KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • Narodowy Instytut Wolności
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • ODR Bratoszewice
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie

WYSZUKIWARKA

Józef Haller - błękitny, maryjny Generał

Opublikowano 08.11.2021 r.
Generał Józef Haller (1873-1960) całe swoje życie służył ojczyźnie. We Francji stworzył „Błękitną Armię”, którą nazwano tak od niebieskiego koloru mundurów i zasłynęła w czasie walk o odzyskanie niepodległości Polski. Był od 4 października 1918 r. Naczelnym Dowódcą Wszystkich Wojsk Polskich, a także dowódcą Frontu Północnego w czasie wojny polsko – bolszewickiej, kawalerem Orła Białego i Virtuti Militari. 

Józef Haller

Józef Haller urodził się 13 sierpnia 1873 w Jurczycach pod Krakowem w rodzinie ziemiańskiej. Jego przodkiem w prostej linii był księgarz i właściciel pierwszej w Polsce oficyny wydawniczej w XVI w. – Jan Haller. Do dziewiątego roku życia wychowywał się wraz z szóstką rodzeństwa na wsi. 

Religijność i patriotyzm były podstawowymi wartościami, jakie wyniósł z rodzinnego domu. Jego ojciec był uczestnikiem powstania styczniowego, dziadek od strony matki zaś kapitanem Wojska Polskiego i dowódcą powstania listopadowego. 

On sam jak pozostali członkowie rodziny należał do Solidacji Mariańskiej oraz Trzeciego Zakonu Świeckiego Franciszkańskiego. W 1903 r. poślubił Aleksandrę Salę. Z tego związku na świat przyszedł syn Eryk Maria Haller (ur. W 1906 r. we Lwowie, rotmistrz 14 pułków ułanów jazłowieckich, zmarły w 1984 w Perth)

Od połowy roku 1912 Józef Haller prowadził intensywne prace jako instruktor wojskowy: zakładał drużyny Sokoła, organizował tajne kursy żołnierskie dla młodzieży polskiej. W 1913 r. wraz z kolegami opracował wzory oznak i terminów harcerskich, z których wiele obowiązuje do dzisiaj. Objął dowództwo nad żołnierzami, którzy chcieli kontynuować walkę z Rosją w Legionach Polskich, a potem stanowisko dowódcy 3 pułku legionów. W lipcu 1918 r. Haller dotarł do Francji. 4 października 1918 r. Komitet Narodowy Polski  powierzył mu dowództwo nad formującą się armią polską. 

Błękitna Armia Hallera

Tuż po wybuchu I wojny światowej koła polskie we Francji zwróciły się do rządu francuskiego o wyrażenie zgody na formowanie sił zbrojnych na terenie Francji. Armia została zorganizowana na zasadzie zaciągu ochotniczego spośród Polaków służących w wojsku francuskim, polskich jeńców wojennych, a także z polskiej emigracji z Francji, Stanów Zjednoczonych, Kanady i Brazylii. 
Na mocy układu z 28 września 1918 r. Błękitna Armia została uznana przez państwa Ententy za samodzielną i jedyną armię polską. W 1918 r. oddziały Armii Hallera walczyły z Niemcami na froncie zachodnim w Wogezach i Szampanii.  

„Błękitna Armia” została przerzucona do Polski w kwietniu i maju 1919 r. 
Gdy tylko generał Haller ze swoimi żołnierzami stanął na polskiej ziemi napisał z Leszna Wielkopolskiego depeszę do marszałka Józefa Piłsudskiego, informującą o tym fakcie. Naczelnik z zadowoleniem odpisał: 
„Przyjemnie mi było w świeżo zdobytym Wilnie z zachodniego końca Polski otrzymać od Generała depeszę o Jego przyjeździe do kraju. Proszę w moim imieniu wyrazić podwładnym Mu oficerom i żołnierzom moją radość z przybycia ich do Ojczyzny i pewność, że, jak każdy prawy żołnierz polski, osłonią zwycięsko zagrożone granice kraju”

Haller uczestniczył w wojnie polsko-ukraińskiej w maju i czerwcu 1919 r. wraz z częścią swojej armii. W czasie Bitwy Warszawskiej generał Haller dowodził Frontem Północnym. Tak w swoim pamiętniku opisywał czas tuż przed bitwą warszawską: 
„Noc z 12/13 VIII spędziłem w Rektoracie Politechniki Warszawskiej. Po przeczytaniu raportów wieczornych zasnąłem z modlitwą na ustach, z wiarą w pomoc Bożą i z wizją obrony Częstochowy z Jasnogórską Królową Polski, Matką Bożą, której Wniebowzięcie się zbliżało"
Zdawał sobie sprawę z liczebnej przewagi Armii Czerwonej i słabości wojska polskiego. Wiedział, że tylko cud mógł uratować Polskę, a z nią całą Europę przed barbarzyńską rewolucją. 

Haller był człowiekiem niezwykle pobożnym, a jego wiara przepojona była nabożeństwem do Najświętszej Maryi Panny. Podobno w litanii, którą sam ułożył do „Bł. Jadwigi Królowej, czcicielki Matki Bożej Jasnogórskiej" umieścił wezwanie: „Abyśmy czcili i szanowali Najświętszą Maryję Pannę jako Matkę Bożą i Królową Polski uproś nam u Boga". Na swoich sztandarach Hallerczycy umieścili wizerunek Matki Bożej Jasnogórskiej Królowej Polski i napis: „Dla ciebie Polsko. Dla twojej chwały".  Na rok przed wojną polsko- bolszewicką generał wziął udział wraz ze swoimi żołnierzami w pielgrzymce na Jasną Górę. Powiedział wtedy: „U stóp Jasnej Góry winny zespolić się wszystkie dążenia Polaków, którzy w wolności przodować będą innym narodom". Gdy podczas Mszy Świętej modlił się wraz ze swoimi oficerami i żołnierzami w strugach ulewnego deszczu, wzbudzał podziw zebranych. 

Po wybuchu II wojny światowej udał się do Francji. Wszedł w skład rządu polskiego jako minister bez teki. Po upadku Francji przedostał się przez do Wielkiej Brytanii. W latach 1940–1943 pełnił funkcję Ministra Oświaty w Polskim Rządzie na Uchodźstwie. Po zakończeniu wojny Józef Haller pozostał na stałe na emigracji w Wielkiej Brytanii. Zmarł 4 czerwca 1960 r. w Londynie w wieku 86 lat. Jego prochy wróciły 23 kwietnia 1993 r. do Polski i 15 maja spoczęły w krypcie w kościele garnizonowym św. Agnieszki w Krakowie.  

  Lidia Lasota
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj

Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO