KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Narodowy Instytut Wolności
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • ODR Bratoszewice

WYSZUKIWARKA

Wymogi dobrostanu dla bydła mięsnego

Opublikowano 05.11.2021 r.
W obecnej dobie przy chowie bydła mięsnego trzeba zwrócić szczególną uwagę na dobrostan tych zwierząt. Najlepiej bydło mięsne utrzymywać w ściołowych pomieszczeniach wolnostanowiskowych. System ten ma najwięcej zalet i zapewnia możliwość poruszania się, kontakt socjalny, lepszy stan zdrowotny i rozpoznawanie rui, niskie nakłady pracy. Ściółka daje komfort wypoczynku, poprawia jakość odchodów, co ogranicza szkodliwe oddziaływanie produkcji zwierzęcej na środowisko.

W praktyce obserwujemy bardzo duże zróżnicowanie pomieszczeń inwentarskich, w których przebywa bydło. Różnice te dotyczą m.in. ich wielkości, rodzaju materiału, z którego są zbudowane, wieku, stanu technicznego, wyposażenia. Bez względu na to wszystko zadaniem hodowcy powinno być dbanie o dobrostan zwierząt. Rozumie się przez to zapewnienie im optymalnych warunków utrzymania, przede wszystkim w zakresie żywienia, pojenia, powierzchni do wypoczynku, temperatury, wilgotności, wentylacji, odpowiedniego składu powietrza czy oświetlenia. Pamiętać należy także o tym, że każda grupa wiekowa bydła (cielęta, jałówki, krowy, opasy) ma odmienne wymagania odnośnie utrzymania.

Wolnostanowiskowy system utrzymania bydła mięsnego – budynki powinny być proste i tanie najlepiej z otwartą, nie zabudowaną ścianą południową (często adaptuje się stodoły, wiaty, obory krów mlecznych). Bydło dobrze znosi niskie temperatury, gdy nie jest narażone na przeciągi. Warunkiem koniecznym w tego typu budynkach jest zapewnienie w okresie zimy niezamarzającej paszy i wody (poidła niezamarzające) oraz ścielonych i suchych legowisk, a także zasłon przeciwwietrznych w okresie niesprzyjającej pogody.

W pomieszczeniach dla stada mięsnego zaleca się wydzielenie lub przewidzenie wydzielenia następujących grup technologicznych:

  • Krowy w okresie porodowym – porodówki powinny być tak usytuowane, aby krowy przebywające w nich miały kontakt wzrokowy ze stadem. Mogą być zbiorowe lub pojedyncze (wydzielane kojce o powierzchni 8 do 9 m2 na krowę z cielęciem). Niezbędnymi elementami wyposażenia kojca jest poidło oraz dostęp do pasz. Kojce powinny być obficie ścielone słomą i zabezpieczone przed przeciągami. 
  • Buhaj, buhaje – powinny przebywać w kojcu dla rozpłodników zlokalizowanych poza halą główną dla krów mamek z cielętami, a powierzchnia kojca nie może być mniejsza niż 10 m2.
  • Młodzież hodowlana i opasowa – kojce zbiorowe zapewniają najlepszy komfort bytowania zwierząt (szczególnie typu otwartego), dobrą organizację i niskie nakłady pracy. 
  • Cielęta podczas odsadzania dzielone są, ze względu na płeć i masę ciała, na grupy. Liczebność grupy w małych gospodarstwach wynosi 4–6 szt., a w dużych 10–20 sztuk. Poszczególne grupy umieszczane są w odpowiednio przygotowanych kojcach zbiorowych.

Okólniki i wybiegi – są szczególnie przydatne i zalecane dla krów mamekz cielętami oraz dla młodzieży hodowlanej w utrzymaniu poza sezonem pastwiskowym. Zalecana powierzchnia okólnika utwardzonego wynosi (m2/szt.): 4,5 – krowy; 1,1 – cielęta do 100 kg; 1,9 – cielęta do 200 kg; 3,0 – młodzież hodowlana do 350 kg; 3,7 – młodzież hodowlana pow. 350 kg.
W tabeli 1 przedstawiono minimalne wymiary stanowisk, legowisk i kojców w zależności od technologii chowu i wieku bydła.

Tabela 1. Minimalne wymiary stanowisk, legowisk i kojców w zależności od technologii chowu i wieku bydła

bydła

Kategoria bydła

Utrzymanie na uwięzi

Utrzymanie bez uwięzi w kojcu grupowym

z wydzielonymi legowiskami

bez wydzielonych legowisk

na ściółce

bez ściółki

minimalne wymiary

stanowiska (m)

legowiska (m)

kojca/szt. (m2 )

Krowy i jałówki powyżej 7 miesiąca ciąży

1,60 × 1,10

2,10 × 1,10

4,50

Jałówki od 6 miesiąca życia do 7 miesiąca ciąży

1,50 × 1,00

1,90 × 0,90

2,20

Jałówki od 19 miesiąca życia do 7 miesiąca ciąży

2,00

Jałówki w wieku 6–19 miesięcy

1,60

Bydło opasowe o masie ciała do 300 kg

1,30 × 0,80

1,60

1,30

Bydło opasowe o masie ciała powyżej 300 kg

1,45 × 0,95

2,20

1,80

Buhaje

2,40 × 1,40

9,00

Cielęta o masie ciała do 150 kg

1,50

Cielęta o masie ciała 150–220 kg

1,70

Cielęta o masie ciała powyżej 220 kg

1,80

 

Głównymi czynnikami kształtującymi mikroklimat w pomieszczeniach inwentarskich są temperatura, wilgotność, ruch powietrza i oświetlenie. Optymalne wartości tych parametrów zamieszczono w tabeli 2.


Tabela 2. Główne czynniki mikroklimatu w pomieszczeniach inwentarskich: optymalne wartości temperatury, wilgotności, ruchu powietrza i oświetlenia

Kategoria bydła

Temperatura (°C)

Wilgotność (%)

Oświetlenie

Wymiana powietrza
(m
3/szt./godz.)

 

minimalna

optymalna

naturalne (powierzchnia okien / powierzchnia podłogi)

sztuczne  

(lx)

zima

lato

Krowy w oborze

6

8–16

60–80

1:18

20–30

90

350–400

Cielęta do 3 miesiąca

8

12–20

60–80

1:18

20–30

30

90–120

Cielęta powyżej 3 miesiąca

6

12–16

60–80

1:18

20–30

60

250

Jałówki

6

8–16

60–80

1:18

20–30

60

250

Bukaty

6

10–18

60–80

1:25

20–30

60

250

 

Dopuszczalne stężenie szkodliwych gazów – dwutlenku węgla (CO2), amoniaku (NH3) i siarkowodoru (H2S) – nie może przekroczyć norm podanych w tabeli 3.


Tabela 3. Dopuszczalne stężenie szkodliwych gazów – dwutlenku węgla (CO2), amoniaku (NH3) i siarkowodoru (H2S) 

 

Dwutlenek węgla

5930,0 mg/m3

Amoniak

15,4 mg/m3

Siarkowodór

7,5 mg/m3

Kurz

10,0 mg/m3

 

Zapewniając krowom mamkom odpowiednie warunki bytowe oraz dostęp do wypasu i powiększonych okólników hodowcy mogą skorzystać z wariantu 2.3. Dobrostan krów mamek (stawka płatności 329 zł/krowę mamkę rocznie). Hodowcy realizujący wariant są zobowiązani do zapewnienia wszystkim krowom mamkom, cielętom, jałówkom i opasom do 300 kg – 140 dni wypasu realizowanego w okresie od 1 kwietnia do 15 października oraz do zapewnienia w okresie zimowym, tj. od 16 października do 14 marca kolejnego roku, dostępu do środowiska zewnętrznego (pastwisk, wybiegów, okólników) o powierzchni zwiększonej o 20%. Oznacza to, że minimalna wielkość zimowej, zewnętrznej powierzchni bytowej dla cieląt to co najmniej 6 m²/szt., dla jałówek i opasów do 300 kg – 12 m²/szt., a dla krów mamek 18 m²/szt.

 

 
Przemysław Skorniak
"Wieś Kujawsko-Pomorska", październik 2021 r. Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie 
 
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do niego tutaj

Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO