KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • Narodowy Instytut Wolności
  • ODR Bratoszewice
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie

WYSZUKIWARKA

Potrzeby nawozowe roślin

Opublikowano 11.11.2022 r.
Wszyscy zajmujący się produkcją rolniczą zgadzają się ze zdaniem, że warunkiem uzyskania wysokiego plonu jest dostarczenie roślinie składników pokarmowych w odpowiedniej ilości i we właściwym czasie. Nie wszyscy jednak wiedzą, na czym to polega w praktyce.   

nawóz dla roślin

Potrzeby nawozowe roślin

Pomijając czynniki, na które rolnik ma mały bądź żaden wpływ (a chodzi głównie o pogodę), to żywienie roślin jest konkretnym szeregiem prostych 
działań. Warto zacząć od sprawdzenia danych, a więc ustalenia dawki i rodzaju nawozu oraz terminu jego zastosowania, zgodnie z potrzebami pokarmowymi danej rośliny, przy jednoczesnym uwzględnieniu planowanego czy preferowanego poziomu plonowania. Ustalając poziom nawożenia mineralnego, należy zwrócić uwagę na stanowisko w zmianowaniu. 

Ostatnio, ze względu na wysokie ceny nawozów i trudną sytuację finansową swych gospodarstw, rolnicy ograniczają nawożenie mineralne jedynie do zastosowania azotu. Pozostałych składników pokarmowych, tj. fosforu, potasu i magnezu, nie wprowadzają w ogóle bądź w niewielkich ilościach ze względu na przymus poszukiwania oszczędności. Takie postępowanie w konsekwencji okaże się jednak niekorzystne i bardzo drogie. Warto przypomnieć, że roślina pobiera z gleby nie tylko azot i wodę, lecz także inne składniki, za których dostarczenie odwdzięczy się w postaci oczekiwanego wzrostu plonu. 

Prawidłowe ustalenie dawki nawozów mineralnych wymaga wiedzy na temat zasobności gleby w składniki pokarmowe. Aby ten poziom ocenić, niezbędne jest wykonanie analizy chemicznej gruntu, którą przeprowadzają stacje chemiczno-rolnicze. Do rolnika należy prawidłowe pobranie próbek gleby do badań, w czym pomoc i poradę uzyska u swojego doradcy rolniczego na terenie gminy, w której pracuje. Aby próbka dostarczyła wartościowych informacji, ważne jest, by możliwie najlepiej odzwierciedlała zasobność gleby w badany składnik. Prawidłowo pobrana próba glebowa powinna być pozyskana z głębokości około 20 cm na GO, natomiast na użytkach zielonych, po uprzednim usunięciu wierzchniej warstwy darni, z głębokości od 15-20 cm. Całość powinna się składać z minimum 20-40 próbek cząstkowych z ha, dających w sumie około 0,5 kg ziemi. Bardzo ważny dla poprawnej oceny zasobności gleby jest termin pobrania próbek. Najlepszym czasem jest sezon przed siewem roślin. 

Chcąc na podstawie wyników prób glebowych prawidłowo ustalić dawki nawozów, konieczna jest wiedza na temat zapotrzebowania rośliny na składniki pokarmowe, co obrazuje

tabela nr 1. Przy ustalaniu dawek nawozu musimy pamiętać, że wysoki plon oznacza wcześniejsze duże pobranie składników, których nie są w stanie dostarczyć tylko rezerwy glebowe. Dlatego też, jeżeli zapasy danego składnika w glebie są niewystarczające i mniejsze, to tym większe dawki nawozów powinniśmy zastosować. 

 

Następnym etapem postępowania jest ustalenie i oszacowanie ilości składników pokarmowych, jakie wprowadzono do gleby z resztkami pożniwnymi przedplonu (np. słomy) lub po zastosowaniu nawożenia organicznego, co obrazują tabele nr 2 i 3.
 

Tabela 2. Wprowadzona ilość składników pokarmowych do gleby w resztkach roślinnych i nawozach organicznych [kg/ha]

 

Tabela 3. Wykorzystanie przez rośliny uprawne składników pokarmowych wprowadzonych do gleby w resztkach roślin i nawozach organicznych w pierwszym roku po zastosowaniu [%]

 

Aby zapobiec powstaniu zbyt szerokiego stosunku C do N w słomie, co powoduje dynamiczny rozwój mikroorganizmów glebowych, unieruchamiających uwalniający się azot, należy zastosować 0,8 kg azotu na każde 100 kg słomy.

Końcową czynnością jest zbilansowanie składników pokarmowych w zmianowaniu oraz wybór odpowiedniej formy nawozu, z uwzględnieniem preferencji danego gatunku rośliny uprawnej. Na przykład potas możemy zastosować bardzo często w tańszej postaci nawozów chlorkowych (sól potasowa) albo siarczanu potasu. Droższej formy wymagają rośliny nietolerujące chloru, np. ziemniaki, warzywa czy tytoń. Ustalając dawki nawozów, należy uwzględnić stopień wykorzystania składnika z danego nawozu. Warto zatem pamiętać, że wykorzystanie fosforu z nawozów mineralnych w roku, w którym go stosujemy, wynosi 15-20%, a potasu 50-60%. 

Mając aktualne analizy prób glebowych, każdy rolnik może skorzystać z pomocy pracownika ODR-u, który w oparciu o wyniki badań, zmianowanie i znajomość warunków wodnych ustali optymalny poziom nawożenia, co w znacznym stopniu zaoszczędzi czas i pieniądze rolnika, a uzyskane lepsze plonowanie roślin wpłynie na wzrost efektywności gospodarowania.

 
Andrzej Zdziebko
Artykuł opublikowany we współpracy z Łódzkim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach 
 
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj
POWIĄZANE TEMATY:nawozynawożenie
Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO