Krioentomofauny - owady, które lubią zimę

- Okazuje się, że zima, ta z pozoru „martwa” pora roku jest absolutnie kluczową dla przetrwania wielu gatunków owadów, należących do specyficznej kategorii – krioentomofauny (krio – związane z niską temperaturą lub lodem; entomo – wskazujące na taksonomiczną gromadę owadów; fauna – określenie zbioru gatunków zwierząt). To specyficzna grupa insektów przystosowanych do przeżycia całości lub części ich cyklu rozwojowego w okresie zimowym na śniegu, zarówno w postaci larw, jak i owadów dorosłych. Pomimo powiązania ich występowania i aktywności w dużej mierze z klimatami chłodniejszymi od obecnego w Polsce, możemy je obserwować również na terenie naszego kraju - wyjaśnia inspektor z WIORiN w Koszalinie.

Biologia i życie pokazuje, że trudne warunki bytowania powodują nadzwyczajne umiejętności owadów żyjących w zimnych terenach. Jak wyjaśnia inspektor, owady przystosowane do życia w tak nietypowych dla całości gromady warunkach muszą posiadać równie niespotykane przystosowania, pozwalające utrzymać się przy życiu. Adaptacje do tych trudnych warunków mogą przejawiać się w specyficznej morfologii – jak na przykład zmniejszone wymiary w celu ograniczenia powierzchni ciała wystawionej na utratę ciepła, czy też wtórna bezskrzydłość ze względu na zbyt niską temperaturę do podjęcia lotu. Nie są to jednak jedyne mechanizmy przetrwania w arsenale krioentomofauny – wiele z nich posiada adaptacje fizjologiczne, wytwarzając substancje utrudniające zamarzanie (np. glicerol, wykorzystywany przez człowieka przy produkcji samochodowych płynów chłodzących) i kumulując je w hemolimfie, czyli owadzim odpowiedniku krwi i limfy. 

- Te imponujące rozwiązania pozwalają najbardziej wyspecjalizowanym przedstawicielom krioentomofauny na przetrwanie temperatur nawet poniżej 0°C! Oczywiście nie możemy zakładać, że wszystkie gatunki wchodzące w skład krioentomofauny Polski są równie doskonale przygotowane na życie w surowych, zimowych warunkach - dodaje inspektor Kroczak.

Wykorzystajmy zatem nieśpieszne zimowe dni końca grudnia i początku stycznia na spacery  i na obserwacje, wiedząc, że nawet zimą, w mrozie i na śniegu małe owady wiodą swój niełatwy żywot. Przytańmy więc i popatrzmy - jak wiele czasem trzeba zrobić, aby przetrwać.

źródło: http://piorin.gov.pl