Wydziobywanie piór - przyczyny i zapobieganie

Wydziobywanie piór

W konsekwencji znacząco pogarsza się dobrostan zwierząt oraz wyniki produkcyjne. Główne przyczyny tego nawyku tkwią w uwarunkowaniach genetycznych i warunkach bytowania ptaków oraz błędach żywieniowych. Bezpośrednimi czynnikami środowiskowymi mogącymi prowadzić do kanibalizmu są: nadmierne zagęszczenie ptaków, wysokie temperatury w czasie odchowu, nadmiar amoniaku, agresywne (zbyt mocne) oświetlenie, a także uszkodzenia i utrata upierzenia oraz niepokojenie przez ektopasożyty czy glistnicę. Pasożyty wewnętrzne są przyczyną wtórnego niedoboru białka, co może – podobnie jak pierwotny niedobór białka w paszy oraz niedobory mineralne i witaminowe – prowokować rozwój kanibalizmu.

Jednym z kluczowych czynników żywieniowych, mających wpływ na wydziobywanie piór, jest zawartość włókna w dawce pokarmowej. Skrobia, białko i tłuszcz trawione są pod wpływem działania enzymów trawiennych. W efekcie powstają związki, które mogą ulec wchłonięciu w jelicie cienkim. Włókno natomiast podlega przemianom w dalszych odcinkach przewodu pokarmowego. Stanowi ono pewnego rodzaju balast, przez co wpływa na uczucie sytości. Stosowanie dawki pokarmowej bogatej w włókno może przyczynić się do poprawy stanu upierzenia.

Istnieją przypuszczenia, że przyczyna wydziobywania piór może tkwić w zbyt dużym rozdrobnieniu frakcji paszy, kiedy to błonnik nie pobudza odpowiednio przewodu pokarmowego. Osłabiona perystaltyka końcowego odcinka jelita prostego wskutek braku stymulacji przez frakcję włókna w treści, prawdopodobnie powoduje u ptaków stan zalegania treści kałowych.

Niektóre osobniki próbują wówczas dziobaniem okolicy kloaki pomóc sobie w ich usunięciu. Z czasem może dochodzić do uszkodzenia błony śluzowej w okolicy odbytu i do nawyku określanego jako autokanibalizm. Jest to typ kanibalizmu, w którym ptaki uszkadzają własne ciało.
W celu ograniczenia wydziobywania piór i zapobiegania kanibalizmowi należy dążyć do wydłużania czasu, który ptaki przeznaczają na pobieranie paszy.

Możliwe jest to dzięki zmniejszeniu zawartości energii w dawce pokarmowej. W efekcie jej obniżenia w stosowanych komponentach zwierzęta mogą pobierać więcej paszy. W konsekwencji ilość pobieranej energii może utrzymać się na podobnym poziomie. W odniesieniu do wydziobywania piór u drobiu, do- brych efektów można oczekiwać w przypadku zastosowania karmy o obniżonej zawartości energii i podwyższonej zawartości polisacharydów nieskrobiowych (np. łuski owsiane), które przyczyniają się do zmniejszenia ilości pobieranej paszy w jednostce czasu i mają wpływ na okres pasażu treści pokarmowej. Dodatek tych substancji może zwiększyć uczucie sytości i zmniejszyć skłonności do niepożądanych zachowań
u ptaków.

Pewien wpływ na wydziobywanie piór i kanibalizm u drobiu ma zawartość białka w dawce pokarmowej. Istotne znaczenie ma stopień zaopatrzenia organizmu w aminokwasy siarki. W badaniach wykonywanych na bażantach zwiększenie zawartości białka w dawce pokarmowej z 16% do 19% skutkowało ograniczeniem kanibalizmu. Jednocześnie dokonano oceny wpływu zawartości energii na wydziobywaniem piór. Przy jej wzroście z 2.530 do około 3.000 kcal/kg problem związany z wydziobywanie piór uległ zmniejszeniu.

Pterofagia i kanibalizm, niezależnie od przyczyn, pozostają w stadach problemem trudnym do całkowitego zlikwidowania. Poza poprawą warunków środowiskowych i przyczyn innej natury, często konieczna jest eliminacja ze stada ptaków z nawykiem dziobania innych osobników. Zabiegi opatrywania zranień nie zawsze też pozwalają przywrócić odpowiednie funkcjonowanie kur dotkniętych tymi zmianami.

Błażej Miksa Artykuł opracowany we współpracy z Łódzkim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach  Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj