KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • ODR Bratoszewice

WYSZUKIWARKA

Zaprawy nasienne do zbóż, przyszłość zrównoważonej produkcji rolniczej?

Opublikowano 21.07.2023 r.
Zaprawy nasienne są obecnie nieodłącznym elementem nowoczesnego rolnictwa. Odgrywają one bardzo istotną rolę w produkcji zbóż na całym świecie. To bowiem innowacyjne rozwiązanie, które pozwala na skuteczną ochronę i wzrost plonów. 

Minimalizuje ono także ryzyko chorób i szkodników, które mogą wpływać na rozwój roślin. Zaprawy nasienne to ponadto substancje, które są aplikowane na nasiona zboża przed ich siewem. Mają one za zadanie zapewnić ochronę przed chorobami grzybowymi, wirusowymi i bakteryjnymi, które mogą powodować znaczne straty w plonach. Dodatkowo preparaty te skutecznie zwalczają szkodniki, takie jak owady czy nicienie, które mogą uszkadzać nasiona lub młode rośliny. Dzięki ich stosowaniu rolnicy mogą skutecznie zwiększać efektywność produkcji i poprawiając jakość zbóż. W kontekście zmieniających się warunków klimatycznych i wzrostu zapotrzebowania na żywność, zastosowanie zapraw do nasion staje się coraz bardziej istotne. Stanowi ono narzędzie umożliwiające rolnikom efektywne zarządzanie ryzykiem i optymalne wykorzystanie zasobów, przyczyniając się do zrównoważonej produkcji żywności na całym świecie. 

Zaprawy nasienne do zbóż, czym są?

Zaprawy nasienne do zbóż są specjalnymi substancjami lub mieszaninami chemicznymi. Stosuje się je bezpośrednio na nasiona przed ich wysianiem. Ich główną funkcją jest skuteczna ochrona roślin przed chorobami grzybowymi, wirusowymi, bakteryjnymi oraz szkodnikami. Skład tych preparatów może się różnić w zależności od producenta i specyfiki danego regionu. Zazwyczaj zawierają one aktywne substancje chemiczne, takie jak fungicydy, insektycydy i herbicydy. A także  szereg dodatków, które poprawiają przyczepność i stabilność zaprawy na powierzchni nasion. Fungicydy chronią uprawy  przed chorobami grzybowymi, takimi jak rdza, mączniak, czy septorioza. Insektycydy natomiast zwalczają owady, takie jak mszyce, chrząszcze czy ćmy, które mogą uszkadzać nasiona lub młode rośliny. Herbicydy z kolei zapobiegają konkurencji ze strony chwastów, które mogą ograniczać wzrost zbóż. Stosowanie zapraw nasiennych przynosi wiele korzyści. Zapewniają one przede wszystkim ochronę przez cały okres kiełkowania i wzrostu.  Stanowią też ważne narzędzie w nowoczesnym rolnictwie, umożliwiając efektywne zarządzanie ryzykiem upraw. Jednak ważne jest właściwe ich stosowanie – zgodnie z zaleceniami producenta. Należy przestrzegać dawek oraz zasady bezpiecznego użytkowania. 

Zaprawy nasienne do zbóż, jak się je stosuje?

Stosowanie tych środków optymalizacji upraw jest stosunkowo proste. Można je przeprowadzać zarówno na skalę małą, w przypadku małych gospodarstw, jak i na dużą skalę, w przypadku dużych upraw rolnych. Proces aplikacji na zboże jest zazwyczaj wykonywany za pomocą specjalistycznego sprzętu, takiego jak zaprawiarki. Pierwszym krokiem jest odpowiednie przygotowanie nasion. Powinny być one przede wszystkim czyste, suche i wolne od zanieczyszczeń, aby zapewnić skuteczną aplikację. Następnie zaprawę należy równomiernie rozprowadzić na ich powierzchni. Zaprawiarki zaprojektowano w taki sposób, aby precyzyjnie nakładać odpowiednią ilość zaprawy, zapewniając jednolite pokrycie. Po aplikacji nasiona powinny zostać starannie wymieszane, aby zapewnić równomierne rozprowadzenie substancji aktywnych. Można to zrobić za pomocą mieszalników lub innych dostępnych metod. Ważne jest również zapewnienie odpowiedniego czasu schnięcia, aby preparat mógł dobrze przylegać i tworzyć skuteczną warstwę ochronną. Istotne jest również stosowanie odpowiednich środków ochrony osobistej, takich jak rękawice i maski ochronne. Po zastosowaniu rolnicy powinni regularnie obserwować rośliny, sprawdzając, czy nie występują objawy chorób albo uszkodzeń. 

Do jakich zbóż stosuje się zaprawy nasienne?

Zaprawy nasienne stosuje się w uprawach wielu różnych gatunków zbóż. Wśród najczęściej tych najczęściej w ten sposób wspomaganych znajdują się pszenica, jęczmień, owsianka, kukurydza, żyto oraz ryż. Pszenica, będąca jednym z najważniejszych zbóż uprawnych na świecie, często jest poddawana zaprawianiu nasion. Praktyka ta bowiem pomaga w zwalczaniu chorób takich jak rdza brunatna, mączniak prawdziwy czy septorioza. Jęczmień, popularny zarówno w produkcji żywności, jak i w przemyśle piwowarskim, również korzysta z zastosowania tych preparatów. Dzięki zaprawianiu jęczmień można skutecznie chronić przed chorobami takimi jak plamistość liści, plamistość kolb oraz rynchosporioza. Owsianka z kolei, ceniona ze względu na swoje wartości odżywcze i zdrowotne, również może korzystać z tej praktyki. Zaprawianie pomaga w zwalczaniu chorób grzybowych, takich jak rdza, fuzarioza czy śluzowcowa plamistość liści. Również kukurydza, czyli roślina popularna w przemyśle paszowym oraz w produkcji bioenergii, wymaga ochrony przed chorobami i szkodnikami. Zaprawy nasienne pomagają w jej przypadku w zwalczaniu takich chorób jak zgnilizna kłosów, fuzarioza kolb. Redukują też korniki i stonkę zbożową.

Kolejne jest żyto, ważne zboże w produkcji chleba i alkoholi. W jego przypadku preparaty te także pomagają skutecznie w ochronie przed chorobami i szkodnikami. Zaprawy do nasion mogą chronić żyto przed takimi chorobami jak rdza, septorioza czy mączniak prawdziwy. Zaś ryż, będący jednym z najważniejszych zbóż w krajach azjatyckich, uniknie dzięki nim chorób grzybowych takich jak grzybice liści czy choroba skrętki, które mogą znacząco wpływać na jego plony.

Jakie zaprawy nasienne do zbóż są popularne w Polsce?

W Polsce istnieje szeroki wybór popularnych zapraw do nasion stosowanych do różnych gatunków zbóż. Z pewnością do tych najczęściej używanych należy Funaben Plus. To środek grzybobójczy w formie proszku do sporządzania zawiesiny wodnej o działaniu układowym. Przeznaczono go do zaprawiania w zaprawiarkach przystosowanych do zapraw ciekłych i zawiesinowych ziarna siewnego zbóż ozimych i jarych przed chorobami grzybowymi. Można go stosować między innymi do pszenicy, pszenżyta, żyta, jęczmienia i owsa. Popularna jest również zaprawa zbożowa Orius Extra. On również skutecznie chroni zboża jare i ozime przed chorobami grzybowymi. Preparaty te zazwyczaj są fungicydami, insektycydami lub innymi substancjami aktywnymi. Fungicydy zapewniają ochronę przed wieloma chorobami grzybowymi, takimi jak mączniak prawdziwy, rdza czy septorioza. Skutecznie zwalczają też przypadłości wywoływane przez lęgniowce. Insektycydy z kolei mają właściwości ochronne przeciwko różnym szkodnikom, takim jak mszyce, stonka zbożowa czy chrząszcze. Substancje aktywne, takie jak Fludioxonil działają zaś przeciwko szerokiemu spektrum chorób. Osobno lub jako mieszanka pomagają one zapobieganiu uszkodzeniom i w minimalizowaniu strat.

Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO