Drzewa i krzewy cenne dla owadów zapylających

Drzewa i krzewy miododajne

Trudno sobie nawet wyobrazić, jak wiele dobra zawdzięczamy pszczołom oraz owadom zapylającym! Nie zawsze też pamiętamy o tym, że oprócz pszczół, które produkują miód, wosk i kit pszczeli, wokół nas żyją także dziesiątki innych pożytecznych pszczołowatych. W Polsce występuje blisko 470 gatunków pszczół dziko żyjących, z czego, niestety, prawie połowa (ponad 220) jest zagrożona wyginięciem! Entomolodzy, botanicy i naukowcy biją na alarm, zwracając uwagę, że intensyfikacja rolnictwa, stosowanie agresywnych środków ochrony roślin, ekspansja stref przemysłowych i coraz większe powierzchnie zajmowane przez budownictwo znacznie utrudniają owadom życie, a nawet są powodem ich wymierania na ogromną skalę!

Pszczoły stanowią bardzo ważny element ekosystemu. Zapylają nie tylko drzewka i krzewy, dzięki którym mamy owoce, lecz także rośliny, z których wytwarza się wiele innych, potrzebnych produktów, takich jak np. olej, bawełna czy kawa. Z tego powodu wszyscy powinniśmy zacząć dbać o te pożyteczne owady i świadomie podejmować działania wspierające ich funkcjonowanie w sytuacjach zagrożenia. Możemy to zrobić w bardzo prosty sposób – poprzez sadzenie roślin nektarodajnych. Gatunki zbierające pyłek i nektar muszą pokonywać coraz większe odległości, aby dotrzeć do naturalnych źródeł pokarmu. Powierzchni obsadzanych tego typu roślinami jest coraz mniej, częściej podlegają one nieprzemyślanej redukcji, co prowadzi do niebezpiecznego uszczuplenia zasobów pokarmu dla owadów. Sadząc zatem  „miododajne” drzewa, krzewy czy rośliny jednoroczne, nawet  w ilości „przysłowiowej” jednej donicy na balkonie, bardzo pomożemy pszczołom i trzmielom.

Poniżej umieściliśmy podpowiedzi, jakie drzewa i krzewy są cenne dla owadów zapylających oraz w jakich terminach kwitną.

Wiosna i wczesne lato: 

• klon jesionolistny – wytwarza pyłek kwiatowy w marcu, dobrze znosi suszę i upał
• wiśnia różowa – zaczyna kwitnąć już w marcu, a pełnię kwitnienia przechodzi w kwietniu
• błotnia leśna – kwitnie w kwietniu i maju, lubi wilgotną i kwaśną ziemię
• porzeczka krwista – rozkwita w kwietniu i maju
• głóg dwuszyjkowy – bujne kwitnienie obserwujemy w maju i czerwcu
• jesion mannowy – wytwarza pachnące kwiaty na przełomie maja i czerwca
• robinia akacjowa – pachnące kiście kwiatowe pojawiają się na koniec maja i w czerwcu
• tulipanowiec – pokrywa się kwiatami w maju oraz czerwcu jarząb pospolity – kwitnienie przypada na maj i czerwiec
• róże – początek kwitnienia wypada w czerwcu, a niektóre odmiany cieszą swoim pięknem przez całe lato. 

Zwracamy jednak uwagę, żeby wybierać odmiany róż przyjaznych owadom zapylającym, dlatego proponujemy np. serię róż Bienenweide, które obficie pokrywają się kwiatami, są bogate w pyłek i nektar oraz mają łatwo dostępny dla owadów pokrój kielicha.

Lato i wczesna jesień:

• oliwnik wąskolistny – małe, żółte kwiatki rozwijają się od czerwca; roślina dobrze znosi upał i suszę
• perełkowiec japoński – bujne kwitnienie obserwujemy w czerwcu; lubi ciepłe stanowiska
• lipa szerokolistna – pachnące kwiatostany pojawiają się w czerwcu i lipcu
• surmia bignoniowa (katalpa) – kiście kwiatowe rozwijają się w czerwcu i lipcu
•  bożodrzew chiński – pachnące kwiaty występują już w czerwcu, a pełnia kwitnienia przypada na lipiec
•  winobluszcz pięciolistkowy – pnącze kwitnące w czerwcu oraz lipcu
•  mydleniec wiechowaty – kwitnie od czerwca do sierpnia
•  rdestówka Auberta – pnącze kwitnące dość długo: od czerwca do września
•  kalopanaks siedmioklapowy – rozkwita w lipcu oraz sierpniu
• bluszcz – pnącze wydające kwiaty we wrześniu oraz październiku

Wiele odmian krzewów żywopłotowych również należy do roślin „miododajnych”, zwabiających roje pożytecznych owadów. Do takich nasadzeń polecamy: dereń jadalny – który kwitnie od lutego do kwietnia; wierzbę wiciową – rozkwitającą już w marcu i kwietniu; porzeczkę alpejską – która pokrywa się kwiatami w kwietniu i maju czy świdośliwę jajowatą – kwitnącą także w kwietniu i w maju. Rekomendujemy też gatunki, takie jak:  berberys pospolity – cieszący widokiem kwiatów od kwietnia do czerwca; klon pospolity – wydający kwiaty w maju; irga ostrolistna – której kwitnienie wypada na maj i czerwiec; kruszyna pospolita – kwitnie w maju i czerwcu; ligustr pospolity – zakwita w czerwcu, a pełnię kwitnienia osiąga w lipcu; śnieguliczka biała – odmiana naga – kwitnie od czerwca do sierpnia.

Wśród roślin jednorocznych, bylin oraz ziół również jest wiele wartościowych gatunków. Wymienić można: bodziszka wspaniałego, orliki, lawendę, kocimiętkę, wrzosy, nachyłka okółkowego, liczne rodzaje dzwonków, np. skupiony czy biały. Kolejne przydatne i zalecane przez nas rośliny to: kuklik, tojeść rozesłana, jeżówka purpurowa, posłanek, nagietek, rudbekia owłosiona, dalia zmienna karłowata, szałwia, melisa, bazylia, tymianek, oregano, krokus, sasanka, zawilec, miodunka, smagliczka, słonecznik, kuklik, przegorzan, lebiodka, tojeść, berberys, mahonia, głóg i budleja.

Na koniec przypominamy Państwu kilka zasad, którymi kierują się przyjaciele owadów – nie tylko zapylających:
1. Nie wypalam traw i nie spalam suchych łodyg i kwiatów zeszłorocznych roślin.
2. Uprawiam tylko takie rośliny, które nie znajdują się na liście gatunków inwazyjnych.
3. Pozostawiam w ogrodzie półdziki zakątek.
4. Stosuję naturalne nawozy i środki ochrony roślin.
5. Buduję domki dla owadów.

DBAJMY O OWADY!
Podejmując nawet niewielkie działania, jesteśmy w stanie zrobić bardzo wiele!

Edyta Kijak Artykuł opracowany we współpracy z Łódzkim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach  Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj