Roczne kalkulacje rolnicze - żyto ozime
Z większości gospodarstw zostało ono wyparte ze względu na pewnego rodzaju mity krążące wokół wykorzystania ziarna żyta w żywieniu zwierząt. Wyparciu żyta z krajowych pól sprzyja również postęp poczyniony w zakresie hodowli innych gatunków zbóż. Ponad połowa gleb w naszym kraju to gleby kwaśne lub bardzo kwaśne. Żadne inne zboże nie poradzi sobie lepiej w takich warunkach niż żyto. Również żadne inne zboże nie da tak wysokich plonów.
Postęp hodowlany nastąpił również w przypadku tej rośliny.
Według najnowszych badań, uprawiane dziś coraz powszechniej odmiany hybrydowe na słabych i średnich glebach plonują o 0,8 t/ha wyżej niż pszenżyto i aż o 2,5 t/ha lepiej niż pszenica. Żyto hybrydowe stosunkowo dobrze znosi zakwaszenie gleb i niedobory składników mineralnych w glebie.
Żyto zwyczajne (Seale cereale), to zboże, którego ziarno przeznaczone jest na cele paszowe, młynarskie, do produkcji alkoholu (ponad 70% krajowej produkcji spirytusu) oraz na produkcję biopaliwa (wg danych niemieckich z 1 tony żyta otrzymuje się 0,327 ton bioetanolu).
Znaczenie żyta w skali globalnej produkcji zbożowej jest stosunkowo niewielkie. W Polsce jednak uprawa tego zboża ma długą tradycję. Nasz kraj jest drugim co do wielkości jego producentem na świecie. Popularność żyta w Polsce jest duża, aczkolwiek areał uprawy tej rośliny zmniejsza się.
Niemal 60% żyta na świecie produkuje się w Unii Europejskiej. Pomimo to, w ubiegłym roku zboże to stanowiło jedynie 2,8% unijnych zbiorów zbóż ogółem. Jak wynika z pierwszego w tym roku raportu Międzynarodowej Rady Zbożowej (IGC), w sezonie 2016/2017 globalne zbiory żyta ukształtowały się na poziomie 13,8 mln ton. To o 1 mln ton więcej niż we wcześniejszym sezonie.
Łączne zużycie żyta na świecie w bieżącym sezonie prognozuje się natomiast na 13,3 mln ton, a zapasy końcowe mają sięgnąć 1,7 mln ton. Ponad połowa ziarna, które pozostanie w magazynach na koniec bieżącego sezonu będzie znajdować się w UE, gdzie zapasy szacuje się na 0,9 mln ton.
Wg GUS wstępnie szacuje się, że powierzchnia uprawy zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi w 2017 roku wyniesie około 7,0 mln ha, tj. o 3% więcej niż przed rokiem, z tego żyta około 0,9 mln ha.
Zbiory zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi wstępnie szacuje się na około 27,5 mln t, tj. około 8% więcej od zbiorów ubiegłorocznych. Plony zbóż ozimych łącznie z ozimymi mieszankami zbożowymi wstępnie wyceniono na 42,5 dt/ha, tj. o 1,7 dt/ha (o 4%) więcej od plonów z roku ubiegłego. Plon żyta ozimego według szacunku wstępnego w 2017 roku wyniesie 31,3 dt/ha. Zbiory zbóż ozimych wstępnie wyszacowano na 18,1 mln t, w tym żyta na 2,8 mln t, tj. o 27% więcej niż w roku ubiegłym.
Przeciętna cena żyta konsumpcyjnego i paszowego w 2016 roku wyniosła 520 zł/t. W relacji do wcześniejszych lat zboże to było zatem o 6 zł/t droższe niż w 2015 r., ale jednocześnie o 29 zł tańsze względem 2014 r. Na przestrzeni kilku lat analizując ceny innych zbóż, obserwuje się poprawę relacji cen żyta do cen pszenicy. Jeszcze dwa i trzy sezony temu stawki oferowane rolnikom za pszenicę były o ponad 40% większe niż za żyto. Obecnie zboże to jest droższe jedynie o 23%.
W październiku ceny skupu za tonę pszenicy konsumpcyjnej były na poziomie od 590 do 730 zł (średnio 643,9 zł), a żyta konsumpcyjnego od 500 do 630 zł (średnio 543,9), zaś pszenicy paszowej wynosiły średnio 614 zł, a żyta paszowego 514 zł.
