Uprawa pasowa i satelitarne rolnictwo precyzyjne na co dzień

Sławomir Tupikowski z Wólki Zdunkówki w gminie Wohyń, powiat radzyński od dawna stosuje w swoim gospodarstwie uprawę pasową (ang. strip-till). Na 200-hektarowym areale, na glebach klas V, VI i IV b uzyskuje plony wyższe niż przy tradycyjnej uprawie. Specjalizuje się w produkcji roślinnej - uprawia głównie rzepak ozimy, pszenicę ozimą, pszenżyto ozime, a od 2020 roku soję oraz kukurydzę na ziarno.

Uprawa pasowa

Polega ona na wykonaniu za jednym przejazdem wgłębnego spulchnienia, nawożenia i wysiewu nasion na wąskim pasie gleby. Wykonuje się ją po zbiorze rośliny przedplonowej, w obecności dużej ilości resztek pożniwnych. Taki sposób uprawy sprawia, że w glebie, w warstwie 20-25 cm jest aktywne życie biologiczne, wzbogacające ją w składniki odżywcze i pozytywnie wpływające na zaopatrzenie w wodę. Jest to najbardziej zaawansowana technologia wśród bezorkowych systemów uprawy, pozwalająca uzyskać wyższe plony.

Po 5 latach 

Spostrzeżenia rolnika po 5 latach uprawy metodą pasową:

• Oszczędność czasu i pracy dzięki możliwości przeprowadzenia kilku zabiegów jednocześnie. Wykonanie orki pochłaniało dużo czasu i wymagało zatrudnienia dodatkowej siły roboczej.
• Mniejsze zużycie paliwa - o ok. 4-5 tys. l.
• Równomierne wschody i dojrzewanie roślin, bez względu na panujące warunki atmosferyczne. Dzięki temu nie była konieczna desykacja rzepaku ozimego.
• Zwiększenie ilości substancji organicznej oraz aktywności życia biologicznego w glebie (w procesie mineralizacji) wpłynęło na ograniczenie stosowania nawozów mineralnych oraz środków ochrony roślin.
• Rośliny mają dogodne warunki do rozwoju przez cały okres wegetacji oraz zimą, bo temperatura gleby jest o 2oC wyższa, co zapewnia im lepsze warunki do zimowania i rozwoju na wiosnę.
• Uprawa pasowa wpływa na strukturę gleby. Pole uprawne ma lepszą nośność, a także większą pojemność sorpcyjną. Wiosną woda nie zalega na powierzchni gleby, nie ma zastoisk, gdyż cieplejsza powierzchnia pochłania pojawiającą się wilgoć. Poza tym w glebie zmagazynowane są większe zasoby wody i jest jej kilka razy więcej niż na polach uprawianych metodą tradycyjną.
• System korzeniowy roślin jest zdrowy, rozbudowany i stabilny, co daje gwarancję dobrych wschodów i zdrowego pokroju roślin.
• Warunkiem właściwej uprawy pasowej jest odpowiedni płodozmian: po zbożach ozimych wysiewany jest rzepak ozimy, a po nim kukurydza i soja.
• Ograniczenie erozji gleby oraz mniejsze zanieczyszczenia powietrza poprzez obniżenie emisji spalin. 

Rolnik wprowadził ten system uprawy świadomie, w sposób przemyślany. Przygotowywał się do tego się przez wiele lat. Obserwował, jak robią to inni, oraz eksperymentował w swoim gospodarstwie, chcąc dowiedzieć się, jak osiągnąć najlepsze wyniki, gwarantujące zwyżki plonów, a przez to zwiększenie dochodów. Jego zdaniem, potrzeba około 7 lat uprawy w takiej technologii, aby efekt końcowy był w pełni osiągnięty. Z jego doświadczeń wynika, że zarówno w uprawie pasowej, jak i konwencjonalnej ważne jest:

• Uregulowanie odczynu gleby - częste analizy glebowe i stosowne do wyników wapnowanie (zapewniające odpowiednie pH gleby) oraz zrównoważone nawożenie NPK, w zależności od uprawianych roślin oraz potrzeb pokarmowych danej rośliny.
• Uzupełnianie niedoborów poszczególnych makro- i mikroelementów, a także stosowanie substancji wspomagających.
• Stosowanie prawidłowego płodozmianu z uwzględnieniem roślin wzbogacających glebę w azot.
• Stosowanie szczepionek bakteryjnych, służących do zaprawiania nasion roślin strączkowych przed wysiewem.
• Uprawa poplonów zapewniających dużą ilość masy organicznej na powierzchni pola.

SatAgro pomaga w prowadzeniu gospodarstwa

SatAgro jest to aplikacja, za pomocą której można na bieżąco monitorować rozwój upraw, obserwować skutki pogody i stosowania zabiegów agronomicznych. Program ten automatycznie dostarcza dane z obserwacji satelitarnych do indywidualnych gospodarstw rolnych. Pomaga zobaczyć, jak uprawy zmieniają się w czasie i przestrzeni. Dzięki niemu można kontrolować, co dzieje się z uprawami w każdym miejscu, na podstawie automatycznego tworzenia map aplikacyjnych, tzw. elektronicznych instrukcji dla maszyn rolniczych. Umożliwia to precyzyjne zastosowanie nawozów, środków ochrony roślin oraz wykonanie precyzyjnego siewu. 

Maszyny w gospodarstwie pana Tupikowskiego wyposażone są w system wykorzystujący dane GPS, który umożliwia precyzyjną aplikację środków chemicznych i nawozów oraz wysiew nasion. Na podstawie zdjęć satelitarnych i stosunku odbitego światła tworzone są mapy aplikacyjne. Można na nich zobaczyć, że dobrze rozwinięty, zdrowy łan odbija dużo światła zielonego. Mapy te mogą być pobrane i wczytane bezpośrednio do komputera w ciągniku. Kierując się stopniem wybarwienia roślin, aplikuje się azot we właściwych ilościach, zgodnie ze wskazaniami, nie ryzykując przedawkowania. Zyskuje na tym środowisko i rośliny, gdyż zbyt duże dawki nawozów mogą być wypłukiwane do wód powierzchniowych lub gruntowych.
W gospodarstwie jest prowadzonych wiele doświadczeń, organizowane są też spotkania dla rolników.