Rola witamin w żywieniu bydła mlecznego

Żywienie bydła mlecznego

Jednym z jego elementów jest odpowiednie żywienie –kluczowy czynnik chowu i hodowli bydła mlecznego. Ma ono także ogromny wpływ na osiągane wyniki produkcyjne. Niestety, gdy cena w skupach spada i zmniejsza się opłacalność produkcji mleka, hodowcy szukając oszczędności  najczęściej rezygnują z zakupu gotowych pasz, w szczególności ograniczając w dawkach pokarmowych dodatki mineralno-witaminowe. Jest to bardzo niekorzystne, a w długofalowej perspektywie może oznaczać jeszcze większe straty. Wydajność mleczna krowy nie spadnie z dnia na dzień, ale zaprzestanie stosowania lub zmniejszenie zalecanych przez producentów dawek mieszanek mineralno-witaminowych przez kilka tygodni negatywnie wpłynie na stan zdrowia zwierząt.

Ta pozorna oszczędność z czasem może generować jeszcze większe koszty. Witaminy to związki organiczne, które w bardzo małych ilościach są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu zwierzęcego. Służą do utrzymania jego funkcji życiowych – wzrostu, rozwoju, zdrowia, płodności i produkcyjności. 

Żywienie witaminowe bydła

Do niedawna żywienie witaminowe bydła miało na celu jedynie uniknięcie objawów ich niedoboru, jednak u krów wysokowydajnych uzupełnianie dawek pokarmowych witaminami w ilościach nawet przekraczających dzienne zapotrzebowanie, może korzystnie wpływać na ich wydajność, zdrowie i parametry rozrodu. Takie spojrzenie wynika z bardzo wysokiej wydajności mleka uzyskiwanej od krów rasy HF oraz powszechności alkierzowego systemu żywienia. Nieprawdą jest przekonanie, że bakterie w żwaczu „wyprodukują” dla krowy odpowiednią ilość witamin. Duże ilości pasz treściwych w dawkach pokarmowych zmniejszają produkcję witamin przez bakterie żwaczowe. 

Przykładem jest obniżenie syntezy biotyny w żwaczu w warunkach niskiego pH, dodatkowo w czasie doju organizm krowy traci znaczne ilości witaminy D. Trzeba również pamiętać, że bakterie żwaczowe nie syntetyzują wszystkich witamin, jedynie witaminy z grupy B i witaminę K, a pozostałe muszą być dostarczone krowie w dawce pokarmowej. Problemami są również: znacznie ograniczony dostęp krów do „naturalnych witamin” – coraz rzadsze żywienie pastwiskowe, szczególnie w stadach wysokowydajnych, niska zawartość witamin w paszach konserwowanych oraz zwiększenie poziomu stresu w chowie krów mlecznych. 

W tabeli przedstawiono podstawowe informacje dotyczące najważniejszych witamin dla krów mlecznych. Z fizjologicznego punktu widzenia ważne są wszystkie witaminy, jednak mając na uwadze aspekt żywieniowy, najważniejsze są te, które nie są syntetyzowane w organizmie krowy i muszą być dostarczane w dawce pokarmowej. Powinna ona być tak zbilansowana, aby zwierzęta otrzymywały wszystkie potrzebne witaminy w ilości odpowiedniej dla swojego wieku, stanu fizjologicznego czy wydajności. Pokrycie całkowitego zapotrzebowania krów mlecznych na witaminy przekłada się na ich stan zdrowia i wyniki produkcyjne stada.