KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • ODR Bratoszewice
  • Narodowy Instytut Wolności
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego

WYSZUKIWARKA

Wrzesień w ogrodzie

Opublikowano 21.09.2022 r.
Wrzesień jest czasem zbiorów owoców i warzyw, ale to także miesiąc, w którym żegnamy lato i rozpoczynamy przygotowania ogrodu do zimy. Około 23 września wystąpi jesienne zrównanie dnia z nocą. Ten dzień traktowany jest jako pierwszy dzień jesieni. We wrześniu promienie słoneczne już nie są tak intensywne i nie dostarczają tyle ciepła co w sierpniu. Musimy się liczyć z chłodnymi nocami i możliwością wystąpienia pod koniec miesiąca porannych przymrozków. 

wrzesień w ogrodzie

 

Wrzesień w sadzie 

  • Wrzesień w ogrodzie owocowym jest  obfitym miesiącem, gdyż możemy rozpocząć zbiory jesiennych jabłek i gruszek. Właściwy termin zbioru  owoców przypada na 1 do 2 tygodni przed osiągnięciem dojrzałości. Aby nie przegapić tego momentu, warto obserwować sad i rozpocząć zbieranie, gdy pierwsze owoce samodzielnie zaczną spadać z drzew. Najpierw zbieramy największe owoce, a po około tygodniu pozostałe.

 

  • Zbieramy również średnio późne i późne odmiany śliw, wczesne odmiany winorośli z uprawy gruntowej, jeżyny oraz powtarzające odmiany truskawek i malin. W tym miesiącu swoje owoce wydaje również orzech włoski i leszczyna pospolita
     
  • Jeszcze zanim rozpoczniemy zbiory warto przygotować pomieszczenie, w którym będziemy prowadzić przechowywanie owoców. Na 3 tygodnie przed terminem składowania pomieszczenie do przechowywania owoców, np. piwnicę, trzeba wybielić. 
     
  • Warto również opryskać pomieszczenia środkiem grzybobójczym, stosując m.in. Miedzian 50 WP, dzięki czemu unikniemy niszczenia owoców przez choroby grzybowe.
     
  • Powoli zbliża się czas na jesienne sadzenie drzew i krzewów owocowych. 
     
  • Opadłe z naszych drzew owoce i liście z widocznymi objawami porażenia chorobowego trzeba zebrać, a następnie głęboko zakopać lub spalić. W ten sposób ograniczamy źródło rozprzestrzeniania się infekcji na lata następne.
     
  • W bieżącym miesiącu mogą uwidocznić się porażenia wiśni i czereśni przez takie choroby jak: rak bakteryjny drew owocowych oraz brunatną zgnilizną drzew pestkowych. Jeżeli drzewa są silnie porażone, należy je usunąć i przygotować się do nowych nasadzeń w październiku.
     
  • Na pniach śliw warto założyć opaski z papieru falistego (częścią pofalowaną do spodu). To pozwoli nam wyłapać, wychodzące z owoców i schodzące na zimowanie, gąsienice owocówki śliwkóweczki.
     
  • Piędzik przezimek wiosną może być sprawcą pojawienia się dziur w liściach, pogryzień pąków kwiatowych, poniszczonych zawiązków owoców u jabłoni, gruszy, śliw, wiśni, czereśni, a także niektórych drzew ozdobnych. Zwalczamy go na przełomie września i października montując na pniach pułapki lepowe w postaci papierowego lub foliowego lejka pokrytego od spodu substancją klejącą, opasającego pień drzewa. Pułapki te zatrzymają wędrujące w górę pnia samice. Ten zabieg pozwoli uniknąć stosowania oprysków chemicznych przeciwko temu szkodnikowi w okresie wiosennym.
     
  • Jeżeli wiosną wśród krzewów malin widoczne były maleńkie muchówki (dł. 2 mm), to mógł być to pryszczarek malinowiec. Larwy tego szkodnika są beznogie, pomarańczowe, długości do 2,5 mm. Larwy żerują w grupach, po kilka lub kilkanaście sztuk, pod skórką pędu. Tutaj wydzielają substancje enzymatyczne, które powodują rozrastanie się tkanki i tworzenie na pędach malin galasowatych narośli długości 5 cm i szerokości do 3 cm. Larwy żerują i zimują w tych właśnie naroślach. Aby pozbyć się larw tego szkodnika,  wszystkie porażone i zniekształcone pędy (z naroślami) wycinamy nisko nad ziemią, a podłoże wokół krzewów ściółkujemy.

Wrzesień w ogrodzie warzywnym 

  • To także okres zbiorów, podobnie jak w sadzie. W tym miesiącu należy zakończyć zbiory warzyw ciepłolubnych, takich jak ogórki (i inne dyniowate), papryka i pomidory. Dlaczego? Otóż we wrześniu w każdej chwili mogą wystąpić przymrozki, a nawet minimalne spadki temperatury poniżej 0°C, które będą zabójcze dla tych roślin. Pomidory należy zebrać wszystkie i nie w pełni dojrzałe ułożyć w pomieszczeniach, gdzie temperatura utrzymuje się w na poziomie 10°C. Można też wyrwać całe krzaczki i powiesić w suchym i chłodnym miejscu, gdzie powoli dojrzeją.
     
  • Zbieramy bób i fasolę na suche ziarno (fasolę na suche nasiona wyrywamy, gdy już liście zżółkną i zaczynają opadać, zaś strąki są kremowe lub żółtawe i podeschnięte), oraz cebulę na zimowe przechowanie.
     
  • Rozpoczynamy również zbiory warzyw korzeniowych, m.in. buraków, marchwi, pietruszki i selera. Można jeszcze zbierać niektóre rośliny przyprawowe, takie jak lubczyk ogrodowy i cząber.
     
  • Po zakończeniu zbiorów resztki roślin, które były porażone przez choroby, należy usunąć i spalić. Resztki roślin zdrowych warto przeznaczyć na kompost.
     
  • W pierwszej połowie miesiąca należy ogłowić kapustę brukselską. Zabieg ten przeprowadzamy, gdy na całej roślinie są już zawiązane główki. Dzięki ogławianiu główki brukselki dojrzewają bardziej równomiernie, co ułatwia ich zbiór.
     
  • Do połowy miesiąca można siać buraki liściowe na przezimowanie i wczesny zbiór (gniazdowo w rozstawie 40 x 15 cm), roszponkę (zalecana rozstawa: 3 x 15 cm) i szpinak warzywny (w rozstawie 10 x 20 cm).
     
  • W drugiej połowie września przeprowadzamy sadzenie cebuli dymki. W tym terminie sadzimy ją głębiej i gęściej niż w terminie wiosennym.
     
  • Kto lubi rabarbar ogrodowy, może tę roślinę właśnie teraz rozmnożyć. Mateczne rośliny wykopujemy, a karpy dzielimy ostrym szpadlem na kilka mniejszych części. Każda powstała w ten sposób sadzonka powinna mieć 1-2 dobrze wykształcone korzenie i pączki. Gdy rany po cięciu obeschną (co trwa od 2 do 3 godzin), sadzonki wysadzamy w dołki zaprawione kompostem lub dobrze rozłożonym obornikiem.
     
  • Pod koniec miesiąca warto przekopać glebę w ogrodzie warzywnym. Jest to szczególnie ważne na glebach ciężkich, ponieważ ziemia pozostawiona na zimę w tzw. ostrej skibie (po przekopaniu nie zagrabiać i nie wyrównywać) pod wpływem mrozu nabiera lepszej struktury i staje się lepiej przepuszczalna dla wody. Przy okazji część szkodników, wydobyta na powierzchnię w czasie przekopywania,  zginie zimą podczas mrozów.
     
  • Jeśli wrzesień jest suchy i słoneczny, uprawy należy nadal regularnie nawadniać. Dostateczna ilość wody w glebie pozwoli jeszcze na dorastanie korzeni późnych odmian marchwi, buraków z siewu lipcowego, skorzonery, rzodkwi, rzodkiewki. Poprawią się też warunki wzrostu warzyw kapustnych, które wymagają dużo wody, szczególnie w czasie wiązania i dorastania główek czy róż.
     
  • Na użytek zimowy warto wysiać w domu do większych doniczek pietruszkę i seler. Warzywa te doskonale dojrzeją na parapecie okiennym.
 
Karina Gil
Artykuł opracowany we współpracy ze specjalistami ze Śląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Częstochowie 
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj
Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO