KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • Narodowy Instytut Wolności
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • ODR Bratoszewice

WYSZUKIWARKA

Nie pal śmieci! Trujesz siebie i innych

Opublikowano 12.03.2022 r.
Z komina wydobywa się ciemny, duszący dym, ma nieprzyjemny zapach, to znak, że ktoś w pobliżu pali śmieci w piecu.

Dla wielu osób to idealne rozwiązanie pozbycia się niechcianych odpadów i sposób taniego ogrzewania domu. Do pieca trafia właściwie wszystko. Spalany jest każdy rodzaj odpadów: torby foliowe, kartony po mleku, butelki plastikowe, ubrania, kolorowe gazety, stare meble, ramy okienne, a nawet opony. Niestety oszczędność ta jest jedynie pozorna. Po pewnym czasie może okazać się, że zaoszczędzone pieniądze osoby te przeznaczą wkrótce na kosztowne leczenie. Paląc śmieci w domu trujemy siebie i swoich najbliższych.


Podczas spalania odpadów w piecach domowych emitowane są szkodliwe substancje: pyły powodujące zanieczyszczenie metalami ciężkimi, trujący tlenek węgla oraz tlenek azotu, który powoduje podrażnienia, a nawet uszkodzenia płuc. W dymie znajduje się dwutlenek siarki, chlorowodór, cyjanowodór oraz rakotwórcze dioksyny. Trujące dymy utrzymują się na niskich wysokościach, ponieważ  powstają z tzw. źródeł niskiej emisji, czyli niskich kominów lub małych lokalnych kotłowni. Są wdychane przez okolicznych mieszkańców, wnikają do gleby i wód, wciskają się szparami do naszych domów. Kominy często zapychają się sadzą, co jest bardzo niebezpieczne, ponieważ może to prowadzić do zapalenia przewodu kominowego. 


Piece domowe nie są przystosowane do spalania odpadów, gdyż odbywa się to przy zbyt niskich temperaturach (200–500°C). W profesjonalnej spalarni odpadów sam proces spalania odbywa się w o wiele wyższej temperaturze, przekraczającej 1 000°C, a używane piece wyposażone są w odpowiednie filtry. W paleniskach domowych powinniśmy spalać wyłącznie te paliwa, dla których zostały one zaprojektowane. 

Co można palić w piecach domowych poza opałem

Czego nie wolno palić w piecach domowych?

czyste drewno – bez farb, impregnatów i lakierów

przedmioty z tworzyw sztucznych: plastikowe torby, pojemniki i butelki po napojach

 

czysty papier, tektura

 

zużyte opony, odpady z gumy

 

odpady z gospodarki leśnej

drewniane elementy pokryte lakierem, np. meble, płyty wiórowe

 

odpady kory i korka

 

sztuczna skóra

 

trociny, wióry i ścinki

 

baterie, ubrania, pieluchy

 

Oto przykład niektórych substancji, które znajdują się w dymie powstającym wskutek spalania odpadów:

 

  • Dioksyny, które są bardzo niebezpieczne. Dawka dwóch miligramów dioksyn może zabić ważącego 80 kilogramów człowieka. Związki te są rakotwórcze, działają mutagennie, obniżają odporność immunologiczną, osłabiają proces wzrostu i powodują zaburzenia neurologiczne i hormonalne, powodują poronienia i wysypki alergiczne. Toksyczne działanie tych związków polega na powolnym uszkadzaniu wielu narządów wewnętrznych, tj. wątroby, nerek, rdzenia kręgowego i kory mózgowej. Ponadto wytwarzane podczas spalania plastików dioksyny opadają na glebę, pola uprawne i wodę, przedostają się do wód gruntowych, a tym samym do łańcucha pokarmowego. 
  • Ołów, upośledza procesy syntezy hemoglobiny, negatywnie wpływa na funkcjonowanie szpiku kostnego oraz wątroby, a także obniża poziom witaminy D w organizmie.
  • Kadm, niewielkie stężenie tego pierwiastka wpływa niekorzystnie na układ odpornościowy organizmu.
  • Pary rtęci, powodują odczyny zapalne w płucach. Przy zatruciach przewlekłych występują również zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego, objawiające się drżeniem kończyn, zmianami osobowości, stanami depresji.

Co dzieje się w naszym organizmie, jeśli wdychamy szkodliwe substancje, które powstają wskutek spalania odpadów w piecach domowych:

 

  • Plastiki – astma oskrzelowa, alergiczne zapalenie skóry, alergie pokarmowe, choroby nowotworowe, schorzenia układu krążenia i układu nerwowego. Plastikowe butelki wrzucone do pieca podczas spalania uwalniają dodatkowo lotne związki organiczne odpowiedzialne m.in. za bóle głowy, wysuszenie oczu, gardła i skóry. 
  • Opony – uwalniane są dioksyny, które uszkadzają narządy wewnętrzne – wątrobę, płuca, nerki, powodują nowotwory, są odpowiedzialne za problemy z płodnością. Tlenki azotu i dwutlenku siarki przyczyniają się do schorzeń układu oddechowego (m.in. astma, alergie), układu krążenia (miażdżyca, niewydolność serca) czy układu nerwowego (choroba Parkinsona).
  • Meble – emitowane pyły i gazy przyczyniają się do chorób układu oddechowego: zapalenia błony śluzowej nosa, gardła i oskrzeli, astmy oraz nowotworów. Spalane farby i lakiery, które pokrywają meble zawierają szkodliwe metale ciężkie, np. rtęć.

Palenie śmieci a prawo


Palenie śmieciami w piecach domowych to zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka. To także wysokie kary finansowe. Według prawa na osobę palącą odpadami może być nałożony mandat w wysokości od 20 do 500 zł (straż miejska/gminna) bądź kara grzywny w wysokości do 5 000 zł w przypadku skierowania sprawy do sądu. Zgłoszenia o podejrzeniach spalania niedozwolonych substancji przyjmuje całodobowo straż miejska. O tym, że spalanie śmieci może odbywać się wyłącznie w zakładach termicznego przekształcania odpadów, czyli spalarniach, a samodzielne spalanie odpadów jest wykroczeniem, mówi art. 191. ustawy z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach: „kto, wbrew przepisowi (...), termicznie przekształca odpady poza spalarnią odpadów lub współspalarnią odpadów podlega karze aresztu albo grzywny”. Organem odpowiedzialnym za kontrole domowych palenisk jest straż miejska. W art. 379 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska czytamy, że: „marszałek województwa, starosta oraz wójt, burmistrz lub prezydent miasta sprawują kontrolę przestrzegania i stosowania przepisów o ochronie środowiska w zakresie objętym właściwością tych organów”, organy, te „mogą upoważnić do wykonywania funkcji kontrolnych pracowników podległych im urzędów marszałkowskich, powiatowych, miejskich lub gminnych lub funkcjonariuszy straży gminnych”. 


Straż miejska, po otrzymaniu zgłoszenia o spalaniu substancji niedozwolonych na podstawie stosownej ustawy i uprawnień im nadanych ma prawo wejść na teren nieruchomości i sprawdzić, co jest spalane w piecu. Uprawnienia do kontroli daje strażnikom miejskim ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku – Prawo ochrony środowiska. Strażnicy podczas kontroli sprawdzają palenisko, mogą również pobrać próbki popiołu i przekazać je do badań laboratoryjnych. Rozdają także ulotki, na których m.in. przedstawione są prawidłowe sposoby rozpalania ognia, generujące jak najmniej dymu. W niektórych miastach straż miejska prowadzi również okresowe, wyrywkowe kontrole z użyciem dronów wyposażonych w specjalne czujniki. Urządzenie podlatuje do komina i pobiera próbkę spalin.


Zastanów się więc dwa razy, czy naprawdę opłaca się wrzucić śmieci do pieca! Powinniśmy świadomie żyć każdego dnia, przekazywać innym informacje o tym, że spalanie śmieci w domowych piecach i kotłowniach jest źródłem zanieczyszczeń, które są szkodliwe dla ludzi i otoczenia, w którym żyją. 

 

Natalia Czyżewska-Suchoń
"Wieś Kujawsko-Pomorska", luty 2022 r. Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie 
 
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do niego tutaj

 

Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO