Analiza opłacalności produkcji warzyw na podstawie gospodarstw uczestniczących w FADN

Analizowane gospodarstwa różnią się całkowitym areałem oraz powierzchnią uprawy różnych gatunków warzyw w uprawie polowej. Wszystkie dane zbierane są na zasadzie oświadczenia właścicieli gospodarstw. Dotyczy to również ilości przepracowanych w ciągu roku godzin przez rolnika i jego domowników. Nie jest to parametr w żaden sposób mierzony, tylko 
szacowany.

Analiza przeprowadzona jest na trzech gospodarstwach z województwa śląskiego, które zajmują się uprawą warzyw. Zmienną jest areał uprawy różnych gatunków warzyw. W największym gospodarstwie (A) - powierzchnia uprawy warzyw w roku 2019 wynosiła 12,76 ha. W drugim gospodarstwie (B) - powierzchnia wynosiła 4,10  ha, a w trzecim (C) odpowiednio 3,50 ha. Gospodarstwa B i C zajmują się również produkcją zwierzęcą. Podstawowe wskaźniki ekonomiczne zostały przedstawione w poniższej tabeli o szacunkowy koszt pracy własnej i średniego stanu aktywów ogółem gospodarstwa. Pokazuje ile procent zysku rocznie przynosi każdy zaangażowany w produkcję 1 złoty posiadanych aktywów gospodarstwa, czyli jego majątku.

Wskaźnik rentowności kapitału własnego (%) - obliczany jest jako iloraz dochodu z rodzinnego gospodarstwa rolnego, pomniejszony o szacunkowy koszt pracy własnej i średniego stanu kapitału własnego gospodarstwa. Pokazuje ile procent zysku przynosi każdy 1 zł zaangażowanego w produkcję kapitału własnego, czyli źródła finansowania aktywów o szacunkowy koszt pracy własnej i średniego stanu aktywów ogółem gospodarstwa. Pokazuje ile procent zysku rocznie przynosi każdy  zaangażowany w produkcję 1 złoty posiadanych aktywów gospodarstwa, czyli jego majątku.

Wskaźnik rentowności kapitału własnego (%) - obliczany jest jako iloraz dochodu z rodzinnego gospodarstwa rolnego, pomniejszony o szacunkowy koszt pracy własnej i średniego stanu kapitału własnego gospodarstwa. Pokazuje ile procent zysku przynosi każdy 1 zł zaangażowanego w produkcję kapitału własnego, czyli źródła finansowania aktywów.

Wskaźnik produktywności aktywów (%) – obliczany jako iloraz produkcji ogółem i średniego stanu aktywów ogółem gospodarstwa. Obrazuje ile procent produkcji przynosi zaangażowany 1 zł aktywów. Wskaźnik udziału dochodu z rodzinnego gospodarstwa rolnego  w wartości produkcji gospodarstwa  (%) – obliczany jako iloraz dochodu  z gospodarstwa rolnego i produkcji 

W gospodarstwie o najmniejszej powierzchni, uprawy warzyw dwa pierwsze wskaźniki mają ujemne wartości. Wynika to z tego, że szacunkowy koszt pracy jest wyższy niż wyliczony dochód z gospodarstwa rolnego. Oznacza to, że osiągnięty dochód wyrażony w złotówkach jest za mały, aby pokryć wynagrodzenie wszystkich domowników za przepracowane godziny w roku, które zostały oszacowane przez Rolnika. Niewątpliwie na poziom wskaźników wpływają wydajności osiągane w produkcji roślinnej. Przedstawia je poniższa tabela. 

Wskaźnik produktywności aktywów (%) – obliczany jako iloraz produkcji ogółem i średniego stanu  aktywów ogółem gospodarstwa. Obrazuje ile procent produkcji przynosi zaangażowany 1 zł aktywów. Wskaźnik udziału dochodu z rodzinnego gospodarstwa rolnego w wartości produkcji gospodarstwa (%) – obliczany jako iloraz dochodu z gospodarstwa rolnego i produkcji 

Największą wartość produkcji z 1 ha osiągnęło gospodarstwo B. Gospodarstwo C uzyskało najniższą wartość głównie przez suszę, która mocno ograniczyła plony i ich jakość, stąd pojawił się problem ze sprzedażą warzyw. Znaczna część produkcji została skarmiona zwierzętami. Według oszacowanych godzin przepracowanych w gospodarstwie wszystkich domowników 
czas pracy wynosił od 4920 godz./rok w gospodarstwie A, przez 5720  godz./rok w gospodarstwie B, 
do 3720 godz./rok w gospodarstwie C.