Duży spadek pogłowia trzody chlewnej

Nie jest dobrze 

Analizując kolejno ostatnie dane, nie napawają one optymizmem. Pogłowie, jak i liczba gospodarstw zajmujących się chowem trzody chlewnej, sukcesywnie się obniża. W Systemie Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt (IRZ) na początku roku 2021 liczba stad trzody wynosiła 103 659, z kolei na dzień 30.04.2021 zarejestrowano już tylko 80 006 siedzib stad posiadających zwierzęta z gatunku świnie. Oznacza to, iż od początku roku około 23 653 tys. stad świń (ponad 20%) zniknęło z rynku.

Pogłowie świń w liczbach 

Według danych w roku 2002 pogłowie świń wynoszące 18 628,9 tys. (18,6 mln) utrzymywane było w  760,6 tys. gospodarstw, przy średniej wielkości stada 24,5 sztuk w gospodarstwie. W 2010 r. produkcją trzody chlewnej zajmowało się niecałe 400 tys. gospodarstw z pogłowiem 15 278,1 tys. świń (15,3 mln), przy średniej wielkości stada 38,4 sztuk. 

Z nostalgią, cofnijmy się do lat 70., kiedy to w Polsce zapoczątkował się dynamiczny wzrost produkcji wieprzowiny, osiągając w 1978 roku 22 mln sztuk. W tym okresie zmieniono nie tylko pogłowie świń, ale i podejście do samego procesu produkcji tuczników. Prace badawcze nad krzyżowaniem towarowym spowodowały bowiem poprawę efektywności produkcji. W kolejnych latach obserwowano chwilowe załamania liczebności, ale potrafiono w tamtych czasach tym sterować – gdy produkcja spadała poniżej 17 mln, podnoszono cenę żywca i wówczas stan trzody oraz produkcja żywca podnosiły się. 

Jakie są powody? 

W dzisiejszych czasach nie jest to takie proste. Powodów obecnego spadku pogłowia i stad trzody chlewnej można upatrywać albowiem w wielu obszarach. Niezaprzeczalnie, sytuacja pogorszyła się w momencie przekroczenia przez ASF granicy z Niemcami we wrześniu 2020 roku. Na sytuację spadkową wpłynęła również pogłębiająca się niska opłacalność spowodowana wysokimi kosztami środków do produkcji, między innymi soi czy rzepaku, które na przełomie listopada i grudnia 2020 roku zaczęły osiągać rekordowe ceny. Notowania zbóż paszowych również poszybowały w górę pod koniec roku 2020. 

Sytuacja cenowa środków produkcji nadal utrzymuje się cały czas na niezmienionym, wysokim poziomie. Przyczyny należy szukać w zwiększonym zapotrzebowaniu na soję czy zboża przez Chiny, które powiększają ciągle rosnące pogłowie świń w swoim kraju, i którym przewodzi teraz hasło „Loszki potrzebne od zaraz”, by zasiedlić jak najszybciej powstające fermy.
Nie dziwi więc fakt, analizując aktualne i historyczne ceny zakupu warchlaków na chów, jak i ceny skupu tuczników na ubój, że polskim rolnikom jest coraz trudniej utrzymać się z chowu trzody chlewnej.

Rolnicy już więc nie czekają na niewidzialną rękę, która przerwie tę milczącą zgodę na trwały spadek krajowej produkcji mięsa wieprzowego i likwidują produkcję. 

Kalkulacje rolnicze – tucznik w cyklu zamkniętym

Tabela zawiera kalkulację chowu tucznika w cyklu zamkniętym, według cen brutto środków do produkcji z kwietnia 2021 r., opracowaną na podstawie wydawnictwa „Kalkulacje Rolnicze”. Założenia metodyczne do „Kalkulacji Rolniczych” znajdziecie Państwo na stronie naszego Ośrodka.

Tabela 1. Kalkulacja chowu tucznika w cyklu zamkniętym

Źródło: Opracowanie własne na podstawie „Kalkulacji Rolniczych” KPODR w Minikowie

1. średnia cena żywca wieprzowego w kwietniu 2021 r.,

2. usługi weterynaryjne, znakowanie,

3. koszty utrzymania budynków, koszty ogólnogospodarcze, koszty pośrednie produkcji pasz własnych.