Pozarolnicza działalność gospodarcza na obszarach wiejskich - jak pozyskać unijne wsparcie?

Pozarolnicza działalność gospodarcza

Takie programy były uruchamiane zarówno w poprzedniej perspektywie, jak i wdrażane są obecnie. Już we wrześniu zapowiadany jest przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) nabór wniosków w ramach poddziałania 6.2 Pomoc na rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej na obszarach wiejskich (nie ASF). Wsparcie mogą otrzymać rolnicy, ich małżonkowie lub domownicy ubezpieczeni w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) przez ostatnich 12 miesięcy przed dniem złożenia wniosku. Nie ma znaczenia wielkość gospodarstwa rolnego, rodzaj produkcji czy jego wielkość ekonomiczna.

Premia na rozpoczęcie działalności pozarolniczej

Pomoc wypłacana jest w formie premii, której wysokość uzależniona jest od liczby utworzonych miejsc pracy (etatów). I tak, za stworzenie co najmniej:

• 9 jednego miejsca pracy (samozatrudnienie) – 150 tys. zł 9 dwóch miejsc pracy – 200 tys. zł
• 9 trzech miejsc pracy – 250 tys. zł.

Pieniądze wypłacane są w 2 ratach: pierwsza – w wysokości 80%, a druga – 20%. Istotne jest, że muszą być one wydane w większości (minimum 70% całości) na środki trwałe związane z utworzoną działalnością gospodarczą. Są nimi urządzenia i maszyny do produkcji bądź usług, budynki i ich wyposażenie, środki transportu z wyjątkiem środków transportu do usługo-
wego przewozu towarów. Przyznane kwoty nie mogą być wykorzystane na zakup budynków. Pozostałą część można rozliczyć środkami obrotowymi (do 30%). Naturalnie, nic nie stoi na przeszkodzie, aby 100% premii zostało przeznaczonych na środki trwałe.

Jednak zanim kwoty te wpłyną na konto, koniecznie trzeba złożyć wniosek wraz z załącznikami w terminie naboru określonym przez prezesa ARiMR, ogłoszonym w komunikatach przez media, a także na internetowej stronie głównej agencji (www.arimr.gov.pl). Wszystkie przekazane prawidłowo dokumenty podlegają ocenie: najpierw punktowej, następnie – po ogłoszeniu listy rankingowej (więcej punktów – wyżej na liście) – merytorycznej. Minimalna liczba punktów – potrzebna do tego, aby aplikacja przeszła wstępną selekcję – wynosi 4.

Z zasadami punktowania można się zapoznać na stronie internetowej ARiMR. Bardzo ważna jest kompletność złożonej dokumentacji, a szczególnie zawartość biznesplanu. Dokument ten, będący głównym załącznikiem do wniosku, zwiera podstawowe i jednocześnie niezbędne do oceny informacje o przyszłej działalności gospodarczej. Muszą być one wiarygodne i wynikać z jak najbardziej szczegółowej analizy rynku, na którym podmiot gospodarczy zamierza działać, a także powinny dawać przewagę nad konkurentami z branży. Należy zaprojektować realne przychody oraz wnikliwie zaplanować koszty związane z działalnością.

W biznesplanie przedstawia się sposób wyliczania kosztów. Im bardziej rolnik orientuje się w rynku i zaangażuje w analizy przychodów i kosztów, tym lepiej nakreśli informacje i tym prostsze będzie dla niego kierowanie własną fi rmą. W tym przypadku bardzo ważne jest zapoznanie się z warunkami prowadzenia działalności gospodarczej, z obciążeniami fi skalnymi, w tym z przepisami Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, szczególnie, gdy planuje się zatrudniać pracowników.

Istotna jest znajomość sposobów prowadzenia firmy. Są dwie możliwości: na zasadach ryczałtowych bądź ogólnych. Ta druga umożliwia odliczenia VAT, a pierwsza – nie. Zasady ogólne są korzystne, gdy działalność fi rmy wiąże się z dużymi kosztami związanymi z produkcją lub usługami, w tym z dużymi nakładami inwestycyjnymi. Niskie koszty ich nie uzasadniają. Trzeba mieć także na względzie, że działalność gospodarcza rodzi konieczność wypełniania ewidencji rachunkowej. Z reguły wiąże się to z dodatkowymi wydatkami – w każdym przypadku jest albo potrzeba, albo konieczność skorzystania z usług biura rachunkowego.
Założenia zawarte w biznesplanie powinny stanowić spójną i logiczną całość. Umożliwia to szybszą i pozytywną jego ocenę oraz wydanie przez ARiMR decyzji o uruchomieniu premii. Pierwszą ratę otrzymuje się na wniosek o płatność pierwszej raty pomocy.

Składa się go po zarejestrowaniu działalności gospodarczej i jej wpisie w bazie Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEiDG) oraz rozpoczęciu realizacji biznesplanu, np. poprzez zawarcie umowy wstępnej na zakup maszyn czy urządzeń lub też rozpoczęcie prac związanych z budową, np. wystąpienie o pozwolenie budowlane lub zatrudnienie pracownika. Drugą – otrzymuje się również na wniosek, tym razem o wypłatę drugiej raty. Składa się go po całościowym zrealizowaniu założeń biznesplanu z dowodami realizacji, takimi jak: faktury za zakup środków trwałych i obrotowych, dokumenty ZUS o zatrudnieniu pracownika lub pracowników czy też faktury związane z budową.

Jak łatwo zauważyć, w całym cyklu składa się trzy wnioski: jeden wyjściowy i dwa o płatność. Zobowiązania beneficjenta programu – podobnie jak w innych działaniach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) – są 5-letnie. W tym czasie nie można ani przerwać, ani zawiesić prowadzonej aktywności pod rygorem zwrotu otrzymanych środków. Stąd tak istotne jest, aby właściwie przygotować się do uruchomienia działalności gospodarczej.

W kolejnej perspektywie finansowej Unii Europejskiej środki pomocowe na zakładanie pozarolniczej działalności gospodarczej na obszarach wiejskich są obiecane. Dzięki takiemu wsparciu bardziej realne staje zwiększenie aktywności gospodarczej mieszkańców wsi i polepszenie warunków życia społeczności wiejskiej (szczególnie ludzi młodych) oraz utrzymanie liczebności gospodarstw rolnych na obecnym poziomie.

Wiadomości zawarte w tym krótkim artykule są ogólne. Ponadto dotyczą ostatniego naboru wniosków w 2020 roku. Na razie nie ma informacji o zmianach zasad czy warunków tegorocznego naboru. Konieczne jest poznanie szczegółów przy wykorzystaniu zasobów ARiMR na stronie www.arimr.gov.pl lub poprzez kontakt ze specjalistą Ośrodka Doradztwa Rolniczego, który pomagamy w przygotowaniu dokumentacji. 

Janusz Bolanowski, ŁODR w Bratoszewicach Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj