Ostatnie możliwości zorganizowania grup producentów rolnych w ramach PROW na lata 2014–2020

Przewiduje się, że nabory wniosków o przyznanie pomocy finansowej dla GPR odbędą się w dwóch terminach: od połowy kwietnia do końca maja i od połowy października do końca listopada. 

Szczegółowa informacja o terminach naborów oraz dniach rozpoczęcia i zakończenia terminu składania wniosków będzie zamieszczona do publicznej wiadomości przez Prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na stronie internetowej administrowanej przez Agencję i co najmniej w jednym dzienniku o zasięgu krajowym oraz w siedzibie Centrali Agencji i oddziałów regionalnych Agencji nie później niż 30 dni przed dniem planowanego rozpoczęcia terminu składania wniosków. 
Wszystkie kwestie dotyczące organizowania i funkcjonowania grup producentów rolnych i związków grup regulowane są w drodze ustawy z dnia 15 września 2000 roku o grupach producentów rolnych i ich związkach wraz z kolejnymi zmianami (tj. Dz.U. z 2018 r., poz. 1026, z późn. zm.) oraz inne akty prawne regulujące realizację działania dostępne na stronie internetowej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Organizowana grupa producentów rolnych musi nabyć osobowość prawną w Krajowym Rejestrze Sądowym i zarejestrować się jako przedsiębiorca w Rejestrze Przedsiębiorców KRS. Aby uzyskać status uznanej grupy producentów rolnych, osoby reprezentujące grupę składają do właściwego ze względu na siedzibę grupy organu rejestrowego (OR ARiMR) wniosek o uznanie grupy producentów rolnych (W-1/497) wraz z wymaganymi oświadczeniami i załącznikami (komplet oświadczeń, plan biznesowy). W drodze postępowania administracyjnego organ rejestrowy stwierdza spełnienie przez grupę warunków określonych w prawodawstwie, wydaje decyzję o uznaniu grupy producentów rolnych i dokonuje wpisu do rejestru grup producentów rolnych. Organ – dyrektor OR ARiMR ma 90 dni od złożenia wniosku o uznanie GPR, na wydanie decyzji w sprawie uznania GPR i wpisania jej do rejestru. Organ sprawuje nadzór nad działalnością grup poprzez przeprowadzane kontrole w zakresie spełniania przez grupy warunków określonych w ww. ustawie i rozporządzeniach. Organem odwoławczym od decyzji jest minister właściwy do spraw rolnictwa.

Grupa producentów rolnych ma obowiązek prowadzić działalność gospodarczą jako przedsiębiorca posiadający osobowość prawną, pod warunkiem, że:

1. została utworzona przez producentów jednego produktu rolnego lub grupy produktów w celu:

• dostosowania produktów rolnych i procesu produkcyjnego do wymogów rynkowych,
• wspólnego wprowadzania towarów do obrotu, w tym przygotowania do sprzedaży, centralizacji sprzedaży i dostawy do odbiorców hurtowych,
• ustanowienia wspólnych zasad dotyczących informacji o produkcji ze szczególnym uwzględnieniem zbiorów i dostępności produktów rolnych,
• rozwijania umiejętności biznesowych, marketingowych oraz organizowanie i ułatwianie procesów wprowadzania innowacji,
• ochrony środowiska naturalnego;

2. działa na podstawie aktu założycielskiego (statut spółdzielni lub umowa spółki);żaden z członków, udziałowców lub akcjonariuszy (członków grupy) nie może mieć więcej niż 20% głosów na walnym zgromadzeniu, zgromadzeniu wspólników lub walnym zebraniu członków, także pośrednio: przez dysponowanie bezpośrednio lub pośrednio większością głosów:

• na walnym zgromadzeniu, zgromadzeniu wspólników albo walnym zebraniu członków, także jako zastawnik albo użytkownik, bądź w zarządzie innej osoby prawnej będącej członkiem grupy, także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub
• w spółce osobowej będącej członkiem grupy, także na podstawie porozumień z innymi osobami,
• gdy członkowie zarządu osoby prawnej będącej członkiem grupy stanowią więcej niż połowę członków zarządu innej osoby prawnej będącej członkiem grupy;

4. coroczne przychody ze sprzedaży produktów lub grup produktów wytworzonych w gospodarstwach lub działach specjalnych produkcji rolnej członków grupy stanowią więcej niż połowę przychodów grupy ze sprzedaży produktów lub grup produktów, ze względu na które grupa została utworzona;
5. określi obowiązujące członków grupy zasady produkcji, w tym dotyczące jakości i ilości produktów lub grup produktów oraz sposoby przygotowania produktów do sprzedaży;
6. każdy z członków grupy w każdym roku działalności grupy produkuje oraz sprzedaje do grupy co najmniej 70% wyprodukowanych przez siebie produktów lub grup produktów, ze względu na które grupa została utworzona;
7. min. 90% członków GPR w każdym roku działania grupy musi produkować i wprowadzać do GPR produkt, dla którego grupa wnioskowała o uznanie;
8. każdy z członków grupy przynależy tylko do jednej grupy w zakresie danego produktu lub grupy produktów, dla których grupa wnioskowała o uznanie;
9. opracuje i realizuje zatwierdzony przez organ nadzoru plan biznesowy.

Wsparcie finansowe dla grup producentów rolnych

Wsparcie realizowane jest w ramach działania 9. „Tworzenie grup producentów i organizacji producentów” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich dla Polski na lata 2014–2020.

Beneficjenci pomocy:

O pomoc może ubiegać się grupa producentów rolnych, w skład której wchodzą wyłącznie osoby fizyczne, uznana nie wcześniej niż w dniu 1 stycznia 2014 r. na podstawie ustawy z dnia 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw (Dz.U. poz. 983, z późn. zm.), zwana dalej „grupą”, z wyłączeniem grupy utworzonej ze względu na grupę produktów: drób żywy.

Pomoc jest przyznawana grupie:

• która jest uznana na podstawie planu biznesowego, o którym mowa                                                                                w art. 8 ust. 3 pkt 3 albo ust. 4 pkt 3 ustawy z dnia 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw, zwanej dalej „ustawą o grupach producentów rolnych”, i zobowiąże się do jego realizacji;
• która posiada numer identyfikacyjny nadany w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, zwany dalej „numerem identyfikacyjnym”;
• która działa jako przedsiębiorca prowadzący mikro-, małe lub średnie przedsiębiorstwo;
• w skład której nie wchodzą członkowie będący producentami jednego produktu lub grupy produktów, którzy byli członkami grupy producentów rolnych, wstępnie uznanej grupy producentów owoców i warzyw lub organizacji producentów owoców i warzyw, utworzonej ze względu na ten sam produkt lub produkt tożsamy z produktem produkowanym zgodnie z przepisami o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych lub przepisami dotyczącymi rolnictwa ekologicznego lub grupę produktów, której przyznano i wypłacono pomoc na rozpoczęcie działalności ze środków Unii Europejskiej po dniu 1 maja 2004 r. w celu utworzenia i przeznaczenia jej na działalność administracyjną lub inwestycyjną, w ramach:

a) działań:

•  „Grupy producentów rolnych” objętego planem rozwoju obszarów wiejskich,
•  „Grupy producentów rolnych” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013,
• „Tworzenie grup producentów i organizacji producentów” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013,
• „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013,
• „Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013,

b) mechanizmów pomocy finansowej udzielanej:

• wstępnie uznanym grupom producentów owoców i warzyw,
• uznanym organizacjom producentów owoców i warzyw;

 której:

• każdemu z członków tej grupy będącemu producentem przyznano płatności na podstawie przepisów o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego w roku uznania grupy lub przynajmniej raz w ciągu ostatnich 2 lat poprzedzających rok uznania grupy – w przypadku grupy uznanej ze względu na produkt lub grupę produktów roślinnych, z wyłączeniem producentów prowadzących działy specjalne produkcji rolnej, lub
• każdy z członków tej grupy będący producentem był posiadaczem zwierząt gospodarskich objętych obowiązkiem zgłoszenia do rejestru zwierząt gospodarskich oznakowanych i siedzib stad tych zwierząt, ze względu na które grupa została uznana, przynajmniej w roku poprzedzającym rok uznania grupy, lub
• każdy z członków tej grupy będący producentem prowadził działy specjalne produkcji rolnej przynajmniej w roku poprzedzającym rok uznania grupy – w przypadku grupy uznanej ze względu na produkt lub grupę produktów w ramach działu specjalnego produkcji rolnej, lub
• każdy z członków tej grupy będący producentem prowadził produkcję produktów lub grupy produktów, ze względu na które grupa została uznana, innych niż produkty lub grupy produktów wymienione w lit. a i b oraz produkty lub grupy produktów w ramach działu specjalnego produkcji rolnej, przynajmniej w roku poprzedzającym rok uznania grupy;
• której siedziba znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
• której każdy z członków tej grupy będący producentem prowadzi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej produkcję produktu lub grupy produktów, ze względu na które grupa została uznana.

Członkiem grupy mogą również być:

• osoby, które przejęły w całości gospodarstwo rolne w roku poprzedzającym rok uznania grupy lub                   w roku uznania grupy, oraz
• osoby ubiegające się o przyznanie pomocy w roku uznania grupy i beneficjenci poddziałania „Pomoc w rozpoczęciu działalności gospodarczej na rzecz młodych rolników” objętego Programem.

Zasady wsparcia

Zasady wsparcia regulowane są przez Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2 sierpnia 2016 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania, wypłaty oraz zwrotu pomocy finansowej w ramach działania „Tworzenie grup producentów i organizacji producentów” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (Dz.U. z 2016 r., poz. 1284 z późn. zm.), zmienione przez: Rozporządzenie Ministra Rolnictwa     i Rozwoju Wsi z dnia 21 maja 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania, wypłaty oraz zwrotu pomocy finansowej w ramach działania „Tworzenie grup producentów i organizacji producentów” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014––2020 (Dz.U. z 2020 r., poz. 799). 

Rodzaj wsparcia

• Pomoc jest wypłacana w formie rocznych płatności i obejmuje okresy kolejnych 12 miesięcy prowadzenia działalności przez grupę, licząc od dnia następującego po dniu wydania decyzji o uznaniu GPR.
• Wniosek o płatność składa się do dyrektora oddziału regionalnego Agencji właściwego ze względu na siedzibę beneficjenta, w terminie 60 dni od dnia zakończenia każdego kolejnego okresu prowadzenia działalności przez grupę.        
• Wsparcie stanowi procentowy ryczałt od wartości przychodów netto grupy lub organizacji producentów ze sprzedaży produktów lub grupy produktów, wytworzonych w gospodarstwach jej członków, w poszczególnych latach i sprzedanych odbiorcom niebędącym członkami grupy lub organizacji. Pomoc przyznawana jest w okresie pierwszych 5 lat funkcjonowania grupy/organizacji od dnia uznania.
• Pomoc na rozpoczęcie działalności ze środków Unii Europejskiej po dniu 1 maja 2004 r. należy rozumieć jako środki wsparcia otrzymane przez grupę/organizację producentów w celu utworzenia i przeznaczenie ich na działalność administracyjną lub inwestycyjną.

Wysokość pomocy wynosi odpowiednio:

• po pierwszym roku prowadzenia działalności – 10%,
• po drugim roku prowadzenia działalności – 9%,
• po trzecim roku prowadzenia działalności – 8%,
• po czwartym roku prowadzenia działalności – 7%,
• po piątym roku prowadzenia działalności – 6%.           

Ostatnia, piąta płatność jest możliwa do realizacji wyłącznie po potwierdzeniu przez Agencję osiągnięcia celów określonych w planie biznesowym przez zrealizowanie wszystkich działań i inwestycji zatwierdzonych w planie biznesowym w ujęciu rzeczowo-rodzajowym, przyczyniających się do osiągnięcia celów określonych w art. 2 ust. 1 ustawy o grupach producentów rolnych i zatwierdzonych w planie biznesowym, na podstawie złożonego przez beneficjenta sprawozdania za cały okres realizacji planu biznesowego oraz kontroli na miejscu.

Maksymalnie wysokość pomocy nie może przekroczyć równowartości 100 000 euro w każdym roku pięcioletniego okresu pomocy.