KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Narodowy Instytut Wolności
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • ODR Bratoszewice
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego

WYSZUKIWARKA

Uprawa bezorkowa - na czym polega?

Opublikowano 13.09.2022 r.
przez Redakcja KalendarzRolnikow.pl
Zwiększające się koszty konwencjonalnej uprawy roli spowodowały, że rozpoczęto w Polsce badania nad możliwością stosowania bezpłużnych, konserwujących systemów uprawy ziemi, których głównym celem jest osiąganie wysokich plonów roślin przy zachowaniu naturalnych zasobów przyrody. Intensywny, płużny system powoduje bowiem znaczne zubożenie wierzchniej warstwy gleb w substancję organiczną, redukcję mikroorganizmów i zwiększoną erozję.

uprawa bezorkowa

Uprawa bezorkowa

Uprawa uproszczona polega na jej spłyceniu lub zmniejszeniu liczby zabiegów, aż do zupełnej ich eliminacji w przypadku uprawy zerowej.
Przy stosowaniu systemu bezorkowego należy bezwzględnie trzymać się konkretnych zaleceń, aby uzyskać zadowalające plony, porównywalne z efektami pracy sposobem płużnym.

Do niedawna wielu rolników obawiało się przejścia na metody bezorkowe, ze względu na konieczność wymiany sprzętu na nowy i dość drogi. Obecnie na rynku pojawiły się maszyny tańsze oraz mniejsze, które można zastosować nawet w kilkunastohektarowych gospodarstwach. Dostępne są również maszyny używane.

Wiele gospodarstw ma także urządzenia, które dzięki niewielkim modyfikacjom można wykorzystać w uprawie bezorkowej.

Na czym polega uprawa bezorkowa?

W tej metodzie wykorzystujemy maszyny rolnicze, takie jak: kultywatory, brony talerzowe, spulchniacze, nowoczesne agregaty uprawowe czy cięższe siewniki. To właśnie one umożliwiają wykonanie jednocześnie intensywnej i płytkiej uprawy tuż po zbiorze plonów, aby w kolejnym kroku przygotować glebę do siewu. Do uprawy bezorkowej mogą być zastosowane jednostki o mniejszej masie. Koszty można zrekompensować, sprzedając pługi i ciągniki, które były używane do pracy w systemie orkowym.

Uprawa bezorkowa wymaga jednakże innych umiejętności niż ta tradycyjna. W warunkach lokalnych należy zastosować odpowiednią kombinację techniki, sprzętu, pestycydów, płodozmianu, nawożenia i nawadniania. Do tego systemu zalecane są szczególnie: gleby ilaste o dużej zawartości próchnicy, wapnia i pojemności sorpcyjnej, mające strukturę gruzełkową, a także gleby i piaski gliniaste, o dużej przepuszczalności wodnej
i wysokiej zawartości substancji organicznej – powyżej 2%. Nie nadają się natomiast: iły pylaste zbite, mokre, gleby wilgotne, gleby ubogie w materię organiczną, gleby lekkie i piaszczyste. W tej uprawie wszelkie zabiegi zredukowane są do minimum, a wyróżniają ją 3 cechy: długotrwałe ograniczenie intensywności, przykrycie gleby resztkami pożniwnymi, roślinami okrywowymi, międzyplonami oraz zróżnicowane zmianowanie.

Trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że rezygnacja z pługa oznacza wzrost kosztów ochrony chemicznej oraz wymaga innego stosowania nawozów NPK. Dodatkowa ochrona wiąże się, oczywiście, ze zwiększeniem wydatków. Przy siewach bez uprawy roli większe są nakłady na herbicydy, natomiast przy agrotechnice tradycyjnej – na robociznę, energię i maszyny. Przy uprawie konwencjonalnej zużycie paliwa jest również kilkakrotnie wyższe niż przy uprawie bezorkowej.

Podstawowe zalety uprawy konserwującej są bardzo liczne. Przynosi ona skutki w postaci zapobiegania erozji wodnej i wietrznej gleby, zmniejszenia zapylenia w powietrzu i powoduje ograniczenie strat wody w glebie, spowalniając parowanie oraz zwiększając wchłanianie wody deszczowej. Ponadto determinuje zwiększenie zawartości próchnicy, poprawia strukturę życia biologicznego gleby i polepsza cyrkulację składników
pokarmowych. Pożyteczne organizmy glebowe łatwiej ulegają regeneracji i mogą się odżywiać jej materią organiczną, a zdrowy system mikroorganizmów pozwala lepiej tłumić choroby roślin.

Uprawa konserwująca ma, jak każda metoda, również swoje wady, do których zaliczamy: powolniejsze ogrzewanie się gleby wiosną, ryzyko nasilenia chorób, szkodników i zachwaszczenia plantacji, zwiększenie zawartości substancji organicznej w górnych warstwach profilu glebowego, konieczność stosowania większych dawek azotu o ok. 25%.

Stosowanie uproszczeń w uprawie roli wymaga od rolnika rozsądnego postępowania, które pozwoli ograniczyć ujemne skutki oraz mankamenty tego sposobu. W pierwszych latach stosowania bezpłużnej uprawy roli, a szczególnie siewu bezpośredniego, na glebach lżejszych
uzyskuje się najczęściej niższe plony roślin uprawnych w porównaniu do postępowania konwencjonalnego.

W warunkach długoletniej uprawy konserwującej plony mogą być porównywalne. Uprawę zerową można natomiast zastosować zawsze, gdy brakuje czasu, bądź warunki organizacyjne i pogodowe nie pozwalają na wykonanie pełnej obróbki i kultywacji roli, ze względu na nadmierne przesuszenie gleby czy wystąpienie erozji. W przypadku planowania siewu bezpośredniego jesienią, po zbiorze przedplonu, nie wykonuje się żadnej uprawy mechanicznej. Należy pamiętać, że każde gospodarstwo cechuje się specyficznymi warunkami glebowo-klimatycznymi, często odbiegającymi od preferowanych dla uprawy bezorkowej. Stąd rodzaj próby bezpłużnej najlepiej zastosować na części pola, a po uzyskaniu pozytywnych rezultatów wprowadzić ten system uprawy w całym gospodarstwie.

 
Włodzimierz Ożarek
Artykuł opracowany we współpracy z Łódzkim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach 
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj
POWIĄZANE TEMATY:uprawa bezorkowa
kontakt1.jpg Redakcja KalendarzRolnikow.pl
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj
Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO