KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Narodowy Instytut Wolności
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • ODR Bratoszewice

WYSZUKIWARKA

Inne oblicze mniszka lekarskiego

Opublikowano 09.05.2022 r.
Dla większości z nas mniszek lekarski to bardzo pospolity i uciążliwy chwast. Szczególnie daje się we znaki na łąkach i pastwiskach, trawnikach czy w ogródkach. Jest on rośliną światłolubną i azotolubną. Wszyscy go chyba znają, gdyż jest bardzo charakterystyczny i trudny do pomylenia z inną rośliną, chociaż często używa się nazwy dmuchawiec lub mlecz. 

mnieszek lekarski

Mniszek lekarski

Mniszek zasiedla olbrzymie obszary od Morza Arktycznego do Morza Śródziemnego i Himalajów. Występuje niemal w całej Europie i północnej Afryce. Znany jest w obu Amerykach. Liczy ponad 3 500 podgatunków występujących na niemal całej kuli ziemskiej. Jest on rośliną dziko rosnącą, a Polska nazwa pochodzi od łacińskiego określenia „caput monachi”. Została ona nadana w 1530 roku przez Otto Brunfelsa – niemieckiego medyka i botanika. Pochodzi od wyglądu dna koszyczka po zdmuchnięciu owoców – białego i nagiego, otoczonego wieńcem zeschłych listków okrywy. Przypomina to ogoloną i otoczoną resztką włosów głowę mnicha.

Pomimo licznego występowania i ogólnej dostępności jest to roślina niedoceniana. Często niszczona jako niepożądany chwast. Jednak nie wszyscy wiedzą o różnorodnych właściwościach, które są bardzo korzystne ze względu na nasze zdrowie czy samopoczucie. Nie bez przyczyny mniszek często z tego powodu nazywany jest cudownym darem natury. Zawiera takie cenne składniki, jak witaminy A, C, K, E, witaminy z grupy B, kwas foliowy, żelazo, wapń, potas, magnez, polifenole, kwas cykoryczny czy chlorogenowy. Mniszek lekarski może być spożywany na surowo, a ilość witamin i składników przebije niejedno warzywo.

Jako cenny surowiec wykorzystywane są wszystkie części rośliny. Są to korzeń, łodyga, liście czy kwiaty. Dzięki temu można stworzyć z niego naprawdę wiele ciekawych produktów o bardzo szerokim zastosowaniu. Jak niektórzy uważają jest to najbardziej leczniczy chwast występujący tak pospolicie. Ważny jest odpowiedni termin zbioru mniszka. Najlepiej dokonywać go w maju, kiedy kwiaty są w pełni dojrzałe, ale jeszcze nie przekwitają. Istotne jest też miejsce, w którym dokonujemy zbioru. Powinno ono być oddalone od ruchliwych dróg i arterii, tak aby surowiec nie miał kontaktu ze spalinami czy innymi zanieczyszczeniami. 

Jego walory zdrowotne już 800 lat temu doceniła święta Hildegarda z Bingen. Był on także wykorzystywany w starej chińskiej medycynie w leczeniu problemów żołądkowych. Podobne zastosowanie miał wśród rdzennej ludności zamieszkującej kontynent amerykański. Mniszek lekarski działa jako łagodny środek przeczyszczający, wspomagający trawienie i pobudzający apetyt. Odgrywa istotną rolę, zwłaszcza przy trawieniu tłuszczów.

Dzięki swoim właściwościom poprawia czynność wątroby poprzez jej odtruwanie i przywracanie równowagi elektrolitowej. Zwiększa również produkcję i uwalnianie żółci. Inne cenne właściwości mniszka to:

  • właściwości przeciwzapalne,
  • może pomóc kontrolować poziom cukru we krwi,
  • wspomaga zdrowie wątroby,
  • może wspomagać walkę z rakiem,
  • poprawia trawienie,
  • pomaga utrzymać mocne kości,
  • pomaga w leczeniu nadciśnienia,
  • chroni woreczek żółciowy,
  • wzmacnia system odpornościowy,
  • zapobiega zatrzymywaniu wody w nerkach,
  • wspomaga i stymuluje trawienie,
  • ma działanie bakteriobójcze i grzybobójcze, co sprawia, że mniszek lekarski pomaga w leczeniu chorób skórnych,
  • przyspiesza gojenie się ran.

Wszechstronne właściwości mniszka sprawiają, że cieszy się on dużą popularnością w kosmetyce. Wykorzystuje się go do pielęgnacji twarzy, skóry całego ciała oraz włosów. Preparaty z mniszka podawane są w formie herbatek, syropów, nalewek, syropu-miodu, toniku, oleju, naparu, ekstraktów, maceratów czy soku.


Mniszek lekarski, chociaż ma tak pozytywny wpływ na zdrowie, nie może być stosowany przez każdego. Do głównych przeciwwskazań należą: alergia na roślinę, niedrożność jelit i dróg oddechowych, wrzody żołądka i dwunastnicy, ropniak woreczka żółciowego, przewlekła zgaga, nadmierne wydzielanie soków żołądkowych.


W innych sytuacjach stosowanie tej rośliny może przynieść wiele korzyści dla zdrowia. Dlatego warto zainteresować się bliżej tą rośliną i spróbować wykorzystać jej cenne właściwości. Tym bardziej, że powstające z niej produkty są w pełni naturalne. Sama roślina jest bardzo pospolita w przyrodzie i ogromne jej zasoby możemy znaleźć w najbliższym otoczeniu. Warto to wykorzystać dla naszego zdrowia i poprawy stanu organizmu, zwłaszcza w czasach, gdy modne i wskazane staje się powracanie do natury i wykorzystywanie jej zasobów.

 

 
Janusz Fiuk
"Wieś Kujawsko-Pomorska", kwiecień 2022 r. Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie 
 
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do niego tutaj
POWIĄZANE TEMATY:mniszekmniszek lekarski
Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO