KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Narodowy Instytut Wolności
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • ODR Bratoszewice
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego

WYSZUKIWARKA

Rolnictwo ekologiczne – trudne, ale satysfakcjonujące

Opublikowano 13.02.2022 r.
Rolnictwo ekologiczne jest trudnym systemem produkcji rolnej. Wymaga dużej wiedzy oraz znajomości praw przyrody, gdyż w tym systemie rolnik ma ograniczone możliwości stosowania środków produkcji, takich jak nawozy czy środki ochrony roślin. 

gospodarstwo ekologiczne

Monika i Radosław Gawineccy z dziećmi


Państwo Gawinneccy gospodarują na powierzchni około 20 ha, od 1991 roku gospodarstwo poddane jest certyfikacji w systemie rolnictwa ekologicznego. Gleby w gospodarstwie są klasy od III do V. Płodozmian podyktowany jest potrzebami pokarmowymi stada bydła mlecznego i wygląda następująco: kukurydza – owies z wsiewką lucerny z trawami –  mieszanka lucerny z trawami przez 3 lata  – kukurydza. Udział roślin bobowatych w strukturze zasiewów wynosi ok. 30%. Jedną czwartą powierzchni gospodarstwa stanowi pastwisko, z którego zbierany jest również jeden pokos. 


Ze względu na pokrycie zapotrzebowania pokarmowego stada od wielu lat z powodzeniem uprawiana jest w gospodarstwie kukurydza. Wymaga ona jednak kilkukrotnego opielania, począwszy od zabiegów przedwschodowych po kilka pieleń wykonywanych w początkowej fazie wzrostu. Normy wysiewu kukurydzy są nieco większe niż w gospodarstwach konwencjonalnych z uwagi na straty powstałe w wyniku pracy brony chwastownika oraz opielacza. W gospodarstwie od wielu lat nie stosuje się orki głębokiej. Do likwidacji darni lucerny z trawami używa się brony zrywkowej, następnie przeprowadzony jest zabieg talerzowania. W gospodarstwie wykorzystuje się gruber, który głęboko spulchnia warstwę gleby równocześnie mieszając resztki pożniwne, czyli zabiegi uprawowe prowadzone są w myśl podstawowej zasady przyświecającej rolnictwu ekologicznemu, a mianowicie głęboko spulchniać, płytko odwracać. Wszystkie zasiewy są wałowane w celu dostarczenia wilgoci nasionom oraz uzyskania równomiernych wschodów roślin.

W gospodarstwie utrzymywane jest bydło mleczne w ilości 25 szt. Matki są rasy simental oraz francuskiej rasy montbeliarde oraz mieszańcami tych ras, nasienie pochodzi m.in. od byków rasy norweskiej czerwonej, simental, montbeliarde oraz brązowej szwajcarskiej –  brown swiss. Taki dobór ras jest podyktowany wieloletnią obserwacją oraz potrzebą stworzenia stada odpornego na choroby, dobrze wykorzystującego paszę, charakteryzującego się łatwymi wycieleniami, zadawalającym poziomem mleczności oraz łagodnym usposobieniem. Bydło od wielu lat poddawane jest ocenie użytkowości mlecznej, która pozwala nie tylko kontrolować jakość uzyskanego mleka, ale ułatwia dobór osobników do hodowli. Stado od początku maja do końca października przebywa na kilkuhektarowym pastwisku, w okresie zimowym korzysta z okólników. Na pastwisku jest poidło, które samo uzupełnia ilość wody na zasadzie różnicy ciśnień oraz czochradła, z których krowy bardzo chętnie korzystają. 


Obora jest wyposażona w maty legowiskowe, które podnoszą komfort cieplny zwierząt, zamontowane są również wentylatory, które w upalne dni znacząco obniżają temperaturę w oborze. Stado żywione jest paszami pochodzącymi w 100% z gospodarstwa, krowy mleczne karmione są kiszonką z traw i lucerny, kiszonką z kukurydzy, natomiast młodzież dostaje kiszonkę z traw i lucerny oraz kiszonkę ze zboża oraz siano. Cielęta przez 3 miesiące 2 razy dziennie pojone są mlekiem. Co roku około 6 sztuk zostaje w gospodarstwie na remont stada, pozostałe są sprzedawane, byczki trafiają do gospodarstw konwencjonalnych, natomiast cieliczki do innych gospodarstw ekologicznych. Czas użytkowania krowy mlecznej w stadzie wynosi ok. 14 lat, rekordzistka miała 17 lat.

Wydajność mleczna stada wynosi ok. 100 000 l rocznie, krowy średnio dają od 3 000 do 6 000 litrów mleka rocznie. Mleko odbierane jest co drugi dzień  przez mleczarnię Bakoma Elżbietów. Parametry rozrodu są na zadawalającym poziomie, średnio na jedną krowę przypadają dwie inseminacje. Upadków nie odnotowuje się od długiego czasu, a pomoc weterynarza potrzebna jest bardzo rzadko. 

Bydło mleczne na pastwisku bogatym w różne gatunki koniczyn

Krowy chętnie korzystają z czochradeł na pastwisku

Owies z wsiewką lucerny z trawami, która zostanie na kolejne lata

W gospodarstwie produkowane są nawozy naturalne w ilości około 300 ton rocznie, przekracza to zapotrzebowanie gospodarstwa na nawozy naturalne, dlatego część obornika przekazywana jest do innych gospodarstw. Oprócz obornika w gospodarstwie powstaje również gnojówka, która gromadzona jest w zbiorniku o pojemności 60 000 l. Zbiornik zasilany jest również wodą opadową, dzięki czemu gnojówka jest rozcieńczana. Wywożona jest na pole po każdym pokosie lucerny. W gospodarstwie jest płyta obornikowa o powierzchni 120 m2, która wystarcza na półroczne magazynowanie nawozu.


Państwo Gawineccy posiadają również sad o powierzchni 40 arów, który jest bogaty w stare odmiany wielu gatunków drzew, m.in. grusze Kongresówki, Bergamoty Żółte, Dziekanki Lipcowe, z jabłoni Papierówki, Grafsztynek Czerwony, Koksa Pomarańczowa, Szara Reneta. Owoce są sprzedawane prosto z gospodarstwa, przetwarzane na własne potrzeby oraz niewielkie ilości na zamówienie. Rolnicy dbają także o nieprodukcyjne elementy środowiska, w gospodarstwie są trzy stawy o łącznej powierzchni ok. 0,5 ha. 


Ponadto w gospodarstwie są również zdrzewienia i zakrzaczenia składające się m.in. z wierzb, dębów, brzóz, które zwiększają bioróżnorodność w obrębie gospodarstwa. 


Gospodarstwo jest wyposażone w niezbędny sprzęt, szczególnie istotny jest komplet maszyn kiszonkarskich –   kosiarki (czołowa i boczna), przetrząsarka, zgrabiarka, przyczepa zbierająca z nożami, wał rozgarniający i wyrównujący pryzmę, wał dogniatający do kiszonek, orkan do zbierania zbóż na kiszonkę. Rolnicy posiadają również m.in gniotownik, agregat bierny do wyrównania gleby przed samym siewem, bronę talerzową kompaktową, siewnik talerzowy, rozrzutnik, wóz asenizacyjny oraz ładowarkę. Z uwagi na niewielką powierzchnię uprawy maszyny do siewu i zbioru kukurydzy są wypożyczane, gdyż zakup sprzętu nie byłby uzasadniony ekonomicznie. 


Z rozwiązań przyjaznych środowisku rolnicy od 2018 roku posiadają instalację fotowoltaiczną o mocy 10 KW, w oborach zamontowane są energooszczędne żarówki. Nad zbiornikiem do mleka zainstalowano wymiennik ciepła. Agregat chłodziarki ogrzewa 120-litrowy bojler z wodą, która jest zużywana na potrzeby mycia dojarki.


Gospodarstwo państwa Gawineckich jest przykładem gospodarstwa, które znakomicie wykorzystuje potencjał gleb w celu pokrycia zapotrzebowania pokarmowego stada bydła. Dzięki ciężkiej pracy rolników na rynek produktów ekologicznych dostarczane jest mleko ekologiczne w znacznej ilości. Ciężka praca państwa Gawineckich została zauważona i doceniona, gdyż w wojewódzkim etapie konkursu na Najlepsze Gospodarstwo Ekologiczne zajęli II miejsce. Gospodarstwo to może być inspiracją dla innych rolników zarówno ekologicznych, jak i tych, którzy dopiero zastanawiają się nad przestawieniem na ekologiczne metody produkcji.

 

 

 
Ilona Oleś
"Wieś Kujawsko-Pomorska", styczeń 2022 r. Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie 
 
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do niego tutaj
Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO