich temperaturach, natomiast są wrażliwe na większość środków dezynfekcyjnych stosowanych w drobiarstwie.

Ptaki zakażają się drogą oddechową od osobników chorych lub nosicieli. Ściółka, woda, pasza, sprzęt oraz odzież obsługi stanowią wtórne źródła infekcji. Istotnym źródłem są również systemy wentylacyjne, z których bakterie mogą przenosić się na znaczne odległości. Okres inkubacji wynosi 36 godzin. Rozwojowi towarzyszą objawy kliniczne zależne od wieku ptaków
i rasy kur. U młodych kurcząt można zaobserwować kaszel, duszności, katar i wypływy z oczu. Śmiertelność sięga ok. 25%. Przebieg u dorosłych niosek objawia się gwałtownym i długotrwałym spadkiem nieśności nawet do 50%. Powrót do pierwotnego poziomu jest niemożliwy do osiągnięcia. W okresie choroby obserwuje się charakterystyczne zmiany na skorupie w postaci
zniekształceń spowodowanych stanami zapalnymi jajowodu. Zapobieganie przed zakażeniem patogennymi szczepami polega na ścisłej izolacji stada drobiu, zarówno przestrzennej (między obiektami), jak i między grupami wiekowymi. W celu uniknięcia strat dokonuje się szczepienia ptaków w jak najmłodszym wieku.

Zakaźne zapalenie torby Fabrycjusza (IBD) – wywołuje je wirus Gum boro powodujący spadek odporności. Jest to ostra i wysoce zjadliwa choroba kurcząt. IBD jest wyjątkowo oporny na czynniki środowiska, a w kurnikach gdzie przebywały uprzednio chore ptaki, może utrzymywać się przez 4 miesiące. W 56O C ginie dopiero po 5 godzinach, jest również odporny na niskie pH i niskie stężenie środków dezynfekcyjnych. Dotyka głownie kury młode. Zakażenie, którego źródłem jest środowisko lub chore ptaki następuje drogą pokarmową. IBD cechuje bardzo krótki okres inkubacji 2-3 dni. Wśród typowych objawów u osobników wrażliwych obserwuje się osowienie, uporczywą biegunkę powodującą skrajne wyczerpanie prowadzące do śmierci. Upadki zaczynają się 2-3 dnia choroby, szybko osiąga szczyt (do 30-70% strat), a następnie zanikają. Po wystąpieniu w stadzie nie prowadzi się leczenia przyczynowego – ptaki muszą przechorować. W zapobieganiu stosuje się swoistą immunoprofilaktykę w postaci szczepień.

 

  Błażej Miksa, ŁODR w Bratoszewicach
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj

POWIĄZANE TEMATY:choroby wirusowe kur
Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO