Agrotechnika grochu nastawiona na zwalczanie chwastów

Dzięki symbiozie grochu z bakteriami brodawkowymi można uzyskać znaczne oszczędności w nawożeniu azotem, nawet dla upraw następczych poprzez składniki zawarte w resztkach pożniwnych. 

W uprawie grochu głównie stosuje się system uprawy płużnej. Po zbiorze przedplonu należy wykonać uprawki pożniwne, niszczą bowiem one wschodzące chwasty i dają warunki do wschodów nowych siewek. Jesienią w tradycyjnym systemie wykonuje się orkę przedzimową. Niszczy ona rośliny, które wzeszły po uprawkach pożniwnych. Wiosną przed siewem wskazane jest uprawienie powierzchni agregatem uprawowym na głębokość około 2 cm większą niż głębokość siewu. Nie należy stosować głębszej uprawy, aby ograniczyć straty wody, której deficyt w ostatnich latach jest odczuwalny i częściowo przyczynia się do wtórnego zachwaszczenia. Uprawa na tę głębokość umożliwia umiejscowienie nasion na odpowiedniej głębokości, przyczyni się to do równych wschodów oraz dobrego ukorzenienia roślin. W uprawie grochu siewnego można stosować pewnego rodzaju uproszczenia tradycyjnego systemu uprawy. Jedną z metod uproszczeń, którą stosuje obecnie większość rolników jest odejście od klasycznej podorywki pługiem i zastąpienie jej uprawą agregatem ścierniskowym bądź broną talerzową oraz wykonanie orki przedzimowej na mniejszą głębokość około 15 cm. Według badań wykonanych w Gospodarstwie Doświadczalnym Czesławice takie uproszczenie nie ma znaczącego wpływu na plonowanie tej rośliny. Kolejnym uproszczeniem uprawy roli jest rezygnacja z orki i zastąpienie jej głęboszowaniem lub głębokim spulchnieniem agregatem. Według badań plonowanie przy porównaniu uprawy inwersyjnej z uprawą bezpłużną było podobne, nie występowały między tymi sposobami znaczące różnice. Dopiero uprawa zerowa istotnie zmniejsza plonowanie grochu, co jest potwierdzone wieloma badaniami. 

Kolejnym ważnym elementem walki z zachwaszczeniem w grochu jest optymalny termin siewu, który w województwie kujawsko-pomorskim przypada od trzeciej dekady marca do pierwszej dekady kwietnia, okres wchodów może przekraczać nawet dwa tygodnie. Siew na równej głębokości umożliwia mechaniczne zwalczanie chwastów lekką broną jeszcze przed wschodami. Odchwaszczanie broną o zębach sprężystych po wschodach jest możliwe od fazy 2–3 liści i można je wykonywać do momentu, kiedy łodyżka nadliścieniowa znajdzie się nad powierzchnią gleby, a elementy robocze mogą mieć z nią kontakt. Bronowanie najlepiej wykonać, kiedy rośliny mają najmniejszy turgor, a powierzchnia gleby jest sucha. Metoda ta najskuteczniej niszczy chwasty w fazie siewki, natomiast później zmniejsza się jej skuteczność. Do mechanicznego odchwaszczania grochu można wykorzystywać opielacze, jednak wymaga to międzyrzędzi o szerokości około 30 cm. Zabieg opielaczem można wykonywać aż do zwarcia międzyrzędzi, czyli w jeszcze późniejszych fazach rozwoju niż w przypadku brony chwastownik.

Mechaniczne odchwaszczanie broną przed wschodami jest zbędne po zastosowaniu herbicydu doglebowego bezpośrednio po siewie. Równie skuteczną metodą jest bronowanie około 5 dni przed wschodami grochu i zastosowanie po nim chemicznego odchwaszczania obniżoną dawką herbicydu powschodowego.

Zwalczanie chwastów bezpośrednio po siewie oparte jest na stosowaniu substancji czynnych, takich jak linuron, pendimetalina, prosulfokarb, aklonifen oraz produkty handlowe zawierające mieszaniny tych substancji. Podczas wykonywania zabiegów chemicznych zaraz po siewie ważne jest, aby gleba była dobrze doprawiona, a jej powierzchnia wyrównana, bez brył oraz odpowiednio uwilgotniona, co jest ważne do prawidłowego działania herbicydu. W warunkach Polski okres, w którym należy wykonać zabieg cechuje duże zróżnicowanie warunków atmosferycznych, takich jak temperatura oraz opady. Zmienne warunki mają wpływ na skuteczność zabiegów chemicznych. W zabiegach powschodowych do zwalczania licznych gatunków chwastów dwuliściennych polecane są herbicydy zawierające substancje czynne, takie jak: bentazon, MCPB oraz mieszaninę: bentazon + imazamoks. Do selektywnego zwalczania chwastów wieloletnich i jednorocznych jednoliściennych oraz samosiewów zbóż stosowane są graminicydy zawierające substancje: chizalofop-P etylu, cykloksydym, fluazyfop-P butylu, propachizafop.

Skuteczność odchwaszczania herbicydowego grochu kształtuje się na poziomie ponad 90%. Odchwaszczanie mechaniczne niestety jest mniej efektywne i bardziej zależne od przebiegu warunków atmosferycznych, wynosi ono od 65% do około 90%. Zbliżone wyniki do odchwaszczania chemicznego uzyskuje się przy połączeniu obu metod przy jednoczesnym zmniejszeniu ilości stosowanych substancji czynnych na hektar.
Średni plon grochu siewnego odmian ogólnoużytkowych w roku 2022 w województwie kujawsko-pomorskim na podstawie danych z PDO kształtował się na poziomie 43,7 dt/ha, natomiast odmian pastewnych 44,7 dt/ha. Groch słabo konkuruje z chwastami, przez co jest bardzo wrażliwy na zachwaszczenie. W okresie od wschodów do zwarcia rzędów zachwaszczenie mocno redukuje plon grochu, natomiast wtórne zachwaszczenie w mniejszym stopniu zmniejsza plonowanie, jednak znacząco utrudnia późniejszy zbiór.