Wapno wapnu nierówne

Oprócz wyżej wymienionych czynników, które wpływają na ubytek wapna w glebie, zakwaszenie może wynikać z koncentracji dwutlenku węgla podczas oddychania organicznego w niskiej temperaturze – oddychania korzeni, w czasie humifikacji, czyli powstawania próchnicy w glebie, utleniania azotu amonowego w glebie i jej wietrzenia.

Nawóz mający na celu obniżenie zakwaszenia gleby występuje w formie węglanowej, tlenkowej oraz dolomitowej. Wapno węglanowe sprawdza się na wszystkich rodzajach gleb: lekkich, piaszczystych, średnich oraz ciężkich i na niemal wszystkich uprawach polowych, użytkach zielonych, sadowniczych oraz w ogrodnictwie.

Wapnowanie ma na celu obniżenie zakwaszenia gleby i utrzymanie jej optymalnego pH. Stosowanie wapna kształtuje jej właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne. Systematyczne aplikowanie nawozów wapniowych wpływa na utrzymanie właściwego pH gleby i obniżenie jej zachwaszczenia. Poprawia nie tylko właściwości fizykochemiczne i biologiczne gleby, lecz także jej strukturę, m.in. gruzełkowatość. Podłoże wówczas lepiej oddycha, dostarcza więcej tlenu korzeniom, a dodatkowo zwiększa się pojemność wodna gleby. Poza tym wzrasta przyswajalność nawozów mineralnych i efekt wspomagania działania nawozów organicznych – uwalniają się substancje odżywcze, które były niedostępne w środowisku kwaśnym. Zwiększa się przyswajalność fosforu, potasu, magnezu i mikroelementów.

Wapno aktywnie neutralizuje (jony glinu) toksyczne działanie glinu i innych metali ciężkich, które są szkodliwe dla upraw. Ma dodatni wpływ na procesy rozkładu substancji organicznej – przyspiesza rozkład słomy i obornika, polepsza aktywność mikrobiologiczną gleby oraz jakość płodów rolnych (paszy).

W praktyce występują trzy rodzaje wapna stosowanego w rolnictwie, które różnią się składem i właściwościami chemicznymi. Najczęściej wykorzystywane jest wapno węglanowe o wzorze CaCO3  (inne nazwy: kreda pylista, kreda pastewna, kreda jeziorna, mączka wapienna, margiel).

Jest to wapno, które uzyskuje się poprzez kruszenie i mielenie skał wapiennych. Z faktu, że w przyrodzie występuje naturalnie w postaci skał
i wydobywane jest w kopalniach odkrywkowych, wynika później różny stopień czystości jego składu chemicznego. Dobre wapno węglanowe jest drobno zmielone, bez zanieczyszczeń i wody. Traktowane jest jako nawóz wolno działający i polecane na gleby lżejsze, mniej zasobne
w próchnicę. Wapno tlenkowe CaO (wapno palone lub budowlane) otrzymuje się sztucznie poprzez prażenie kamienia wapiennego w temperaturze około 1000 st. C. Powstały nawóz określany jest wapnem szybko działającym.

Polecany jest na gleby ciężkie i zbite. Przez to, że ma on właściwości silnie higroskopijne, może dojść do przewapnowania lub przesuszenia gleby – może zatem zakłócić naturalne procesy mikrobiologiczne gleby i prowadzić do degradacji próchnicy.

Po połączeniu z wodą tworzy wodorotlenek wapnia (w procesie łączenia wydziela się ciepło), który jest substancją żrącą. Nie wolno go stosować na krótko przed siewem nasion i pogłównie, ponieważ może mocno zaburzyć wschody roślin.

Innym rodzajem wapna jest wapno dolomitowe, powstające w wyniku skruszenia skał osadowych (dolomitów). W swoim składzie zawiera węglan wapnia i niewielkie ilości magnezu (nawóz wapniowo-magnezowy). Jest ono najmniej skuteczne w odkwaszaniu gleby.

Wapna tlenkowego pod żadnym pozorem nie wolno mieszać z innymi nawozami (wyjątek stanowi polifoska i mączka fosforytowa). Natomiast wapna węglanowego nie mieszamy z obornikiem, siarczanem amonu (pylistym), fosforanem amonu (granulowanym) i superfosfatem (pylistym). Dopuszcza się mieszanie wapna węglanowego w postaci granulowanej z mocznikiem, polifoską, superfosfatem (granulowanym), mączką fosforytową, solami potasowymi, siarczanem potasowym i wapnem tlenkowym.

Zastosowanie nawozów wapniowych powinno być poprzedzone analizą (najlepiej laboratoryjną) próbki glebowej. Metoda identyfikacji pH
gleby za pomocą gatunków roślin, które preferują gleby kwaśne, jest niedokładna. Zakres odczynu dla większości upraw waha się od 5,5 do 6,5.
Optymalnym terminem siewu nawozów wapniowych jest okres pożniwny, od zbioru plonów do jesieni.

Po wysiewie wapno należy wymieszać z glebą. Najlepsze efekty otrzymuje się, stosując systematycznie zabiegi wapnowania. Ilość wapna zależy
od typu gleby, rodzaju i potrzeb roślin.

Należy pamiętać, aby nie stosować nawozów fosforowych, azotowych zawierających formę amonową, mocznika i wieloskładnikowych oraz nawozów organicznych (obornika i gnojowicy) bezpośrednio przed i po wapnowaniu. Nawozy organiczne można zastosować po minimum 6 tygodniach (a najlepiej w następnym roku) od wysiania wapna. Okres ten pozwoli na ograniczenie strat azotu i zapobiegnie przyspieszonemu rozkładowi obornika.

Marek Langowski Artykuł opracowany we współpracy z Łódzkim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach  Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj