Czy wrócą paszporty dla bydła?

Poniżej treść odpowiedzi Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi:

Zasady dotyczące wydawania paszportów dla bydła określają rozporządzenia 2016/429(1)  i 2019/2035(3), natomiast ustawa z dnia 4 listopada 2022 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt(2) wraz z wydanymi na jej podstawie przepisami wykonawczymi, wykonuje te rozporządzenia.

Dokument identyfikacyjny bydła (paszport bydła) zgodnie z rozporządzeniem 2019/2035(3) wymagany jest wyłącznie dla zwierząt przemieszczanych do innych państw członkowskich, a zakres jego danych musi być zgodny z art. 44 rozporządzenia 2019/2035(3).

Wzór paszportu bydła określa rozporządzenie(4), które w zakresie swojej regulacji służy stosowaniu rozporządzenia 2016/429(1) oraz rozporządzenia 2019/2035(3).

Paszporty bydła są wydawane bezpłatnie posiadaczom jedynie dla zwierząt przemieszczanych do innych państw członkowskich w terminie 3 dni od dnia otrzymania informacji o zamiarze przemieszczenia bydła do innego państwa członkowskiego. Natomiast w obrocie krajowym dokumenty te nie są wymagane.

Rozwiązanie takie jest zgodne z rozporządzeniem 2016/429(1), które wprowadziło jednolite warunki wdrożenia systemu identyfikacji i rejestracji oraz identyfikowalności zwierząt i ustanowiło jednolite przepisy w zakresie specyfikacji technicznych baz danych, środków identyfikacji, dokumentów i formatów oraz terminów dokonywania zgłoszeń zdarzeń do komputerowej bazy danych.

Podmioty utrzymujące bydło, owce, kozy i świnie – na wniosek i nieodpłatnie – mają co najmniej dostęp w trybie odczytu do minimum informacji dotyczących ich zakładów, zawartych w komputerowej bazie danych, o których mowa w art. 109 ust. 1 lit. a–c rozporządzenia 2016/429(1).

Po zalogowaniu się do portalu IRZplus po wpisaniu numeru identyfikacyjnego zwierzęcia, zarówno zbywający jak i nabywający zwierzę może sprawdzić informacje o danym zwierzęciu – dotyczące płci, rasy, daty urodzenia oraz siedziby stada, w której ostatnio zwierzę przebywało, czyli ma dostęp do informacji, które dotychczas  były zawarte w wycofanym paszporcie bydła. 

Wycofanie obowiązku stosowania paszportów bydła w obrocie krajowym, przy prawidłowym stosowaniu ww. przepisów, pozwala na weryfikowanie identyfikowalności przemieszczanych zwierząt.

Obowiązek wydawania paszportów dla bydła w obrocie krajowym został zniesiony m.in. w celu uniknięcia nieuzasadnionego obciążenia administracyjnego posiadaczy bydła i kosztów ponoszonych zarówno przez nich, jak i ARiMR, związanych z wydawaniem paszportów bydła. Kolejnymi przesłankami na rzecz zniesienia  ww. obowiązku było:

•     brak kosztów związanych z dojazdem do biura powiatowego ARiMR w celu dokonania zgłoszenia do komputerowej bazy danych w celu wydania paszportu bydła;
•     brak kosztów związanych z opłatami pocztowymi, w przypadku dokonania zgłoszenia w formie papierowej za pośrednictwem poczty;
•     zmniejszenie czasochłonności i kosztów związanych z wyjaśnieniami prowadzonymi przez biura powiatowe ARiMR, w przypadku niespójności danych w komputerowej bazie danych z danymi na paszporcie bydła dotyczącymi rasy bydła czy daty jego urodzenia;
•     elektroniczna wymiana informacji (wyjaśnień) bez korekt na dokumencie papierowym z posiadaczem zwierzęcia w celu uspójnienia historii zwierzęcia w komputerowej bazie danych.

Jednocześnie uprzejmie informuję, że Rzeczpospolita Polska jako jeden z ostatnich krajów członkowskich Unii Europejskiej wycofała się ze stosowania paszportów dla bydła w obrocie krajowym

Podstawa prawna:

1.     rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/429 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie przenośnych chorób zwierząt oraz zmieniające i uchylające niektóre akty w dziedzinie zdrowia;
2.     ustawa z dnia 4 listopada 2022 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (Dz.U. z 2023 r. poz. 1815);
3.     rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2019/2035 z dnia 28 czerwca 2019 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/429 w odniesieniu do przepisów dotyczących zakładów utrzymujących zwierzęta lądowe i wylęgarni oraz identyfikowalności niektórych utrzymywanych zwierząt lądowych i jaj wylęgowych (Dz. Urz. UE L 314 z 05.12.2019, str. 115, z późn. zm.);
4.     rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2022 r. w sprawie wzoru paszportu (Dz. U. z 2023 r. poz. 4).