Jak rozwiązać kryzys zbożowy?

Kilka dni temu premier Donald Tusk powiedział, że w Unii Europejskiej nadwyżka zbożowa wynosi ponad 20 milionów ton, a w Polsce ponad 9 milionów ton. Niewątpliwie jest to powodem do zaniepokojenia i jednocześnie jest to wyjaśnienie, dlaczego ceny zbóż w naszym kraju są tak niskie.

- Z powodu napływu zbóż z Ukrainy, który niestety odbywa się po cenach dużo niższych niż ceny obowiązujące na rynku krajowym, podmioty skupujące zboże w naszym kraju obniżyły ceny do poziomów niegwarantujących zwrot kosztów produkcji - twierdzi kujawsko-pomorski samorząd rolniczy.

Zdaniem K-PIR problem można rozwiązać za pomocą kaucji lub nakładania danin na podmioty handlujące ziarnem. Jak ma to wyglądać w praktyce?

- Mechanizm opierałby się na cenie referencyjnej zboża oraz ewentualnie innych produktów rolniczych, obowiązującej na polskim rynku. Ceną referencyjną mogłaby być średnia cena zbóż z ostatniego roku, wg wyliczeń GUS, średnia cena giełdy MATIF lub inna przyjęta przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi - wyjaśnia izba. - Podmiot, który sprowadzi do Polski produkt rolniczy pochodzący z Ukrainy lub innego państwa spoza UE, poniżej wspomnianej ceny referencyjnej i wprowadzi go do obrotu na krajowym rynku, różnicę pomiędzy ceną zakupu, a ceną referencyjną będzie zobowiązany odprowadzić do „Zarządcy Rozliczeń”, którym mogłaby być któraś z istniejących instytucji działających na rzecz rolnictwa – KOWR lub ARIMR. Środki zgromadzone w ten sposób na koncie „Zarządcy Rozliczeń” powinny być dystrybuowane z powrotem do rolnika, jako wsparcie (dotacja) wynikające ze sprzedaży poniżej kosztów produkcji np. do każdej wyprodukowanej/sprzedanej tony, po przedstawieniu odpowiedniej faktury.

Jest to ogólny zamysł, ale w opinii Izby Rolniczej spowoduje on, że nie będzie się opłacało kupować zboża poniżej ceny referencyjnej, a tym samym ukrócony zostanie handel zbożem z Ukrainy. 

-  Dodatkowo, aby wykluczyć nadużycia i uniknięcia zapłat, powinny zostać ustanowione wysokie kary za oszustwa w proponowanym systemie. Pragniemy nadmienić, że podobny mechanizm skutecznie obowiązuje w Polsce od 2022 roku i dotyczy rynku energii elektrycznej. Reguluje to ustawa z 27 października 2022 r. o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku oraz w 2024 roku - proponuje K-PIR.

Każdy pomysł, który może rozwiązać problem i przywrócić opłacalność produkcji wydaje się być pomysłem dobrym. Premier Tusk w ostatnich dniach stwierdził, że warto, aby Unia Europejska wysłała nadwyżkę zbóż jako pomoc humanitarną do krajów potrzebujących. Oby tak się stało, bo... żniwa już za kilka miesięcy.