Czy zagraża nam susza rolnicza? Jest pierwszy raport IUNG

IUNG-PIB opracował wartości klimatycznego bilansu wodnego dla wszystkich gmin Polski (2477 gmin) oraz w oparciu o kategorie gleb określił w tych gminach aktualny stan zagrożenia suszą rolniczą.

W pierwszym okresie raportowania tj. od 21 marca do 20 maja 2023 roku średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), na podstawie którego dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą była ujemna, wynosiła -29 mm.

Największe niedobory wody notowano na terenach: Wysoczyzny Łaskiej, na Pojezierzu Mazurskim i Pomorskim oraz na Przedgórzu Sudeckim od -50 do -119 mm. Nieco mniejszy deficyt wody powyżej -50 mm występował na dużej powierzchni pozostałej części Polski.

W wyniku występujących warunków wilgotnościowych w pierwszym okresie raportowania, nie stwierdzamy wystąpienia suszy rolniczej na terytorium Polski.

Temperatura powietrza tegorocznego marca na terenie całego kraju była wysoka. Najcieplej było w zachodnich, południowo-zachodnich oraz południowych obszarach kraju od 5 do 6°C, im bardziej w kierunku północno-wschodnim tym było zimniej. W szerokim pasie kraju temperatura wynosiła od 3 do 5°C, a na północno-wschodnich krańcach Polski od 2 do 3°C. Na wschodnich, południowo-wschodnich oraz południowych obszarach kraju notowano temperaturę wyższą od wieloletniej (1991-2020) od 1,5 do 2,5°C, a na dużej powierzchni Polski zachodniej, północno-zachodniej oraz północnej od 0,5 do 1,5°C.

Tegoroczny kwiecień pod względem temperatury powietrza był przeciętny z 8°C. Najniższa średnia temperatura na terenie kraju wynosiła 6,5°C, a najwyższa 12,5°C.

Temperatura tegorocznego maja w całym kraju była stosunkowo niska. W pierwszej dekadzie notowano od 8 do 10°C na wschodzie do 10-12°C na zachodzie Polski. Natomiast w drugiej dekadzie tego miesiąca było już cieplej od 10 do 12°C a na południu kraju do12-14°C na pozostałym obszarze Polski.

Opady w marcu bieżącego roku były bardzo zróżnicowane. We wschodniej i zachodniej części kraju notowano obszary z wysokim opadem od 40 do nawet 90 mm i na tym terenie stanowiły od 110 do 200% normy wieloletniej. Na pozostałym obszarze Polski opady były już mniejsze od 20 do 40 mm (50-110% normy).

Kwiecień pod względem opadowym na terenie kraju był bardzo zróżnicowany. Największe opady notowano w pierwszej i drugiej dekadzie tego miesiąca wynoszące po 15 mm. W trzeciej dekadzie były już mniejsze, wynosiły 10 mm.

W pierwszej dekadzie maja opady atmosferyczne na terenie całego kraju były małe, na północy Polski wynosiły poniżej 5 mm. Natomiast w Małopolsce oraz w północnej części Lubelszczyzny były już większe od 20 do 40 mm. Na pozostałym terytorium kraju notowano opady od 5 do 20 mm. W drugiej dekadzie tego miesiąca opady były już większe, wynosiły od 25 do 85 mm w południowo-wschodniej części terytorium Polski, a na pozostałym obszarze kraju notowano od 10 do 25 mm.

Stwierdzamy, że największe niedobory wody w tym okresie sześciodekadowym dla roślin uprawnych wynosiły od -50 do -119 mm. Według obecnych warunków pogodowych straty plonów z powodu deficytu wody powodujące ich obniżenie przynajmniej o 20% w skali gminy w stosunku do plonów uzyskanych w przeciętnych wieloletnich warunkach pogodowych nie wystąpiły. Natomiast na południu kraju zasoby wodne są duże, na polach uprawnych występuje nadmiar wody, co może skutkować również znacznym obniżeniem plonów roślin uprawnych.

Źródło: IUNG-PIB