Czarnuszka siewna – poznaj jej wszystkie właściwości

Nasiona czarnuszki siewnej (Fot. E. Fohs)

Czarnuszka jest skarbnicą cennych dla zdrowia składników odżywczych, między innymi nienasyconych kwasów tłuszczowych, saponin, alkaloidów, flawonoidów, fitosteroli, kwasu stearynowego i palmitynowego oraz olejków eterycznych. Czarnuszka zarówno w postaci surowej, jak i przygotowanego z niej olejku posiada mnóstwo prozdrowotnych właściwości. Wszędzie tam, gdzie pojawia się stan zapalny czarnuszka stanowi niezrównany oręż do tego, aby się z nim rozprawić. Te malutkie czarne ziarenka posiadają silne właściwości antyzapalne, antynowotworowe, antyoksydacyjne i jednocześnie ochronne. Czarnuszka i jej olej znakomicie obniżają stres oksydacyjny, oznacza to, że wszędzie tam, gdzie stres oksydacyjny się pojawia – czarnuszka przynosi ulgę, pomagając systemowi przywrócić równowagę.
Czarnuszkę oraz jej olej naprawdę warto pokochać!

Zawarte w niej związki wzmacniają układ odpornościowy, pobudzając m.in. wzrost ilości limfocytów i makrofagów. Warto sięgnąć po czarnuszkę szczególnie teraz, na przełomie sezonów, aby wzmocnić organizm. Regularne przyjmowanie oleju z czarnuszki przez 6–8 tygodni powoduje znaczną poprawę stanu zdrowia. Po kilku tygodniach stosowania oleju z czarnuszki poprawia się wydolność płuc, ustępuje świszczący oddech, dla astmatyków oznacza to, że mogą zmniejszyć dawkę inhalacji.

Systematyczne stosowanie oleju z czarnuszki podnosi poziom hemoglobiny i erytrocytów.

Jest również bardzo pomocna w leczeniu przeziębień, grypy, infekcji zatok i oskrzeli. Pomaga pozbyć się nadciśnienia, nie tylko obniża ciśnienie krwi i zmniejsza ryzyko powstawania zakrzepów, ale również chroni przed rozwojem miażdżycy. Przeciwdziała tworzeniu się kamieni nerkowych. Obniża poziom szczawianów w moczu i hamuje formowanie kamieni nerkowych. Reguluje poziom cukru we krwi: działa ochronnie na trzustkę, sprzyjając jej regeneracji i proliferacji wysp trzustkowych beta odpowiedzialnych za produkcję insuliny. Zwiększa gęstość mineralną kości dzięki zawartości kwasów tłuszczowych oraz silnemu działaniu antyutleniającemu i antyzapalnemu (chroni przed osteoporozą). Przyspiesza gojenie ran – owrzodzenia, skaleczenia, rozpadliny, zmiany ropne itp. zagoją się szybciej dzięki czarnuszce. Wpływa również korzystnie na układ rozrodczy. Reguluje miesiączkowanie, wspomaga laktację u matek karmiących, a nawet działa antykoncepcyjnie podobne do etynyloestradiolu. Czarnuszka naturalnie podnosi poziom testosteronu.

Przeciwdziała łysieniu, hamuje wypadanie włosów, pozwala pozbyć się łupieżu i spowodowanego stanem zapalnym swędzenia, pobudza porost włosów i zwiększa gęstość czupryny. Zapobiega uszkodzeniom wywołanym promieniowaniem jonizującym w radioterapii. Olej z czarnuszki przynosi ulgę w przypadku refluksu żołądkowo-przełykowego. Czarnuszka ma też zdolności silnie antyutleniające. Hamuje komórki nowotworowe. Badania zostały wykonane w odniesieniu do licznych rodzajów nowotworów, między innymi białaczki, nowotworów okrężnicy, płuc, macicy, prostaty, piersi, jelita grubego, mózgu czy nawet wyjątkowo niebezpiecznego raka trzustki. Czarnuszka nie czyni przy tym szkody komórkom zdrowym. Pomaga na zmiany skórne. Olej z czarnuszki jest stosowany w przypadkach trądziku, łuszczycy, przy atopowym zapaleniu skóry, wysypek, grzybicy skóry, zmianach wywołanych zakażeniem bakteryjnym lub poparzeniem słonecznym. Chroni przed uszkodzeniem wątrobę i nerki. Czarnuszka chroni te dwa narządy: oczyszcza ustrój z toksyn i przywraca prawidłowe poziomy markerów stresu oksydacyjnego. Zwiększa naszą odporność na stres, przeciwdziałając stanom depresyjnym lub lękowym.

Czarnuszkę można stosować zarówno zewnętrznie (na skórę, włosy i paznokcie), jak i wewnętrznie. Używa się ją w postaci ziarenek albo oleju tłoczonego na zimno. W krajach Bliskiego Wschodu wierzy się w to, że żucie 10 ziarenek czarnuszki dziennie trzyma z dala wszelkie choroby. Zmielona czarnuszka doskonale zastępuje pieprz. Warto wypełnić swoją pieprzniczkę zmieloną czarnuszką zamiast tradycyjnego pieprzu. Całe lub zmielone ziarenka można dodawać do pieczenia chleba (do ciasta oraz jako posypkę na wierzch), do zup, sałatek, kanapek, do bigosu i innych duszonych warzyw, przy wyrobie domowego sera, wina i kiszeniu warzyw. Napar z czarnuszki parzymy jak herbatkę, czyli zalewamy wrzątkiem 1 łyżkę zmielonych nasionek, parzymy ok. 20 minut i odcedzamy. Taki napar można osłodzić miodem. Stosować zewnętrznie do przemywania zmienionej chorobowo skóry, jak płukankę do włosów oraz wewnętrznie (pijemy ½ szklanki naparu 2–3 razy dziennie). Olej z czarnuszki po otwarciu należy przechowywać w lodówce. Stosujemy go zewnętrznie na skórę lub włosy oraz wewnętrznie (łyżeczka oleju 2–3 razy dziennie, dzieci połowę tego). Można używać zewnętrznie i wewnętrznie także w postaci nalewki. Pół szklanki zmielonej czarnuszki zalać szklanką alkoholu 40% i odstawić na co najmniej tydzień, po czym przefiltrować przez watę. W przypadku zakażeń o charakterze grzybiczym nalewka na bazie alkoholu jest bardziej skuteczna niż napar. Zmieszana z miodem w proporcji: jedna łyżeczka miodu i zmielonej czarnuszki utrzeć razem na papkę. Papkę można stosować zewnętrznie na skórę w postaci maseczki, a jeśli zmielimy nasionka nieco grubiej to do peelingu. Nie stwierdzono skutków ubocznych czarnuszki lub jej oleju pod warunkiem stosowania zalecanych dawek. Jak ze wszystkimi ziołami stosowanymi terapeutycznie zaleca się też robić krótkie przerwy w stosowaniu raz na jakiś czas.