Nowe zasady zmianowania upraw

Obecnie podstawowym warunkiem przyznania w pełnej wysokości płatności bezpośrednich oraz interwencji obszarowych w II fi larze jest spełnienie przez beneficjenta wymogów warunkowości, czyli zapewnienia zgodności z podstawowymi normami (GAEC), dotyczącymi środowiska, zmiany klimatu, zdrowia: publicznego, zwierząt i roślin, a także dobrostanu zwierząt.

Jedną z takich zasad jest norma GAEC 7 dotycząca zmianowania i dywersyfikacji upraw na gruntach ornych.

Obowiązuje ona w gospodarstwach powyżej 10 ha gruntów ornych, które nie korzystają z wyłączeń: 
•     dywersyfikacji: 
– w gospodarstwie występują co najmniej 3 uprawy, przy czym uprawa główna nie może zajmować więcej niż 65% GO, a dwie uprawy główne łącznie nie mogą  zajmować więcej niż 90% GO 
•     zmianowania:
– na powierzchni co najmniej 40% GO w gospodarstwie co roku na danej działce rolnej prowadzona jest inna uprawa w plonie głównym; jednocześnie (na wszystkich GO w gospodarstwie) taka sama uprawa w plonie głównym nie może być prowadzona dłużej niż 3 lata. 
- obowiązek uznaje się za spełniony w przypadku wprowadzenia po zbiorze plonu głównego uprawy wtórej, tj. międzyplonu ozimego lub ścierniskowego, lub wsiewki poplonowej, z okresem utrzymania przez co najmniej 8 tygodni od terminu wysiewu, a w przypadku wsiewki – od terminu zbioru uprawy w plonie głównym

* zasada nie obowiązuje w przypadku upraw korzystnie wpływających na poprawę i zachowanie potencjału gleby, takich jak: rośliny bobowate, trawy i inne zielne rośliny pastewne, mieszanki bobowatych drobnonasiennych z trawami, gruntów ugorowanych, a także upraw wieloletnich.

W roku 2023 Polska skorzystała z derogacji od obowiązku wdrożenia tej normy przewidzianej przepisami rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2022/1317.Norma GAEC 7 nie dotyczy gospodarstw: 
•     o powierzchni gruntów ornych do 10 ha lub 
•     w których więcej niż 75% powierzchni gruntów ornych jest wykorzystywanych do produkcji traw lub innych zielnych roślin pastewnych, lub ugorowanych, lub wykorzystywanych do uprawy roślin bobowatych, lub
•     w których więcej niż 75% powierzchni użytków rolnych jest trwałymi użytkami zielonymi lub jest wykorzystywanych do produkcji traw lub innych zielnych 
roślin pastewnych, lub
•     w których jest prowadzona produkcja ekologiczna 
(wyłączenie dotyczy gruntów, na których jest prowadzona taka produkcja).
Za uprawę uznaje się: 
‒ rodzaj roślin 
‒ formę jarą i ozimą tego samego rodzaju roślin 
‒ gatunek roślin z rodzin: kapustowatych (Brassicaceae), psiankowatych (Solanaceae), dyniowatych (Cucurbitaceae) 
‒ grunt ugorowany 
‒ trawy lub inne zielne rośliny pastewne 
(rodzina, rodzaj i gatunek roślin – zgodnie z klasyfikacją botaniczną). 

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi 26.04.2023 r. ogłosiło informację dotyczącą korzystnej zmiany w zakresie zmianowania w GAEC 7. Zgodnie z oczekiwaniami rolników, wspólnie z Komisją Europejską, została wypracowana korzystna dla gospodarzy rolnych interpretacja wdrażania wymogów normy GAEC 7 w części dotyczącej zmianowania upraw. Jej realizacja będzie kontrolowana od 2024 r. 

W praktyce zmiany zapisów we wprowadzaniu normy GAEC 7 oznaczają, że Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa dopiero od 2024 r. będzie weryfikowała, czy: 
•     na powierzchni co najmniej 40% gruntów ornych w gospodarstwie, w porównaniu z rokiem 2023, jest prowadzona inna uprawa w plonie głównym 
•     na powierzchni wszystkich gruntów ornych prowadzenie takiej samej uprawy trwa nie dłużej niż przez 3 lata, począwszy od roku 2023; oznacza to, że w 2026 r. taka sama uprawa w plonie głównym i na tej samej działce rolnej w ramach całego gospodarstwa nie może się powtórzyć.

Zgodnie z przepisami krajowymi, warunki dotyczące zmianowania uznaje się za spełnione, jeżeli rolnik wysieje na danej powierzchni w poprzednim roku lub w ciągu trzech poprzednich lat wsiewkę lub międzyplon ozimy bądź międzyplon ścierniskowy.

Szczegółowe informacje na temat norm dobrej kultury rolnej znajdują się w przepisach rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 10 marca 2023 r. w sprawie norm oraz szczegółowych warunków ich stosowania. 

Małgorzata Bogdańska Artykuł opracowany we współpracy z Łódzkim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach  Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj