KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Narodowy Instytut Wolności
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • ODR Bratoszewice
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych

WYSZUKIWARKA

Uprawa i produkcja tytoniu w Polsce

Opublikowano 28.10.2021 r.
Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa od 2017 roku realizuje zadania związane z monitorowaniem uprawy tytoniu oraz nadzorem nad produkcją i zbyciem surowca tytoniowego. Ma to doprowadzić do uszczelnienia obrotu surowcem tytoniowym w Polsce. 

KOWR swoje zadania realizuje na podstawie ustawy 


o organizacji niektórych rynków rolnych oraz o podatku akcyzowym. Monitorowanie uprawy tytoniu oraz nadzór nad produkcją i zbyciem surowca tytoniowego, ma to na celu uszczelnienie obrotu surowcem tytoniowym w Polsce, a co za tym idzie – ograniczenie szarej strefy w handlu suszem tytoniowym i wyrobami tytoniowymi w Polsce. 
Warunkiem prowadzenia przez producenta rolnego działalności w zakresie uprawy tytoniu, produkcji lub zbycia surowca tytoniowego jest uzyskanie wpisu do rejestru producentów surowca tytoniowego, prowadzonego przez Dyrektora OT KOWR właściwego ze względu na miejsce zamieszkania i adres albo siedzibę i adres producenta rolnego.  Wpis do rejestru dokonywany jest na wniosek producenta rolnego. Producent surowca tytoniowego, który otrzymał decyzję o wpisie do rejestru producentów surowca tytoniowego, składa roczną Informację o produkcji i zbyciu surowca tytoniowego w terminie do dnia 15 maja każdego roku.


Dzięki prowadzonemu rejestrowi, KOWR posiada informacje, umożliwiające identyfikację producenta tytoniu oraz dane dotyczące powierzchni upraw poszczególnych grup odmian tytoniu, dane dotyczące zawartych umów zbycia surowca tytoniowego, szacunkową masę wyprodukowanego surowca tytoniowego oraz masę surowca dostarczonego nabywcy na podstawie zawartych umów. Dodatkowo w rejestrze producentów surowca tytoniowego znajdują się informacje o stanie magazynowym (na dzień 30 kwietnia) oraz o masie zniszczonego surowca tytoniowego. 

Obecnie w rejestrze producentów surowca tytoniowego (RPST) wpisanych jest  3878 producentów surowca tytoniowego. 


Najwięcej producentów surowca tytoniowego wpisanych jest do rejestru w OT KOWR Lublin – 2117, co stanowi 55% wszystkich producentów wpisanych do rejestru producentów surowca tytoniowego. W OT KOWR w Szczecinie, Koszalinie oraz Gorzowie Wlkp. nie ma producentów surowca tytoniowego wpisanych do rejestru.

W ramach prowadzanego monitoringu rynku tytoniu, KOWR zbiera także dane od nabywców surowca tytoniowego. Pośredniczące podmioty tytoniowe przekazują Dyrektorowi Generalnemu KOWR dane o:

  • masie skupionego suszu tytoniowego łącznie i masie suszu tytoniowego skupionego od poszczególnych producentów surowca tytoniowego wyrażonej w kilogramach;
  • średniej cenie płaconej za susz tytoniowy producentom surowca tytoniowego, wyrażonej w złotych za kilogram, pomniejszonej o podatki i inne opłaty – w podziale na grupy odmian tytoniu do dnia 30 czerwca każdego roku kalendarzowego. 

Polska jest jednym z czołowych producentów tytoniu w UE, jak również jest krajem o długoletniej tradycji uprawy tytoniu. Uprawa tytoniu prowadzona jest w niewielkich obszarowo, rodzinnych gospodarstwach rolniczych. Podstawą rejonizacji uprawy tytoniu są w głównej mierze warunki klimatyczne i glebowe oraz zasoby siły roboczej. Uprawa tytoniu w Polsce rozmieszczona jest w pięciu rejonach: lubelsko-podkarpackim; świętokrzysko-małopolskim; kujawsko-pomorskim; mazurskim oraz dolnośląskim. 

W 2021 r. uprawa tytoniu w Polsce prowadzona była na powierzchni ok. 9,5 tys. hektarów. 


Plantacje tytoniu występują głównie w województwach: lubelskim, podkarpackim, świętokrzyskim i małopolskim. Ponad połowa całej powierzchni uprawy tytoniu znajdowała się na lubelszczyźnie (68%), znacznie mniejsza część w województwie podkarpackim (ok. 11%) oraz świętokrzyskim i małopolskim (ok. 6%). W województwach zachodniopomorskim oraz lubuskim nie odnotowano uprawy tytoniu. W ostatniej dekadzie zauważyć można wyraźną tendencję do powiększania się plantacji tytoniowych, zwłaszcza gospodarstw o powierzchni 2–5 ha oraz ponad 5 ha.  Skala produkcji surowca tytoniowego plasuje Polskę w czołówce europejskich producentów tytoniu, jednakże produkcja krajowa spada z roku na rok i wynosi obecnie ponad 19 tys. ton. 

Dodatkowo niekorzystne zmiany klimatyczne i nasilenie ekstremalnych zjawisk pogodowych, w tym okresy suszy i opady gradu, wpływają negatywnie na uprawy. Opłacalność produkcji bardzo spadła, a koszty pracy rosną. Można zaobserwować małe zainteresowanie uprawą tytoniu ze względu na jej niską rentowność i dużą pracochłonność. Krajowa konsumpcja tytoniu wykazuje tendencję spadkową, co jest wynikiem wzrostu cen, wprowadzenia restrykcyjnych zakazów palenia oraz rosnącej świadomości prozdrowotnej. 

KOWR przeprowadza kontrole w każdym roku zbiorów w stosunku do co najmniej 5 % producentów surowca tytoniowego wpisanych do Rejestru producentów surowca tytoniowego. KOWR prowadzi również nadzór nad zniszczeniem uprawy tytoniu/surowca tytoniowego, który ma na celu potwierdzenie prawidłowości przeprowadzenia procesu zniszczenia upraw tytoniu/surowca tytoniowego. 

W 2021 r. do kontroli wytypowano 329 producentów, u których przeprowadzano kontrole poprawności sporządzenia i zgodności ze stanem faktycznym informacji zawartych we wniosku o wpis do rejestru producentów surowca tytoniowego oraz informacji rocznej za 2020/2021.

Prowadzony przez KOWR monitoring i kontrola mają ograniczyć dopływ surowca tytoniowego krajowej produkcji do nielegalnie działających fabryk produkujących wyroby tytoniowe. Osiągnięcie nadrzędnego celu regulacji, jakim jest ograniczenie szarej strefy w handlu suszem tytoniowym i wyrobami tytoniowymi w Polsce, sprawia że prowadzony monitoring, nadzór oraz kontrola wymagają zaangażowania oraz dostępu wielu organów administracji publicznej do danych zawartych w rejestrze producentów surowca tytoniowego. W związku z tym w przepisach przewidziano możliwość udostępniania przez KOWR danych zgromadzonych w rejestrze producentów surowca tytoniowego organom administracji publicznej, a także sądom i prokuratorom w zakresie niezbędnym do wykonywania ich zadań ustawowych.

źródło: KOWR 

  Redakcja KalendarzRolnikow.pl
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj

POWIĄZANE TEMATY:tytoń
Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO