Technologia uprawy facelii błękitnej

Dorasta do wysokości 70-90 cm, ma wzniesioną, szorstko owłosioną łodygę i niebieskofioletowe kwiaty. Wschodzi po 7-8 dniach od siewu, zakwita po ok. 50 dniach i kwitnie przez ok. 6 tygodni. Jest rośliną obcopylną, miododajną, zapylaną głównie przez pszczoły. Okres wegetacji trwa krótko, 90-100 dni. W związku z tym wysiewa się ją w różnych terminach. 

Może być uprawiana na nasiona, zielonkę i w poplonach na nawóz zielony, w siewie czystym i w mieszankach, np. z gorczycą, 
seradelą, łubinem, wyką. Jako roślina miododajna jest jedną z najlepszych roślin pożytkowych dla pszczół.

WYMAGANIA GLEBOWE FACELII BŁĘKITNEJ 

Facelia nie ma wysokich wymagań glebowych. Choć lepsze efekty daje uprawa na lżejszych glebach, bez skłonności do 
podmakania, na glebach słabych jednak gorzej kwitnie, a w związku z tym później dojrzewa. Najlepszym przedplonem dla  facelii są rośliny okopowe na oborniku oraz zboża. 

Może być uprawiana na glebach piaszczystych, ale nie zakwaszonych. Minimalne pH gleby powinno wynosić 6,0. Facelia  uprawiana na nasiona wymaga czystych stanowisk pozbawionych chwastów. 

Facelia jest dobrym przedplonem dla roślin zbożowych czy okopowych. Nie ma również wysokich wymagań klimatycznych, ale rośnie lepiej w latach ciepłych i niezbyt mokrych. Jest odporna na przymrozki – znosi nawet kilkustopniowe mrozy.

TERMIN SIEWU I NORMY WYSIEWU FACELII BŁĘKITNEJ

Optymalny termin siewu facelii w uprawie na nasiona przypada na III dekadę marca do II dekady kwietnia, ale można  zebrać też nasiona z plantacji zasianej w maju. Nasiona najlepiej wysiewać siewnikiem zbożowym w rozstawie 20-25 cm na głębokość 1-2 cm.

Na glebach urodzajnych wystarczy wtedy 7-8 kg nasion/ha, na średnich 8-12 kg/ha a na słabych 15-18 kg/ha. Facelię można również wysiewać rzutowo – ręcznie lub rozsiewaczem nawozów, wówczas ilość wysiewu należy zwiększyć do ok. 20 kg/ha.

Bardzo ważne jest dokładne przykrycie nasion po siewie, ponieważ źle kiełkują na świetle. Po zasiewie należy pole płytko zabronować lekką broną. Jeżeli facelia wzejdzie za gęsto należy ją przerzedzić bronowaniem gdy rośliny mają 2-3 liście. 

W uprawie na zielonkę w czystym siewie wysiewamy około 15 kg nasion lub w mieszankach poplonowych:

• facelia + łubin żółty (4 kg + 80 kg);
• facelia + wyka ozima (4 kg + 40 kg);
• facelia + seradela (3-4 kg + 30-40 kg) 

– może być użytkowana dwukośnie, gdyż facelia stanowi główną część pierwszego pokosu, a wolno rosnąca 
seradela daje drugi pokos. Na zielony nawóz można ją wysiewać, po zebranym przedplonie, najpóźniej do połowy sierpnia.

Najczęściej wysiewa się facelię w mieszance z gorczycą, wówczas na 1 hektar wysiewa się 6-7 kg facelii i do 10 kg gorczycy.

Glebę pod wysiew facelii należy dobrze przygotować. Powinna być niezbyt głęboko uprawiona i wolna od chwastów.

WYMAGANIA NAWOZOWE FACELII 

Facelia ma małe wymagania nawozowe. Dawka nawozów mineralnych jest uzależniona od zasobności gleby i przedplonu. Zalecane jest przedsiewne stosowanie 40-60 kg fosforu, 60-100 kg potasu na hektar. Nawozy azotowe w dawce 50-80 kg/ha wskazane jest podzielić i wysiać co najmniej połowę (40 kg) przed siewem nasion, a resztę pogłównie w początkowym okresie wzrostu. Dawka 
minimalna nie powinna być mniejsza niż 40 kg, a dawki górnej nie powinno się przekraczać. Przy niedoborze azotu rośliny słabo rosną, wcześnie kwitną i szybko drewnieją. Przedawkowanie azotu powoduje wyleganie roślin, a przede wszystkim 
słabsze kwitnienie i brak nektaru.

Odchwaszczanie facelii można wykonać mechanicznie, np. zabronować po wzejściu większości roślin lub opielaczem, jeżeli jest posiana w rzędach. Nie należy stosować insektycydów, gdyż jako roślina miododajna przyciąga pszczoły.

Stosowanie preparatów może mieć skutki uboczne dla organizmów pożytecznych.

ZBIÓR I PLON FACELII

Zbiór facelii uprawianej na nasiona nastręcza wiele trudności. Nasiona facelii bardzo łatwo osypują się i jeżeli w okresie zbiorów wystąpi dłuższy okres niepogody możemy wcale nie uzyskać nasion. Do zbioru nasion należy przystępować gdy w dolnych częściach przekwitłego kwiatostanu nasiona są brunatne (pękające torebki nasienne w dolnej części roślin). 

Często zdarza się, że na szczytach kwitną jeszcze ostatnie kwiaty. Na dużych plantacjach zbiór nasion przeprowadza się kombajnem zbożowym. Przeciętny plon nasion wynosi około 500 kg/ha, czasem wydajność jest większa.

Na jakość zielonki z facelii negatywnie może wpłynąć jej owłosienie i tendencja do gorzknięcia po zwiędnięciu. Do skarmiania wykorzystuje się wyłącznie świeżą masę do rozpoczęcia kwitnienia, gdy facelia ma około 30-40 cm wysokości (zawiera najwięcej białka).

Plon zielonej masy w zależności od terminu siewu może wynosić do 20 t/ha. Facelia bardzo często jest przyorywana jako zielony nawóz, co stanowi równowartość dawki 20-25 t/ha obornika. 

Facelia jest bardzo cenną rośliną w płodozmianie ze względu na działanie fitosanitarne. Poprawia strukturę gleby, wprowadza do niej dużo materii organicznej, posiada także zdolność pobierania składników odżywczych z głębszych warstw. 

Ze względu na szybki wzrost ogranicza wzrost siewek chwastów i chroni przed wyparowywaniem wilgoci w glebie.