Na spóźnione siewy – przewódki

Przewódki

Tegoroczne lato nie rozpieściło rolników. Było bardzo suche i upalne. Plony, szczególnie zbóż jarych, były niskie, a i oziminy w niektórych rejonach województwa nie dawały powodu do zadowolenia. Sucha jesień nie pozwalała na zastosowanie nawozów i terminowy siew ozimin. Dlatego dobrym rozwiązaniem są zboża mające cechy przewódkowe.

Są to rośliny, które można wysiewać zarówno późną jesienią (np. po burakach cukrowych i kukurydzy uprawianej na ziarno), jak i zimą, jeżeli warunki pozwalają na uprawę pola. Szczególną właściwością przewódek jest to, że nie wymagają tak długiego okresu jarowizacji, jak formy ozime. Taką cechę mają niektóre odmiany pszenicy, pszenżyta i żyto.

Tabela 1. Wykaz niektórych odmian przewódkowych i ich cechy agrotechniczne

Przy dużym opóźnieniu terminu siewu (listopad– luty), nie ma już możliwości uprawy zbóż ozimych. Jednak można pokusić się o wysiew form jarych, które mają cechę zimotrwałości. Uprawa takich roślin może się udać pod warunkiem, że dobrze przygotujemy stanowisko. Oznacza to, że wszelkie uprawki nie będą wykonywane w czasie suszy lub nadmiernej wilgotności. Ważne jest także, aby nie pogorszyć struktury gleby. Wszelkie błędy, jakie zostaną popełnione podczas przygotowywania stanowiska, zaburzą warunki uprawy przewódek. Ryzyko to jest tym większe, im później wykonujemy uprawę gleby.

W Tabeli 1. zostały podane odmiany zbóż nadających się do opóźnionego terminu wysiewu. Mają one bardzo elastyczne geny. Są uniwersalne, mogą być uprawiane jako zboża ozime, natomiast w okresie późnojesiennym jako przewódki, a wiosną jako zboża jare.

Zaletą przewódek jest możliwość nadrobienia zaległości czasowych spowodowanych suszą w okresie letnim i wczesnojesiennym. W ten sposób rolnicy mogą jeszcze wykorzystać pozostałą po żniwach glebę oraz wodę, która późną jesienią zasila pola.

Przewódki polecane są głównie po roślinach późno schodzących z pola uprawnego (takich jak: kukurydza na ziarno, burak cukrowy, późne odmiany ziemniaka), kiedy minął optymalny termin siewów ozimin, a jest jeszcze czas i warunki na to, by wysiać przewódki, które z reguły lepiej plonują, niż gdyby były siane wiosną. Cecha ta jest widoczna szczególnie w przypadku suchej wiosny. Wówczas odmiany przewódkowe potrafi ą dobrze wykorzystać zapasy wody pochodzącej z opadów zimowych i obficiej się korzenią, co sprawia, że są mnie podatne na warunki suszowe w późniejszych okresach i lepiej wykorzystują składniki pokarmowe.

Na korzyść odmian przewódkowych przemawia również fakt, że dojrzewają one szybciej niż te z siewów wiosennych. Umożliwia to szybsze przygotowanie stanowiska pod wcześniej siane oziminy, takie jak rzepak ozimy.

W przypadku uprawy zbóż jarych, głównie pszenicy czy pszenżyta, nie zawsze jest to możliwe.

Nie należy przyspieszać siewów przewódek, gdyż spowoduje to nadmierny rozwój roślin przed zimą, co zwiększy ich podatność na wymarzanie. Siew zbóż jarych – przewódkowych, daje szansę na uzyskanie wyższych plonów w porównaniu z plonowaniem typowych form jarych wysianych w terminie optymalnym, czyli wiosną. Dużą zaletą tego rodzaju zbóż jest wcześniejszy zbiór, co pozwala przygotować stanowisko pod rzepak ozimy lub uprawę poplonów.