Wg ekspertów IERiGŻ aktualne ceny zbóż w kraju nie zależą od tego, ile zbierzemy, ale od sytuacji zbożowej w Europie i na świecie.
Jeśli będą się sprawdzały dotychczasowe przewidywania, to rynki powinny być stabilne, a ceny zbóż na poziomie zbliżonym do ubiegłorocznych, czyli można powiedzieć, że na stosunkowo niskim poziomie.
Tabela zawiera kalkulację uprawy 1 ha żyta ozimego według cen brutto ziarna i środków produkcji z sierpnia 2017 roku, opracowaną na podstawie publikacji „Kalkulacje rolnicze” wydanej przez KPODR w Minikowie. Założenia metodyczne do kalkulacji znajdą Państwo na stronie www.kpodr.pl.
Kalkulacja uprawy 1 ha żyta ozimego przy różnych poziomach intensywności.
Tabela zawiera kalkulację uprawy 1 ha żyta ozimego według cen brutto ziarna i środków produkcji z sierpnia 2017 roku, opracowaną na podstawie publikacji „Kalkulacje rolnicze” wydanej przez KPODR w Minikowie. Założenia metodyczne do kalkulacji znajdą Państwo na stronie www.kpodr.pl.
Kalkulacja uprawy 1 ha żyta ozimego przy różnych poziomach intensywności.
Lp. |
Poziom intensywności |
Niski 25 dt/ha |
Średni 35 dt/ha |
Wysoki 45 dt/ha |
Wyszczególnienie |
||||
A |
Wartość produkcji |
2345 |
2905 |
3465 |
|
Nasiona żyta ozimego (56 zł/dt) |
1400 |
1960 |
2520 |
JPO1 |
945 |
945 |
945 |
|
1 |
Materiał siewny |
216 |
216 |
216 |
2 |
Nawozy mineralne |
321 |
602 |
977 |
3 |
Środki ochrony roślin |
104 |
104 |
292 |
4 |
Inne koszty (sznurek) |
57 |
68 |
84 |
B |
Koszty bezpośrednie (1+2+3+4) |
698 |
990 |
1569 |
C |
Nadwyżka bezpośrednia (A–B) |
1647 |
1915 |
1896 |
5 |
Usługi2) |
505 |
573 |
634 |
6 |
Praca maszyn własnych |
585 |
602 |
673 |
7 |
Pozostałe koszty3) |
708 |
725 |
741 |
D |
Koszty pośrednie (5+6+7) |
1798 |
1900 |
2048 |
E |
Koszty całkowite (B+D) |
2496 |
2890 |
3617 |
F |
Koszt jednostkowy (zł/dt) |
99,8 |
82,6 |
80,4 |
G |
Dochód rolniczy netto (C–D) |
-151 |
15 |
-152 |
|
|
|
|
|
Źródło: opracowanie własne na podstawie „Kalkulacji Rolniczych” KPODR w Minikowie
-
JPO-jednolita płatność obszarowa
-
kombajnowanie, prasowanie
-
utrzymanie budynków, podatki i ubezpieczenia, pozostałe koszty
Wykorzystano materiały: Wstępny szacunek głównych ziemiopłodów rolnych i ogrodniczych w 2017 r., GUS, Rynek zbóż nr 34/2017, MRiRW
Małgorzata Kutnik
Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie
Jeden z 16 Ośrodków Doradztwa Rolniczego w kraju. Podstawowym zadaniem KPODR jest udzielanie wszechstronnej pomocy rolnikom, mieszkańcom obszarów wiejskich oraz przedsiębiorcom związanym z przetwórstwem rolno-spożywczym w celu zwiększania dochodów gospodarstw rolnych oraz poprawy warunków życia na wsi.Główna siedziba znajduje się w Minikowie (pow. Nakielski). Ośrodek posiada oddziały w Zarzeczewie (pow. Włocławski) oraz w Przysieku (pow. Toruński). Posiada własne wydawnictwo,które jest wydawcą miesięcznika Wieś Kujawsko-Pomorska oraz wielu poradników. Organizuje liczne wystawy i targi -m.in Międzynarodowe Targi Rolno-Spożywcze "Agrotech" w Minikowie, które na obszarze 12ha odwiedza corocznie ok. 350 wystawców i około 35 tys. zwiedzających. Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj
|