Dobre kiszonki dla zwierząt – kukurydza

Na dobrą jakość produktu ma wpływ szereg czynników: dobór odpowiedniej odmiany, sposób uprawy, termin zbioru, rozdrobnienie zielonej masy, 
odpowiednia metoda zakiszania oraz użyte dodatki konserwantów.

Zalety kiszonki z kukurydzy:

• jest paszą objętościową energetycznie wysokoskoncentrowaną
• wysoko plonuje i jest łatwa w uprawie
• wyróżnia się stosunkowo łatwą uprawą i zbiorem
• ma wysoki stopień przyswajalności suchej masy
• łatwo i stabilnie się zakisza
• stanowi korzystne wyrównanie energii w zestawieniu z bogatymi w białko paszami z traw
• jest najtańszą paszą objętościową.

Kukurydza na kiszonkę - odmiana

O wyborze odmiany w dużej mierze decyduje region, w którym będzie ona uprawiana oraz faza dojrzałości, w której będziemy zbierać kukurydzę. W naszym  kraju zarejestrowanych jest około 150 mieszańców kukurydzy i co roku są dopisywane nowe. Parametrem określającym długość okresu wegetacji kukurydzy jest liczba FAO. W Polsce odmiany wczesne charakteryzują się FAO 190-230, średnio wczesne – 240-250, średnio późne – 260-280 i późne – 290 i więcej. Odmiany przeznaczone na kiszonkę powinny pochodzić z grup średnio wczesnych lub średnio późnych.

Kukurydza na kiszonkę - termin zbioru

Decyduje o ilości składników pokarmowych, które zawiera kukurydza oraz wzajemnych proporcjach między nimi. Zbiór kukurydzy na kiszonkę prowadzi się z reguły, gdy ziarno jest w fazie woskowej lub szklisto-woskowej. Zawartość suchej masy w zielonce powinna wynosić ok. 30-35%.
Na jakość kiszonki duży wpływ ma także wysokość cięcia podczas zbioru. Niskie cięcie roślin powoduje, że mamy więcej zielonej masy, ale o większej zawartości włókna, natomiast cięcie na wysokości ok. 35 cm nie wpływa znacznie na obniżenie plonu masy zielonej, za to bardzo zmniejszy udział włókna.

Kukurydza na kiszonkę - przygotowanie zakiszanego materiału

Bardzo ważne jest dokładne rozdrobnienie zakiszanego materiału (części wegetatywne i generatywne). Zasada jest taka, że im późniejszy zbiór, tym drobniej materiał powinien być pocięty. Poszatkowanie ma wpływ na stopień ubicia masy, jakość procesów zakiszania oraz później – na strawność samej paszy. Najbardziej optymalne rozdrobnienie części roślin to pocięcie na kawałki o długości ok. 1 cm.

Nowoczesne maszyny do zbioru kukurydzy na kiszonkę. Są to zazwyczaj ogromne, samojezdne sieczkarnie o dużych mocach. Maszyny te posiadają często zespół tnący, wspomagany dodatkowo elementami zgniatającymi. Rośliny są cięte na odpowiedniej długości kawałki, a dodatkowo następuje zgniatanie ziaren i osadek. 

Jest to bardzo ważne, gdyż dokładne rozdrobnienie ma duży wpływ na proces zakiszania. Ubicie zakiszanego surowca w silosie lub na pryzmie Ubicie powinno być bardzo staranne, gdyż od tego zależy proces zakiszania. Ubijanie ma na celu wypchnięcie możliwie jak największej ilości powietrza z zakiszanego materiału. Najlepiej ubija się surowiec o zawartości suchej masy od 30 do 35%. W przypadku ubijania suchszego materiału zaleca się dodawanie innego, o wyższej zawartości wody. Ubitą masę należy bardzo dokładnie okryć ciemną folią i przycisnąć tak, 
aby nie było kontaktu fermentującej substancji z powietrzem.

Kukurydza na kiszonkę - konserwanty

Na rynku dostępnych jest dużo produktów, które w różny sposób poprawiają warunki zakiszania. Mogą to być preparaty obniżające pH zielonki oraz szczepy bakterii odpowiedzialnych za prawidłowe zakiszanie. Dodawanie konserwantów zaleca się, gdy nie mamy pewności co do zakiszanego materiału lub gdy jest on zbyt suchy albo zanieczyszczony. Dodatki zabezpieczają też kiszonkę przed wtórną fermentacją, która często zachodzi w wyniku namnażania się bakterii kwasu masłowego.

Podczas wybierania kiszonki, aby zminimalizować straty, należy odkrywać pryzmę stopniowo, w granicach zużycia do spasania. W miarę możliwości proces wybierania powinien się tak odbywać, aby kiszonka miała jak najmniejszy kontakt z powietrzem.

Tomasz Kolankowski Artykuł opublikowany we współpracy z Łódzkim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach  Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj