Dlaczego żółkną zboża ozime?

W razie wystąpienia tych objawów należy jak najszybciej ustalić ich przyczynę. Trzeba ją zbadać nawet wówczas, jeżeli w przebiegu wegetacji żółknięcie „ustąpi”, a właściwie „zamaskuje się”. Warto pochylić się nad tym problemem, ponieważ na pewno będzie 
to miało wpływ na obniżenie wysokości i jakości plonu.

Najczęściej przyczyną takiego stanu są niedobory lub nadmiar składników pokarmowych. Dlatego, aby ustalić sposób  postępowania, najlepiej jest wykonać analizę jakości gleby (koszt to ok.15 zł za próbkę). Wykonanie takiej analizy jest  bardzo dobrą inwestycją, tym bardziej, że nie jest ona droga. Nie można bowiem opierać się jedynie na zapotrzebowaniu roślin, nie odnosząc się do zasobów ziemi.

Żółknięcie zbóż - przyczyny 

Dodatkowo można przyczynę żółknięcia określić na podstawie objawów występujących na roślinach, dzięki obserwacji warunków 
pogodowych oraz informacjom o przedplonie, jego nawożeniu i ochronie przed chwastami. Żółknącą roślinę należy wyrwać z korzeniami i ocenić wygląd liści, zaczynając od najstarszych. Objawy dotykające część najstarszych liści zwykle świadczą o niedoborach makroelementów (np. azotu, potasu, magnezu), natomiast zmiany na najmłodszych liściach są zwykle oznaką niedoborów mikroelementów (np. manganu, siarki, miedzi).

Zboża - objawy niedoboru potasu

Objawy niedoboru potasu – żółknięcie rozpoczyna się od najstarszych liści i postępuje od czubka, ostatecznie, zielona pozostaje tylko część od strony nasady liścia. W dalszym etapie choroby starsze liście od czubka również zasychają całkowicie, natomiast 
najmłodsze pozostają zielone. Należy wówczas jak najszybciej zastosować nawożenie potasowe. Pierwszą dawkę trzeba dostarczyć wiosną, ale nie później niż z pierwszą aplikacją azotu. Niedobór potasu występuje szczególnie na glebach lekkich, przepuszczalnych, zakwaszonych, zarówno po większych opadach jak i w okresie długotrwałej suszy. Może on być także spowodowany wysokim pobraniem tego makroelementu przez przedplon, np. zebrany, wysoki plon ziemniaków. Inną przyczyną jest także „świeże” wapnowanie wapnem magnezowym – wystąpić może wówczas zjawisko antagonizmu potasu względem wapnia i magnezu, ograniczające dostępność potasu dla upraw. Optymalne zaopatrzenie roślin w potas zwiększa ich odporność na suszę, na przymrozki, a także poprawia wykorzystanie azotu i magnezu.

Zboża - objawy niedoboru magnezu

Objawy niedoboru magnezu – żółknięcie rozpoczyna się również od najstarszych liści, postępuje od wierzchołka poprzez całą długość liścia aż do nasady, jednak nerwy pozostają zielone – plamy układają się wtedy w niezbyt wyraźne 
paski. W procesie tym liście stopniowo zasychają, najmłodsze zaś pozostają zielone. Powyższe symptomy występują w uprawach na glebach lekkich, przepuszczalnych, ale również na ciężkich, a najczęściej na zakwaszonych, zarówno po większych opadach jak i w okresie długotrwałej suszy.

Należy wówczas sprawdzić odczyn gleby, jej zasobność w magnez, ale także poziom zapasów potasu. Nadmierne nawożenie potasem może ograniczyć dostępność magnezu dla roślin, również ze względu na antagonizm potasu w stosunku do wapnia i magnezu. Na takiej plantacji należy uzupełniać magnez przy pomocy metody dokarmiania dolistnego. W przypadku gleb kwaśnych i o niskiej zasobności w magnez można wdrożyć nawożenie pogłówne, stosując wapno węglanowo-magnezowe

Zboża - objawy niedoboru azotu

Objawy niedoboru azotu – całe rośliny mają bladozielony kolor, słabo krzewią się i ograniczają swój rozwój. Żółknięcie, a następnie zasychanie rozpoczyna się od najstarszych liści, postępuje od strony wierzchołka oraz brzegów liści. W tym przypadku należy jak najszybciej zastosować nawożenie azotowe, z tym, że jeżeli jest to I dawka wiosenna, musi to być typ saletry amonowej lub RSM. 

Przyczynami niedoboru azotu, mimo regularnego nawożenia, są najczęściej: zakwaszenie gleby, ale też niska zasobność 
w potas, fosfor i magnez oraz susza. Wystąpienie niedoboru azotu w fazie krzewienia do początku strzelania w źdźbło, spowoduje redukcję kłosków w dolnej części kłosa – jednak jest to widoczne dopiero po wykłoszeniu zboża.

Zboża - objawy niedoboru manganu

Objawy niedoboru manganu – żółknięcie rozpoczyna się od najmłodszych liści, a dodatkowo, najczęściej wzdłuż  nerwów, występują liczne przejaśnienia, a później plamy przypominające objawy chorób lub oparzenia. W takich miejscach liście się załamują. Zjawisko to zazwyczaj występuje na glebach o wysokim odczynie – o pH powyżej 6,5

. 
Często pojawia się także po „świeżym” nawożeniu nawozami wapniowo-magnezowymi. Pojawieniu się tego niedoboru sprzyja chłodna i sucha wiosna. Szczególnie wrażliwe na niedobór manganu są zboża uprawiane na glebach o wyższym odczynie. Mangan należy uzupełniać 2 - 3 krotnie nawozami dolistnymi, zaczynając już od fazy pełni krzewienia.