Szczepionka dla pszczół

Firma biotechnologiczna ze stanu Georgia w Stanach Zjednoczonych Ameryki otrzymała warunkową, wstępną zgodę na wprowadzenie do użytkowania pierwszej szczepionki dla pszczoły miodnej, która pomoże w kontrolowaniu choroby. Ma ona działanie profilaktyczne. Zawiera nieaktywne bakterie lasecznika. Powinna być wmieszana do mleczka pszczelego, którym robotnice karmią matkę. Dzięki temu królowa, a potem larwy nabędą odporność.

Zgnilec amerykański jest chorobą, która pustoszy pasieki w Polsce i na świecie. Czynnikiem wywołującym zakażenie jest bakteria lasecznika – Paenibacilluslarvae, która błyskawicznie namnaża się i atakuje głównie zasklepiony czerw. Zarażone larwy (do 2,5 dnia życia) obumierają i gniją.

Oskórek chorego czerwia zmienia barwę z perłowej na jasnobrązową, a następnie na ciemnobrązową. Martwy czerw zmienia się w bezpostaciową, ciągliwą masę o charakterystycznym zapachu przypalonego rogu. Po wyschnięciu przeobraża się w ciemnobrązowy słupek, przylegający do komórki plastra. Na zasklepach pojawiają się ciemne plamki, po czym zasklep zapada się. Pszczoły wygryzają w nim otworki i próbują usunąć martwy czerw, tym samym przenoszą bakterie po całym ulu. Umiejscawiają się one na wszystkich jego częściach: na plastrach, w miodzie, w pyłku i w wosku.

Chora rodzina słabnie, ulega rabunkom i ginie. Paenibacillus larvae atakuje od wiosny do jesieni, a najsilniej w lipcu i sierpniu. Choroba dotyka zazwyczaj silne rodziny z dużą ilością czerwi i łatwo roznosi się dalej.

Zarodniki zgnilca są bardzo wytrzymałe na działanie czynników atmosferycznych, zachowują właściwości zakaźne w martwym czerwiu nawet 35 lat. Jedynym naprawdę skutecznym sposobem na powstrzymanie zarazy jest spalenie ula wraz z całą pszczelą rodziną, zaoranie i odkażenie ziemi po pasieczysku.

Do tej pory nie było innego sposobu na walkę z chorobą niż wybicie i spalenie zakażonych pszczół. Dla tych pożytecznych owadów był to wyrok śmierci, a dla pszczelarzy ogromne straty.

W Polsce, w myśl obowiązujących przepisów, zgnilec amerykański jest jedyną chorobą pszczół podlegającą obowiązkowi zwalczania. Postępowanie w przypadku podejrzenia zakażenia oraz wystąpienia choroby, reguluje Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 11 lipca 2016 r. w sprawie zwalczania zgnilca amerykańskiego pszczół (Dz.U. 2016, poz. 1123), które określa:
1) sposób i tryb postępowania przy:
a) wykrywaniu i zapobieganiu rozwojowi
zgnilca amerykańskiego pszczół, zwanego
dalej chorobą
b) podejrzeniu choroby
c) stwierdzeniu choroby
d) wygaszaniu ogniska choroby
2) środki stosowane przy zwalczaniu choroby

3) rodzaj próbek pobieranych do badań diagno-
stycznych oraz sposób ich pobierania i wysyłania

4) sposób przeprowadzenia oczyszczania i odkażania.

O występowaniu zgnilca amerykańskiego informują tabliczki z napisem: „Zgnilec amerykański pszczół.

Obszar zapowietrzony”. Strefa ta obejmuje teren sięgający co najmniej 6 km od ogniska choroby. W oznaczonym pasie zakazuje się przemieszczania pszczelich: rodzin, matek, pni i produktów, a także czerwia, pszczół oraz sprzętu i narzędzi używanych do prac w pasiece, organizowania wystaw lub targów z udziałem pszczół.

Zgnilec nie jest groźny ani dla ludzi, ani dla zwierząt innych niż pszczoły.

Karina Ostrowska  Artykuł opublikowany we współpracy z Łódzkim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach  Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj