Protomartyr Szczepan

Po Wniebowstąpieniu Chrystusa chrześcijanie skupili się wokół Apostołów. Oddawali swoje majątki pod wspólny zarząd. Do rozporządzania tymi dobrami, a także do posługi ubogim i chorym oraz do pomocy apostołom wybrano siedmiu cieszących się świetną opinią mężczyzn - diakonów. Wśród nich wyróżniał się Szczepan, który nie tylko wywiązywał się z obowiązków powierzonego mu urzędu, ale jeszcze pomagał Apostołom. Greckie imię Stephanos znaczy „wieniec" i jest tłumaczone na język polski jako Stefan lub Szczepan. Nie znamy  szczegółów z jego wcześniejszego życia. Po raz pierwszy spotykamy go, gdy uczniowie rozmawiają tym, że niektórzy czują się dyskryminowani nierównym podziałem jałmużny. Dowiadujemy się, że wśród pierwszych chrześcijan była grupa nazywana hellenistami. Byli to pochodzący z diaspory Żydzi oraz prozelici na judaizm, posługujący się językiem greckim. 

Być może Szczepan też był nawróconym hellenistą, czyli Żydem posługującym się językiem greckim. Uczniowie Pana Jezusa i jego wyznawcy, będący lokalnymi Żydami, stanowili wpływową większość  i wyróżniali się w przeciwieństwie do hellenistów gorliwością w wypełnianiu Prawa. Wobec nich zaczęli buntować się helleniści uważający, że są pomijani przy rozdzielaniu pomocy od gminy. Właśnie diakoni mieli zająć się rozdzielaniem pomocy wśród potrzebujących.

Od śmierci Pana Jezusa minęły trzy lata, gdyż był rok 36 . Poganie, którzy się nawracali na chrześcijaństwo czyli tzw. prozelici, musieli praktykować i wypełniać, podobnie jak apostołowie i uczniowie Chrystusa, także prawo mozaizmu z przyjęciem obrzezania, pogłębione  o naukę Ewangelii. Dopiero sobór Apostolski w Jerozolimie w roku 49/50 zdecydował, że poganie przyjmujący chrzest nie są zobowiązani do zachowania prawa mojżeszowego. 

Szczepan znalazł się w Kolegium Siedmiu ze względu na szczególne przymioty umysłu i serca. Był mężem o nienagannej sławie, pełen Ducha Bożego, co zostało stwierdzone aż czterokrotnie, pełen mądrości, a także łaski i mocy, dzięki czemu działał cuda i znaki wielkie wśród ludu. Jego twarz przypominała swoim wyglądem oblicze anioła. Szczepan występował przeciwko stronnictwu saduceuszy, dlatego postawiono go przed Sanhedrynem we wrześniu 36 r. pod zarzutem bluźnierstwa. 

Na stawiane mu zarzuty Szczepan odpowiedział długą przemową, w której wykazał się erudycję. To najdłuższa spośród dwudziestu czterech mów zawartych w Dziejach Apostolskich. Ponieważ Szczepan został oskarżony o to, że wystąpił przeciwko Prawu i zwyczajom i że naruszył miejsce święte, odwołał się do historii Izraela. Przytaczając jego dzieje, trzydzieści jeden razy zacytował Stary Testament, aby udowodnić, że Bóg zawsze chciał zbawienia swojego ludu, był cierpliwy i znosił wszystkie jego nieposłuszeństwa, dawał obietnice, prowadził przez proroków, których Naród Wybrany odrzucał i kamienował. 

Szczepan zapewne przeczuwał, jaki los go czeka. Wzniósł oczy do nieba, wzywając Bożej pomocy na trudne nadchodzące chwile. Bóg był dla niego łaskawy i rozchylił niebieskie zasłony. Wtedy św. Szczepan głośno powiedział: „Widzę niebo otwarte i Syna Człowieczego, stojącego po prawicy Boga". Stwierdzenie, że Jezus Nazaretański jest równy Bogu było dla Żydów bluźnierstwem i zgorszeniem. Obezwładnili Szczepana i zaprowadzili za miasto, aby go ukamieniować. Ukamienowanie była to powszechna kara za publiczne bluźnierstwo. Potraktowali to jako akt zemsty na diakonie. „Wyrzucili go poza miasto i kamieniowali, a świadkowie złożyli swe szaty u stóp młodzieńca, zwanego Szawłem", czyli późniejszego apostoła Pawła.  

W ten sposób Szczepan został pierwszym męczennikiem za wiarę. Tradycja głosi, że pochował go słynny mistrz Gamaliel w jednym ze swoich majątków niedaleko Jerozolimy. W V w. cesarzowa Eudoksja przeniosła ciało św. Szczepana do Jerozolimy. Podczas najazdów Saracenów, obawiając się profanacji przewieziono relikwie świętego do Konstantynopola, a później do Rzymu, do bazyliki św. Wawrzyńca, gdzie spoczywają do dzisiaj. 

fot. 1