Łubin na zmęczenie gleby

Łubin - uprawa

Corocznie rosną również koszty nawozów i ochrony. Warto więc pomyśleć o ratunku dla wyczeranej gleby. Może nim być łubin wąskolistny lub żółty, który czyni cuda, odnawiając każdy rodzaj roli uprawnej. Łubin (Lupinus) należy do rodziny bobowatych. Gatunek ten zaczyna odgrywać coraz większą gospodarczo rolę, choć w dalszym ciągu powierzchnia jego uprawy jest znikoma. Powodów tej sytuacji jest wiele: niestabilność 
plonowania, słabo rozwinięty rynek zbytu oraz brak pomysłu na wykorzystanie uzyskanych plonów w gospodarstwie. Warto to zmieniać. Uprawa bobowatych przynosi wiele korzyści zarówno dla środowiska glebowego, jak i upraw następczych. Dzięki temu, że mają głęboki system 
korzeniowy, poprawiają się właściwości fizyczne gleby. 

Umożliwia on również pobieranie składników pokarmowych z głębszych warstw i przemieszczanie ich w górę profilu glebowego. Rośliny uprawiane po łubinie mają więc stanowisko bardziej zasobne w makroskładniki, głównie w fosfor, wapń i potas.

Za uprawą łubinu przemawia szereg jego zalet, a mianowicie: 

• poprawia on strukturę gleby i powoduje, że jest mniej podatna na zagęszczanie 
• głęboki system korzeniowy sprawia, że gleba staje się lepiej napowietrzona i łatwiejsze jest podsiąkanie wody, co sprzyja rozwojowi korzeni roślin, które będą posadzone po łubinie; wpływa również na zawartość składników organicznych w glebie 
• wzbogaca glebę o azot w wyniku symbiozy z bakteriami, które wiążą ten pierwiastek z powietrza; jest więc naturalnym jego źródłem 
• silnie rozwinięty i głęboko sięgający system korzeniowy łubinu dodatkowo rozluźnia glebę w niższych warstwach, przemieszczając stamtąd składniki mineralne do wyższych poziomów 
• może być również zastosowany jako przerywnik dla rozwoju szkodliwych grzybów i nicieni.

Łubiny wpływają na poprawę – zniszczonej monokulturą zbożową – struktury gruzełkowatej gleby, przez co staje się ona mniej podatna na zagęszczenie. 

Uprawa tego gatunku w jednym miejscu może być prowadzona do sześciu lat. Wysiewa się go głównie po zbożach, 3 lata po oborniku (jeżeli taki jest stosowany w gospodarstwie), a minimum 4 lata po bobowatych grubonasiennych. Ponadto, gdy przerwa w jego uprawie na danym polu była dłuższa niż 4-5 lat, należy zaprawić go szczepionką bakteryjną.

Jakie stanowisko dla łubinu wybrać?

Łubiny wąskolistne wymagają lepszych gleb klasy IIIa, IIIb oraz IVa i IVb, zaliczanych do kompleksów żytniego bardzo dobrego i żytniego dobrego oraz zasobnych w magnez. Należy jednak szczególnie zadbać o pH gleby, które powinno być zbliżone do obojętnego.

Mniejsze wymagania glebowe mają łubiny żółte. Najlepiej czują się na glebach klasy IVb-VI (kompleks żytni dobry, żytni słaby i żytni bardzo słaby), o pH 5-6, natomiast nie lubią gleb o odczynie obojętnym i zasadowym lub świeżo wapnowanych.

W przypadku łubinu żółtego nie zaleca się jako przedplonu rzepaku i roślin okopowych.

Jak przygotować glebę pod łubin?

Po zbiorze przedplonu należy zaplanować podorywkę lub kultywatorowanie. Orkę przedzimową najlepiej wykonać w ten sposób, aby nie pozostawić bruzd (np. pługiem obracalnym). Wiosenną uprawę powinno się rozpocząć jak najwcześniej, aby ograniczyć straty wody oraz stworzyć warunki do umieszczenia nasion na odpowiedniej głębokości. 

Nawozy fosforowe należy wysiewać jesienią, przed orką przedzimową. Jedynie na glebach zakwaszonych lepiej wprowadzać je wiosną. Nawożenie potasem można zastosować przed zimą na glebach zwięzłych i średnich, natomiast na glebach lżejszych – najlepiej wiosną.
Łubin dzięki współżyciu z bakteriami brodawkowymi ma zdolność wiązania azotu atmosferycznego, dlatego nie wymaga on zasilania tym składnikiem. 

Roślina ta ma zwiększone zapotrzebowanie na wiele mikroskładników, takich jak: molibden, żelazo, kobalt, miedź czy bor. Można je zastosować w formie stałej lub w postaci dokarmiania dolistnego.

Na glebach o niskiej zawartości magnezu i kwaśnych należy wprowadzić wapno magnezowe. Najlepiej stosować je zaraz po zejściu przedplonu i przyorać. Na liście odmian zalecanych w województwie łódzkim rekomendowane są odmiany łubinu żółtego (Diament, Mister, Puma) oraz wąskolistnego (Dalbor, Roland, Agat, Neron, Regent, Swing, Szot).

Kiedy wysiać łubin?

Najbardziej optymalny termin siewu to 1-10 kwietnia. Ze względu na zagrażającą wszystkim roślinom jarym suszę wiosenną, lepiej go nie opóźniać.

Trzeba jednak uwzględnić panujące warunki i stanowisko. Głębokość siewu wynosi 3-5 cm, a rozstawa rzędów 12-15 cm. Łubin wąskolistny i żółty należy wysiewać w zagęszczeniu 90-100 kiełkujących nasion na 1 m2.

Jak chronić uprawę łubinu?

Należy głównie zwalczać zachwaszczenie. Do likwidacji chwastów w łubinach służy dostępnych obecnie kilkanaście herbicydów. Stosowane są one bezpośrednio po siewie lub nalistnie po wschodach. Należy ich używać zgodnie z etykietą umieszczoną na środku ochrony roślin. W pielęgnacji łubinów musimy zwrócić uwagę przede wszystkim na ochronę przed chorobami. Największym wrogiem tych roślin jest powodowana przez grzyby antraknoza. Można ją zwalczyć fungicydami, takimi jak: Pabza 450 EC czy Prokarb 450 EC. Do chorób, których silne wystąpienie może powodować straty w plonie, należą również: fuzaryjne więdnięcie łubinu i szara plamistość liści łubinu. Zwalczanie grzybów chorobotwórczych prowadzi się poprzez zaprawianie nasion i stosowanie fungicydów do opryskiwania roślin w trakcie wegetacji.

Do najważniejszych szkodników łubinu zaliczamy oprzędziki i mszyce. Obecnie do ochrony insektycydowej tej uprawy dostępne są tylko dwie zarejestrowane substancje czynne: cypermetryna oraz acetamipryd.

Termin zbioru łubinu

Ważnym elementem gwarantującym powodzenie uprawy łubinu jest odpowiedni termin jego zbioru – opóźniony może wpływać na porażenie grzybami oraz powodować pękanie i opadanie strąków, a co za tym idzie, znacznie obniżać plony, natomiast zbyt wczesny dostarcza mniejszych plonów, a nasiona są słabiej wykształcone i gorzej kiełkują. Łubin żółty ze względu na trudno omłacalne strąki należy zbierać w godzinach popołudniowych, przy suchej i słonecznej pogodzie.

Natomiast zbiór łubinu wąskolistnego można prowadzić w ciągu całego dnia. Bardzo ważna jest również kontrola wilgotności zebranego plonu. Nie powinna ona przekraczać 15%. Gdy jest wyższa lub w czasie przechowywania zwiększy się o ponad 15%, należy dosuszyć zbiory zimnym powietrzem. 

Większa wilgotność sprzyja wtórnemu rozwojowi grzybów, ponadto nasiona bardzo szybko tracą energię kiełkowania. Warunki klimatyczne, w jakich przechowywane są surowce, należy kontrolować w odstępach 2-tygodniowych.