Taka jest nasza wiara..."Jak kształtowały się Ewangelie?"

    1. Trzy etapy formowania Ewangelii

Pierwszym etapem kształtowania Ewangelii było samo życie i nauczanie Jezusa Chrystusa. Ewangelie, których historyczność Kościół stwierdza, nie są zapisami mitów, nie są opowieściami o wyimaginowanych czasach i ludziach, ale zapisem historycznych wydarzeniach z życia Jezusa Chrystusa (KKK, 126). Kolejny etap to formowanie się i przekaz tradycji ustnej. Po wniebowstąpieniu Jezusa apostołowie przekazywać słuchaczom w pełniejszym zrozumieniu to, co Jezus nauczał i czynił (KKK, 126). Wreszcie trzeci etap to spisanie Ewangelii. Święci autorzy Ewangelii, będąc pod natchnieniem Ducha, wybrali niektóre z wielu wiadomości o życiu Pana, spisali je, syntetyzując lub dokonując objaśnień (KKK, 126).

    2. Jedna Ewangelia, cztery zapisy

Cztery ewangelie zostały spisane w różnym czasie. Najstarszą jest Ewangelia wg św. Marka, która powstała w latach 68-73 r. po Chrystusie. Kolejna, wg św. Mateusza – powstała w latach 70-100 r., trzecia – św. Łukasza, którą datuje się na lata 80-100 r. Jako ostatnia została spisana Ewangelia wg św. Jana – 90-100 r. po Chrystusie (por. R.E. Brown. An Introduction to the New Testament). Ewangelie wg Marka, Mateusza i Łukasza są do siebie podobne. Odnajdziemy w nich opisy podobnych wydarzeń, podobny język, styl, słownictwo. Z tego powodu nazywamy je ewangeliami synoptycznymi (brzmiące podobnie). Zgodność fragmentów z Ewangelii Marka, Łukasza i Mateusza, a przy tym przekonanie o tym, iż był najstarszą Ewangelią doprowadziło do wniosku, że to właśnie ona jest jednym ze źródeł pozostałych ewangelii synoptycznych. Istnienie zaś tekstów wspólnych dla Mateusza i Łukasza, które nie występują u Marka doprowadziło do przekonania o istnieniu drugiego źródła, tzw. Źródła Q. Zupełnie inaczej zbudowana jest najmłodsza Ewangelia, której autorstwo przypisuje się św. Janowi. Inne od synoptycznego ujęcie życia i nauczania Jezusa, inne ujęcie jego czynów, inne ramy chronologiczne i topograficzne, inne akcenty teologiczne prowadzą do stwierdzenia, że Ewangelia św. Jana uzupełnia dane przekazane przez synoptyków. 

    3. Język Ewangelii

Bibliści spierają się w jakim języku powstała Ewangelia wg św. Mateusza. Część jest zdania, że została napisana w języku greckim, część, że w języku aramejskim lub hebrajskim, po czym przetłumaczono ją na język grecki. Ewangelia wg św. Marka, która miała być spisanym świadectwem samego św. Piotra, została napisana w języku greckim. Ewangelia wg św. Łukasza również została napisana po grecku, choć w porównaniu do greki Marka jest piękniejszą i bardziej wyszukaną. Wreszcie Ewangelia wg św. Jana również została spisana w języku greckim.

    4. Najstarsze kopie Ewangelii

Jak wspomniałem wyżej, do czasów obecnych nie zachowały się oryginały Ewangelii. Dziś dysponujemy kopiami, tzw. manuskryptami. Najstarsze były sporządzonymi na papirusie.  Najstarszym z nich jest tzw. Papirus Rylandsa (P52) z fragmentem Ewangelii wg św. Jana, datowany na lata 120-125 po Chrystusie. Papirus P66, pochodzący z końca II w. lub początku III w., zawiera prawie całą Ewangelie wg św. Jana. Inny typ manuskryptów, to datowane na okres IV-XI w. tzw. kodeksy majuskułowe (pisane wielkimi literami, wyrazy bez odstępów). Najstarszym takim kodeksem, zawierającym kopię Septuaginty (grecki przekład Starego Testamentu), wszystkie Ewangelie, jak również pisma św. Pawła, Dzieje Apostolskie i Apokalipsę jest Kodeks Synajski. Datowany jest on na IV wiek po Chrystusie. Przechowywany jest m.in. w Bibliotece Narodowej Wielkiej Brytanii.

Ks. Piotr     Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj