Przeciw degradacji próchnicy

Próchnica w glebie

Najważniejszą funkcją próchnicy jest jej strukturotwórczość, czyli sklejanie najdrobniejszych cząstek gleby w gruzełki. Powstawanie humusu to długotrwały proces, w przeciwieństwie do jego degradacji, która jest bardzo szybka. Próchnica do rozwoju wymaga stałego dopływu substancji organicznych, a ich brak oznacza złe rokowania dla żyzności gleby.

W warstwie ornej mamy od 1,5-4% próchnicy, która jest jednym z czynników mających wpływ na jej żyzność i produktywność.

Nasze gleby w większości zawierają około 2% próchnicy, jest to więc poziom słabo próchniczny. Przyczynia się do tego przede wszystkim rezygnacja z nawożenia organicznego i naturalnego, przewaga zbóż w płodozmianie oraz zabiegi uprawowe, polegające na odwracaniu i mieszaniu gleby. Warto w tym miejscu przypomnieć, że na wytworzenie 1 cm gleby w warunkach naturalnych potrzeba od 100 do 500 lat. Dlatego tak ważne jest, by korzystać głównie z nawozów naturalnych.

Pewnym i sprawdzonym sposobem na wprowadzenie substancji organicznej do gleby może być wysiew międzyplonów i nawozów zielonych na przyoranie. Bardziej zaawansowanym procesem zapobiegania degradacji próchnicy w glebie jest zastosowanie kwasów humusowych. Od kilku dekad dzięki postępowi technologicznemu są one wprowadzane do produkcji rolniczej. Wytwarzane są między innymi z węgla brunatnego. Tworzone w procesie produkcji kwasy humusowe mają takie same właściwości jak te, które powstają w glebie. Ich obecność może oddziaływać stymulująco na procesy życiowe organizmów glebowych, wspomagać rozwój roślin, a dodatkowo przyspieszać rozkład resztek. Wprowadzenie do gleby związków humusowych stanowi jeden ze sposobów umożliwiających zwiększoną produkcję żywności o dobrych parametrach jakościowych, przy jednoczesnym zachowaniu żyzności gleby.

Kwasy humusowe pozwalają ograniczyć stosowanie szkodliwych preparatów chemicznych. Można je więc z powodzeniem wykorzystywać w uprawach ekologicznych. Z rolniczego punktu widzenia kwasy humusowe odgrywają znaczącą rolę, ponieważ mają ogromny wpływ na wydajność gleby, retencję wody i potencjał plonotwórczy roślin.

Kwasy te można aplikować na wszystkich rodzajach gleby, najlepiej w formie oprysku, bezpośrednio przed siewem lub sadzeniem roślin, po czym trzeba oprysk wymieszać z ziemią. Należy pamiętać, że kwasy humusowe działają w glebie, a nie w roślinie.
W odpowiedzi na uwarunkowania legislacyjne Europejskiego Zielonego Ładu, ale również w ślad za wynikami badań gleb, producenci nawozów oferują produkty oparte na naturalnych składnikach, które pozytywnie wpływają na właściwości fizyczne, chemiczne oraz biologiczne gleby. W handlu dostępne są preparaty zawierające kwasy humusowe w formie płynnej, granulowanej lub połączone z wapnem węglanowym.

Zdrowszy i bardziej zrównoważony system żywnościowy UE jest fundamentem Europejskiego Zielonego Ładu. Strategia zakłada redukcję zużycia pestycydów, antybiotyków i nawozów mineralnych oraz zwiększenie udziału rolnictwa ekologicznego.

Zastanawiając się nad sposobem, jak w produkcji roślinnej utrzymać optymalną żyzność gleby, przyczyniającą się bezpośrednio do zwiększenia plonowania roślin, może powinniśmy pomyśleć o zastosowaniu w agrotechnice naturalnych kwasów humusowych i wzięciu odpowiedzialności za jakość gleby, także dla przyszłych pokoleń.