Wapnowanie użytków zielonych

Wapnowanie 

Wapnowanie jest zabiegiem, który niesie ze sobą wiele korzyści. Ma nie tylko pozytywny wpływ na jakość paszy i wysokość plonów pochodzenia łąkowo-pastwiskowego, lecz także oddziałuje na cały ekosystem łąkowy, przede wszystkim na skład botaniczny runi. 

Wapnowanie poprawia skład chemiczny paszy, zmniejsza zawartość w glebie szkodliwych dla roślin jonów glinu i manganu, a także sprzyja poprawie żyzności i właściwości fizycznych gruntów. Dzięki wapnowaniu uzyskujemy zmianę odczynu gleby, co powoduje lepszą przyswajalność składników plonotwórczych. Warto jednak wiedzieć, że nadmiar wapnia może wywoływać zmiany chorobowe u zwierząt określane mianem hiperkalcemii.

Zatem jeśli chcemy osiągnąć wysoką produktywność runi, powinniśmy zadbać o odpowiednie pH gleby i pamiętać, że dla wzrostu i rozwoju wartościowych traw pastewnych, które stanowią najliczniejszą grupę roślin właśnie w runi łąkowej, najbardziej odpowiednie są gleby 
o odczynie od kwaśnego do lekko kwaśnego. Natomiast do traw preferujących odczyn obojętny czy lekko zasadowy należą: kostrzewa łąkowa czy stokłosa bezostna, a także rośliny motylkowate, które nie znoszą gleb kwaśnych, ponieważ w takich warunkach niemożliwa jest ich symbioza z bakteriami brodawkowymi, wiążącymi wolny azot z powietrza. 

Wapnowanie powinno być przeprowadzane mniej więcej co 3-6 lat, a ilość wnoszonego wapnia uzależniona jest od jego zawartości w glebie. Siedlisko glebowe użytków zielonych wymaga w związku z tym systematycznej obserwacji i kontroli odczynu. Jego zmiany można stwierdzić, 
monitorując skład botaniczny runi, który ulega modyfikacjom w zależności od wartości pH. Jednak najbardziej miarodajnym sposobem jest analiza chemiczna, czyli określenie wartości pH bezpośrednio na łące lub w laboratorium chemicznym.

Wapnowanie użytków zielonych

Wapnowania wymagają głównie trwałe użytki zielone na lekkich i średnich glebach mineralnych, o odczynie poniżej 5,5 pH. Dawka najczęściej kształtuje się wówczas na poziomie 1-1,5 t/ha CaO, w odstępach co 6 lat. Gleby lekkie należy wapnować częściej, lecz mniejszymi dawkami. Natomiast ziemie mineralne ciężkie są z reguły bardziej zasobne w wapń i w zasadzie nie trzeba ich zasilać.

Nawozy wapniowe wysiewa się po zbiorze wszystkich pokosów i po zakończeniu wypasu, krótko mówiąc, poza sezonem wegetacyjnym, a więc najlepsza jest późna jesień lub wczesna wiosna. Stąd listopad to dobry czas na ich aplikację. Jeżeli gleba ma odczyn niższy od optymalnego, 
należy stosować tylko wapno węglanowe, gdyż tlenkowe może powodować uszkodzenia roślin. W przypadku optymalnego odczynu, ale niskiej zasobności w magnez zaleca się wapno magnezowe (magnez jest często pierwiastkiem deficytowym na użytkach zielonych ze względu na duże 
zapotrzebowanie roślin łąkowych na ten składnik).

Warto pamiętać, że nie można łączyć wapnowania ze stosowaniem gnojowicy, gnojówki, obornika czy też nawozów mineralnych, zawierających azot w formie amonowej, ponieważ w wyniku reakcji chemicznych dochodzi do znacznych strat składników mineralnych. Odstęp pomiędzy tymi 
zabiegami powinien wynosić minimum od 4 do 6 tygodni. 

Dobrze jest łączyć wapnowanie z renowacją użytków zielonych, zwłaszcza przy wykorzystaniu metody pełnej uprawy, ponieważ wtedy najlepiej zostanie wymieszany nawóz wapniowy z glebą. Pamiętać też trzeba, że wapń powoli przemieszcza się w głąb profilu glebowego, a jest to uzależnione od rodzaju nawozu wapniowego, warunków pogodowych (ilości opadów atmosferycznych) oraz od typu gleby.

Podsumowując, w warunkach uregulowanego odczynu gleby można w pełni wykorzystać potencjał produkcyjny mieszanek trawiastych, a zwłaszcza trawiasto-motylkowatych na użytkach zielonych. Zapewniają one wówczas produkcję pasz o bardzo dobrej jakości, zaspokajających wysokie wymagania pokarmowe zwierząt.